بالاخره با موفقیت دولت در نهایی شدن توافق هستهای با غرب و اجرایی شدن
برجام، صنعت نفت کشورمان نیز خود را مهیای حضور دوباره در بازارهای جهانی
میکند.
این روزها شاهدیم که بعد از گذشت 4 سال، سوت آغاز صادرات نفت به
اروپا به صدا درآمده و محمولههای نفتی ایران به سوی کشورهای اروپایی همچون
فرانسه، اسپانیا و روسیه سرازیر خواهد شد.
تحریمهای بینالمللی علیه
ایران در حالی مانع صادرات نفت ایران به اروپا شده بود که پیش از تحریمها،
سهم قاره سبز از صادرات طلای سیاه نزدیک به 17 درصد بود.
در حالیکه
این روزها خبرهایی مبنی بر برگزاری نشست میان اوپک و صادرکنندگان دیگر برای
کاهش تولید نفت شنیده میشود، ایران اعلام کرده که طبق وعدههای قبلیاش،
تولید نفت خام را افزایش خواهد داد.
تا همین چند ماه پیش کشورهای عربی
زیر سایه عربستان سعودی ادعا میکردند که حتی با وجود افزایش تولید نفت خام
توسط ایران، به هیچوجه حاضر به کاهش تولید و از دست دادن بازارهایشان
نیستند.
اما طی چند روز اخیر ظاهرا نظر این کشورها تغییر کرده و کسری
بودجههای سنگین و بازارهای اشباع شده آنها را وادار کرده که در
رفتارهایشان تجدیدنظر کنند.
در همین راستا وزیر انرژی امارات گفت:
کشورهای عضو اوپک آماده همکاری در زمینه کاهش تولید هستند، در عین حال
تولیدکنندگان غیر عضو اوپک در میانه افت قیمتهای فعلی، افزایش تولید خود
را کاهش دادهاند.
سهیلبن محمد المزروعی، گفت: «انتظار میرود عرضه نفت
کشورهای غیرعضو اوپک تا 800 هزار بشکه در روز کاهش یابد، در حالیکه رشد
جهانی تقاضا 3/1 میلیون بشکه در روز پیشبینی شده است.
اینها به بازار
کمک خواهند کرد تا خود به توازن برسد. مساله مثبت این است که بازار فعلی
دارد همه را وادار میکند تا تولید خود را افزایش ندهند... من خوشبین هستم
که به رغم مازاد عرضه و بالا بودن حجم ذخیره نفت، این توازن امسال اتفاق
بیفتد.»
شرایط موجود بازار گویای این است که تلاش و صبر ایران برای به
دست آوردن مجدد بازارها نتیجه داده و اکنون این تولیدکنندگان دیگر هستند که
باید خود را با بازار موجود وفق دهند.
با وجود افزایش قیمت نفت و
احتمال نشست میان تولیدکنندگان، هنوز ایران راه زیادی تا بازپس گرفتن سهم
خود دارد. گزارش ماهانه اوپک نشان میدهد در ماه ژانویه و پس از لغو
تحریمها تولید نفت ایران 38 هزار و 100 بشکه افزایش یافته و به 925/2
میلیون بشکه رسیده است.
این درحالیست که دکتر روحانی در سخنان خود در 22
بهمن ماه اعلام کرد که تولید نفت نفت ایران تا پایان امسال به 230 هزار
بشکه در روز خواهد رسید. به هرحال کارشناسان معتقدند افزایش تولید اوپک
حاکی از عدم تمایل اوپک به بازپس دادن سهم ایران است.
از 13 کشور عضو اوپک 7
کشور در این ماه بیش از 110 هزار بشکه تولید نفت خود را کاهش دادهاند.
این کشورها عبارتند از الجزایر، آنگولا، اکوادور، اندونزی، قطر، امارات و
ونزوئلا که تولید نفت آنگولا بیشترین میزان کاهش را داشته است. همچنین
تولید نفت ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه و عربستان در مجموع 6/241 هزار
بشکه در روز افرایش یافته است.
در مقطع کنونی با وجود اینکه تمامی
کشورهای عضو اوپک و غیراوپک از وجود مازاد عرضه در بازار آگاهی کامل دارند
ولی مشکلات و چالشهای سیاسی به دلیل مسائل ژئوپلتیکی سبب شده تا تولید نفت
با حداکثر توان ادامه یابد.
مازاد عرضه تبعات منفی اقتصادی برای همه
صادرکنندگان نفت خام در بردارد که ایران و سایر کشورهای عضو اوپک از گزند
آن در امان نیستند. کارشناسان معتقدند امروز روزی است که کشورهای
تولیدکننده بایستی به دقت به بررسی موضوع قیمت نفت و ارزیابی آن بپردازند.
برخلاف اینکه تصمیم برای کاهش تولید توسط اعضای اوپک و کشورهای غیراوپک در
این مقطع از زمان میتواند بر بازار جهانی نفت تاثیرگذار باشد ولی به نظر
نمیرسد در آینده نزدیک، اعضای اوپک و کشورهای غیراوپک به ویژه روسیه به
توافقی برای کاهش تولید و سر و سامان دادن به بازار نفت برسند.