از آغاز خلقت تاکنون سه پدیده بزرگ اختراع شده است: آتش، چرخ و بانکداری مرکزی «ویل راجرز».
بانکداری مرکزی آنگونه که ما امروز می شناسیم، اختراع قرن بیستم است. در آغاز این قرن، جهان تنها 18 بانک مرکزی داشت؛ اما امروز تقریبا تمام کشورها، بانک مرکزی خود را دارند. دوره مدرن بانکداری مرکزی با تأکید بر سیاست پولی، در اوایل دهه 1970 آغاز شد. بانک‌های مرکزي، طيف وسيع و متنوعي از مسئوليت‌ها شامل حفظ ارزش پول ملي، کمک به رشد اقتصادي، تسهيل مبادلات اقتصادي، تعادل موازنه پرداخت‌هاي خارجي و نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباري را بر عهده دارند. البته به دنبال پيچيدگي‌هاي به وجود آمده در بازارهاي مالي و بروز بحران مالي سال 2008، وظايف و مأموريت‌هاي جديدي همچون نظارت احتياطي کلان و برقراري ثبات مالي به وظايف بانک‌هاي مرکزي اضافه شده است. در 18 مردادماه سال 1339 و با تصویب قانون پولی و بانکی ، بانک مرکزی در کشور ما تاسیس شد و اکنون 57 سال از تاسیس آن می‌گذرد. طی این سال‌ها، خدمات بانک مرکزی به اقتصاد ایران قابل توجه است. بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران به عنوان تنظیم‌کننده سیاست پولی و ناظر بر گردش پول در کشور، در راستاي ايفاي وظايف و ماموريت‌هاي خود اقدامات گسترده‌اي را در حوزه سياست هاي پولي، ارزي، اعتباري و نظارتي انجام داده است. از دستاوردهاي بانک مرکزي در سال‌هاي اخير مي‌توان به مواردي همچون دستيابي به تورم تک رقمي پس از گذشت 26 سال، ثبات بازار ارز (علي‌رغم افت قابل ملاحظه قيمت نفت و کاهش درآمدهاي ارزي)، هدايت منابع بانکي به سمت توليد و فعاليت هاي مثبت اقتصادي و حمايت از بنگاه‌هاي کوچک و متوسط، تقويت تامين مالي خانوارها و حمايت از بخش‌هاي مختلف اقتصادي اشاره کرد. نتايج اين اقدامات در هماهنگي و سازگاري با سياست‌هاي اقتصادي دولت، حرکت در چارچوب سياست‌هاي کلي اقتصاد مقاومتي و گشايش‌هاي صورت پذيرفته پس از اجراي برجام، زمينه‌هاي لازم برای خروج از رکود را فراهم كرد و رشد اقتصادي سال 1395 به 12.5 درصد افزایش یافت که موفقيتي قابل توجه براي اقتصاد کشور محسوب مي‌شود.
فعاليتهاي اخلال گرانه موسسات اعتباري غيرمجاز، يکي از چالش‌هاي اساسي بازار پول در چند سال اخير بوده است که تبعات منفي خود را به صورت ايجاد رقابت ناسالم و بي‌انضباطي در بازار پول و در نتيجه افزايش نرخ‌هاي سود بانکي و افزايش هزينه تامين مالي اقتصاد نمايان ساخته بود. در همين راستا، برنامه جامع ساماندهي بازار غيرمتشکل پولي در چهار گام شناسايي، تعيين وضعيت، جلوگيري از فعاليت و انحلال و پي‌گيري حقوقي و کيفري نهادهاي غيرمجاز در دستور کار بانک مرکزي قرار گرفت. اين بانک با همکاري ساير دستگاه‌ها به موفقيت‌هاي قابل ملاحظه‌اي در پاكسازي بازار پول از فعاليتهاي مخرب مؤسسات غير مجاز نائل شد که از آن جمله مي‌توان به انحلال تعاوني‌هاي اعتباري «ثامن‌الحجج» و «ميزان» و ساماندهي بيش از يک ميليون سپرده‌گذار در اين موسسات، توقف فعاليت و تعيين تکليف ۹۶ درصد تعداد سپرده گذاران تعاوني فرشتگان و اقدام به واگذاري سه مؤسسه «البرز ايرانيان»، «افضل توس» و «وحدت (آرمان)» به دو بانك و يك مؤسسه اعتباري اشاره کرد. مي توان ادعا كرد كه خوشبختانه با اقدامات صورت گرفته بازار غيرمتشكل پولي به طور کلي ساماندهي شده است.
اميد مي‌رود با موفقيت در اجراي برنامه‌هاي راهبردي اين بانک شامل «ايجاد ثبات و آرامش در اقتصاد»، «تقويت انضباط پولي»، «تداوم آرامش در بازار ارز»، «کمک موثر به تأمين مالي غيرتورمي توليد از مسير استفاده حداکثري از ظرفيت‌هاي خالي»، «ايجاد سازگاري ميان اجزاء مختلف سياست‌هاي کلان اقتصادي» و «تلاش براي تضمين ثبات مالي از مسير اجراي کامل طرح اصلاح نظام بانکي» شاهد استمرار تورم تك رقمي و شكوفايي و رونق در اقتصاد کشور عزيزمان باشيم. ولي الله سيف
