شب گذشته تعدادی از معترضان در بصره در اقدامی خرابکارانه و مشکوک به کنسولگری ایران در بصره حمله کردند و ضمن آسیب رساندن به وسائل داخل این مکان دیپلماتیک اقدام به آتش زدن کنسولگری ایران در این منطقه کردند.
در پی این اقدام مشکوک که باعث وارد شدن خسارات زیادی به کنسولگری ایران در بصره شد، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار بیانیهای با محکوم کردن این حمله وحشیانه و تاکید بر مسئولیت دولت عراق در این زمینه، به صورت شبانه سفیر عراق در ایران را احضار کرد و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران را به وی اعلام کرد.
در ابتدای وقوع این حمله در حالی که در ظهر روز جمعه مرجعیت عالیقدر عراق ضمن حمایت از مطالبات مردمی این کشور و انتقاد از ناکارآمدی دولت عراق در حل مشکلات مردم، از معترضان و همچنین نیروهای امنیتی عراقی خواسته بود که آرامش و امنیت را حفظ کنند و حمله برخی از معترضان به اماکن دولتی و عمومی را محکوم کرده بود؛ یک منبع مطلع به خبرگزاری ایسنا اعلام کرد که پیش از حمله و با توجه به تهدیدهای قبلی کارکنان کنسولگری ایران از بصره این مکان دیپلماتیک را ترک کرده بودند و به منطقهای امن منتقل شده بودند.
در همین چارچوب برخی از رسانههای عراقی و منطقه مدعی شدند که داعش مسئولیت حمله به کنسولگری ایران در عراق را برعهده گرفته است در حالی که هیچ کدام از رسانههای نزدیک به داعش چنین خبری را تایید نکردند و به نظر میرسد این خبر نادرست در راستای منحرف کردن افکار عمومی از مسئولیت دولت عراق در حفاظت از اماکن دیپلماتیک منتشر شده بود.
ساعاتی پس از این حمله سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در یک موضعگیری رسمی با محکوم کردن حمله صورت گرفته به سرکنسولگری ایران در بصره، گفت: ایران خواهان اشد مجازات برای مسببان این حمله است .
بهرام قاسمی در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص تعرض مهاجمان ناشناس و تحریک شده به سرکنسولگری جمهوری اسلامی در بصره اظهار کرد: متأسفانه این خبر صحت دارد و حمله و تهاجم وحشیانه و به آتش کشیدن ساختمان سرکنسولگری ایران خسارات مالی زیادی به بار آورد. البته بر اساس تمهیدات اندیشیده شده قبلی و تهدیدات انجام شده از روز قبل، خوشبختانه تاکنون خبری از آسیب دیدن کارکنان این مکان دیپلماتیک دریافت نکردیم.
قاسمی ضمن محکوم کردن این اقدام خلاف موازین و با یادآوری مسئولیت خطیر دولت عراق در حفاظت از اماکن دیپلماتیک، در عین حال نسبت به دستهای آشکار و پنهانی که در صدد تخریب روابط دوستانه دولت و ملت ایران و عراق هستند، هشدار داد و از دولت عراق خواست هر چه سریعتر نسبت به شناسایی، دستگیری و مجازات آمران و عاملان این جرم سنگین اقدام کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان تأکید کرد: با توجه به اطلاع و هشدار قبلی به مقامات دولت عراق، بدیهی است مسئولیت هرگونه اهمال و تعلل امنیتی بر عهده دولت عراق بوده و انتظار داریم در شناسایی و اشد مجازات مهاجمین تعجیل کند.
حمله مشکوک معترضان به این مکان دیپلماتیک که برخلاف قوانین بینالمللی است مورد انتقاد وزارت خارجه عراق نیز قرار گرفت چنانکه سخنگوی این وزارتخانه در بیانیهای گفت:این اقدام به منافع عراق و روابطش با کشورهای جهان آسیب میزند.
احمد محجوب با تاکید بر اینکه باید امنیت دیپلماتهای ایرانی در بصره تامین شود در ادامه بیانیه خود آورده است: در حالی که مطالبات مردم بصره را درک میکنیم، از تعرض به سفارت ایران در بصره توسط معترضین بسیار متأسف هستیم. این اقدام قابل قبول نیست و با اصل میزبانی ملی از هیأتهای دیپلماتیک همخوانی ندارد.
در جریان محکوم کردن این حادثه اخبار ضد و نقیضی از بصره و حمله معترضین به برخی دیگر از اماکن دولتی در این منطقه منتشر شد، از دیگر سو برخی رسانههای عراقی خبر دادند که ایران از اتباع خود در بصره خواسته که هرچه زودتر این شهر را ترک کنند که این خبر با واکنش سفارت ایران در عراق مواجه شد و این سفارتخانه در بیانیهای اعلام کرد که چنین درخواستی را از اتباع ایرانی نداشته است.
به گزارش ایسنا، همچنین شب گذشته سخنگوی وزارت خارجه در موضع دیگری تاکید کرد : مسئولیت جبران تمامی خسارتهای مادی و معنوی وارده به کنسولگری ایران در بصره بر عهده دولت عراق است.
بهرام قاسمی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا ضمن محکوم کردن حمله وحشیانه و ددمنشانه عدهای به کنسولگری ایران در بصره و با تأکید بر این که مسئولیت این موضوع متوجه دولت عراق است، اظهار کرد: دولت عراق ضمن تلاش عاجل و فوری برای دستگیری، معرفی و محاکمه عاملان این اقدام خرابکارانه، مسئولیت جبران خسارتهای مادی و معنوی به عمل آمده به کنسولگری ایران در بصره را نیز بر عهده دارد.
در ساعاتی پایانی جمعه شب، وزارت خارجه ایران اعلام کرد که سفیر عراق در ایران را به صورت شبانه به این وزارتخانه احضار کرده و مراتب اعتراض ایران را به وی و دولت عراق اعلام کرده است.
در جریان این احضار مدیر کل خلیج فارس وزرات امور خارجه ضمن ابراز تعجب از بیتحرکی پلیس بصره، گفت: به رغم تحریکات روزهای گذشته توسط عوامل مشکوک علیه سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، دولت عراق به وعدهها و اطمینانهای داده شده از کانالهای دیپلماتیک برای انجام وظیفه خود عمل نکردند.
در این جلسه همچنین از سفیر عراق خواسته شد هر چه سریعتر اعتراض شدید کشورمان را به دولت بغداد منتقل کند و نسبت به شناسایی، دستگیری و محاکمه مسببین سریعاً اقدام شود.
ابراهیم جعفری وزیر خارجه عراق نیز در بامداد روز شنبه در بیانیهای تعرض و به آتش کشیدن ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره را محکوم کرد.
به گزارش ایسنا به نقل شفق نیوز، دفتر ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق در این بیانیه اعلام کرد که از حمله و تعرض به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره از سوی اعتراضکنندگان این شهر متأسف هستیم و از تظاهرکنندگان میخواهیم که به صورت مسالمتآمیز اعتراض کنند و فرصت را به دشمن ندهند.
در این بیانیه آمده است: از معترضان میخواهیم که با حمایت از دیپلماتها و کنسولگریها روابط خود با کشورهای دیگر را حفظ کنیم زیرا این امر در تحقق همکاریها وحفظ منافع مشترک و همچنین مقابله با خطرهای مشترک ملت عراق و دیگر ملتها موثر است.
عمار حکیم نیز یکی دیگر از شخصیتهای عراقی بود که با انتشار بیانیهای این حمله را محکوم کرد.
رهبر جریان حکمت ملی عراق در این بیانیه آورده است: اکنون کشور در سراشیبی خطرناکی قرار دارد که نیازمند تأمل و دقت نظر واقعگرایانه است.
وی با اعلام مجدد حمایت از حقوق برگزارکنندگان تظاهرات مسالمتآمیز، با بیان این که تظاهرات مسالمتآمیز از جانب قانون اساسی تأیید شده است، گفت، خواهان حقوق مشروع و ارائه خدمات به شهروندان است.
رهبر جریان حکمت ملی در ادامه بیانیه خود با محکوم کردن تلاشها برای به انحراف کشیدن مسیر تظاهرات و سوق دادن آن به سمت تخریب و آتش زدن عامدانه اموال عمومی، نمایندگیها و کنسولگریها از جمله کنسولگری جمهوری اسلامی ایران از سوی افراد نفوذی، تصریح کرد: مرجعیت عالی عراق در خطبههای اخیر نماز جمعه تخریب و آتش زدن اموال عمومی و خصوصی را غیرشرعی و غیرقانونی دانستهاند.
نخستوزیر عراق نیز با صدور دستوری خواستار تحقیق از یگانهای امنیتی مسئول محافظت از نهادهای عراقی و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره شده است.
به گزارش برخی از رسانه های خبری ، حیدر العبادی، با صدور دستوری خواستار تحقیق از یگانهای امنیتی مسئول محافظت از نهادهای عراقی و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره شده است.
به نوشته خبرگزاری «الغد» عراق، العبادی این دستور را به دلیل کوتاهی این نهادها در عمل به وظایفشان برای محافظت از اماکن مربوطه صادر کرده است.
در پی به آتش کشیده شدن کنسولگری ایران در بصره به دست معترضان عراقی، همچنین وزارت امور خارجه آمریکا خشونت علیه دیپلماتها را محکوم کرد "از همه طرفها از جمله نیروهای امنیتی و معترضان درخواست کرد که تظاهرات مسالمتآمیز برگزار کرده و از دیپلماتها و تجهیزات آنها حفاظت کنند".
همچنین علی نجفی خوشرودی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تاکید بر لزوم شناسایی آمران و عاملان تهاجم به کنسولگری ایران در بصره گفت که این کمیسیون در اولین جلسه ابعاد این حادثه را بررسی میکند.