کمی قبلترها آگهیهای استخدامی تنها به نیازمندی روزنامهها خلاصه میشد و خبری از فضای مجازی نبود. اما حال دیگر در پارکها از افراد جویای کاری که صفحات نیازمندی روزنامه را بالا و پایین میکنند، خبری نیست و اغلب افراد برای یافتن شغل به سراغ آگهیهای فضای مجازی و برنامههای تبلیغاتی میروند.
آگهیهایی که به رغم انتشار در فضای مجازی از واقعیت فاصله گرفته و برای پیگیری آنها دیگر نیز به مراجعه به محل کار و بررسی تخصص نیرو نیست.
به عبارت سادهتر اگر در جامعه امروزی زندگی میکنید و از قضا به دنبال شغل هستید، ابتدا باید سری به آگهیهای تفکیک شده جنسیتی در فضای مجازی بزنید و سپس در صورت خانم بودن، عکس خود را برای پسندیده شدن از سوی کارفرما، برای وی ارسال کنید. حال در صورتی که ظاهر، تیپ و چهره شما مورد پسند رئیس باشد، شانس استخدام را خواهید داشت.
شاید این موضوعات برایتان عجیب باشد، اما باید گفت که این موارد همان آگهیهایی است که تنها وجه اشتراکشان با تبلیغاتهای شغلی، شباهت ظاهری برای جذب نیرو کار است، اما پشت پرده آنها از حقیقت دیگری حکایت دارد.
اگر برای یافتن شغل سری به آگهیهای فضای مجازی یا برنامههای تبلیغاتی زده باشید، قطعاً با آگهیهای جذب منشی یا دستیار مواجه خواهید شد. آگهیهایی که از در آنها مهارت شغلی و تخصص نیرو برای کارفرما اهمیتی ندارد و تنها معیار شغلی لازم برای استخدام، ظاهر آراسته زنان و پذیرفتن خواستههای خارج از حیطه کاری کارفرما است.
اما این تمام ماجرا نیست و قطعاً با ارسال پیام یا تماس با این آگهیها، با موضوعات بسیار عجیبتری هم مواجه خواهید شد و تازه این ابتدا راه کشف پشت پرده این آگهیها خواهد بود؛ تبلیغاتهایی که ثابت میکند اشتغال و جذب نیروی کار به عنوان فرعیترین مقصود آنها است و سو استفاده ابزاری و جنسی از زنان هدف اصلی آگهی دهندهها است.
برای پرده برداشتن از واقعیت این موضوع، به سراغ برخی از این آگهیها در شبکههای تبلیغاتی رفتیم. هر چند که نتیجه نیز دور از انتظار نبود و درخواست جذب منشی یا دستیار تنها دستاویز و ظاهر ماجرا بود. ماجرایی که در پس آن، تنها معیار استخدام، پذیرش خواستههای خارج از عرف و اخلاق مدیر و تأمین نیازهای غیر شغلی وی است.
با وجود گسترش و جولان بدون محدودیت این گونه آگهیها در سایتهایی همچون دیوار، شیپور و دیگر برنامههای فضای مجازی، هیچ گونه نظارتی بر روی نحوه و نوع آگهیهای انتشاری در این برنامهها وجود ندارد و انتشار آنها نیز عاملی برای به دام انداختن زنان با نام جعلی اشتغال است.
از سوی دیگر این آگهیها با پیشنهاد حقوقهای بالا در عوض تن دادن به خواستههای کارفرما، زمینه تحریک افراد بی بضاعت برای پذیرش این پیشنهادات خارج از عرف و شرع را فراهم میکند.
«نگار»، یکی از زنانی است که پیشتر تجربه کار در یک شرکت خصوصی را دارد، اما به دلیل وجود آزارها در محیط کار مجبور به تغییر شغل خود شده است.
این بانو که نمیخواهد نام کامل وی عنوان شود، از تجربه خود در این خصوص میگوید: حدود دو سال پیش به عنوان منشی در یک شرکت الکترونیکی مشغول به کار شدم، مدیر شرکت در ابتدا رفتاری عادی داشت، اما پس از مدتی رفتارهای وی متفاوت شد به طوری که به دلایل بیهوده مرا به اتاق خود میخواند و صحبتها و شوخیهای خارج از عرف میکرد. با این وجود من همواره سعی میکردم که فضا را ترک کنم.
وی ادامه میدهد:، اما این رفتارهای مدیر ادامه پیدا کرد تا اینکه پس از مدتی شروع به دادن پیشنهادات غیر اخلاقی کرد و سعی داشت تا با پیشنهاد افزایش حقوق در ازای تن دادن به خواستههایش، با او موافقت کنم.
وی با بیان اینکه برخی مدیران مرد با توجه به وضعیت شغلی نامناسب جامعه از زنان سو استفاده میکنند، توضیح میدهد: بسیاری از مدیران با اطلاع از مشکلات مالی زنان و سو استفاده از آنها، با پیشنهاد افزایش حقوق خواستار تأمین نیازهای شخصی خود هستند و برخی از زنانی که به شغل نیاز دارند، به دلیل عدم از دست دادن کار خود مجبور به پذیرفتن آن میشوند. در محیط کار من نیز برخی زنان به دلیل ترس از اخراج شدن و نبود شغل، با گرفتن دستمزدی بیشتر مجبور به پذیرش آزارهای جنسی کارفرما میشدند، اما مشخص بود که این پذیرش از روی اجبار است و از این اقدام ناراضی هستند.
نگار بیان میکند: با وجود ادامه پیدا کردن این شرایط مجبور به تغییر شغل خود شدم و از آن شرکت استعفا دادم. حال در یک محیط دولتی مشغول به کار هستم که حقوق آن بسیار کمتر از حقوق شرکت قبلی است در واقع به دلیل عدم وجود امنیت در مکان قبلی مجبور به پذیرش حقوق کمتر شدم این در حالی است که میتوانم از تخصصم در جایگاهی بهتر استفاده کنم، اما ترجیح میدهم حقوق کمتری بگیرم، اما در فضایی امن کار کنم.
این بانو با بیان اینکه اگر در شرکتها مطابق میل و نظر مدیر رفتار کنی ارتقا شغلی خواهی یافت، توضیح میدهد: معمولاً در شرکتهای خصوصی زنانی که ظاهر و رفتارشان مطابق میل مدیر باشد و با خواستههای وی موافقت کنند حتی با وجود عدم داشتن مهارت لازم، ارتقا شغلی و حقوقی خواهند داشت، اما بانوانی که رابطهای صمیمانه با مدیر نداشته باشند و رفتار آنها رسمی باشد پیشرفت نخواهند کرد. متأسفانه برخی مدیران از شرایط نبود شغل و نیاز مالی بانوان سو استفاده کرده و با در فشار قرار دادن آنها، زنان را مجبور به تن دادن به خواستههای خود میکنند.
این در حالی است که با توجه به ماده ۱۲ آئین نامه تأسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی، «سازمانهای تبلیغاتی و مؤسسات انتشار دهنده آگهی در تنظیم آگهیهای خود مکلف به رعایت نکات زیر میباشند:
الف - آگهیهای تبلیغاتی باید با موازین شرعی و قانونی کشور منطبق باشند.
ث - آگهی تبلیغاتی نباید محتوی گفتار یا تصاویری باشد که برای اخلاق و معتقدات مذهبی و عفت عمومی توهینآمیز باشد.
خ - تبلیغاتی که مروج فساد یا مخالف ادیان رسمی و برخلاف عفت عمومی باشد، ممنوع است.»
در همین خصوص سرهنگ تورج کاظمی رئیس پلیس فتا پایتخت، درباره انتشار آگهیهای استخدامی که با هدف سو استفاده از افراد به ویژه زنان در فضای مجازی و سایتهایی همچون دیوار منتشر میشود، گفت: متأسفانه برخی سایتهای آگهی حاوی شمار زیادی محتوای غیر اخلاقی و مجرمانه است.
وی با بیان اینکه پلیس فتا پیش از عید خواستار توقف فعالیت سایت دیوار شد، اظهار داشت: پیش از عید پلیس فتا پایتخت طی نامهای خواستار صدور دستور توقف فعالیت این سایت به دلیل انتشار محتوای غیر اخلاقی شد، اما متأسفانه هیچ پاسخی دریافت نکردیم.
کاظمی افزود: به دلیل ادامه انتشار تبلیغاتهای خارج از عرف و قانون، مجدداً هفته گذشته نیز طی مکاتبه درخواست بسته شدن این سایتها را کردیم، اما همچنان هیچ پاسخی دریافت نکردیم.
رئیس پلیس فتا پایتخت با بیان اینکه مستندات این نامه نگاریها برای توقف ادامه فعالیت این سایتها موجود است، عنوان کرد: این دسته از سایتهای تبلیغاتی و برخی آگهیهای فضای مجازی محتوی عناوین متعدد مجرمانه هستند. پلیس فتا درخواست بسته شدن آنها را داده است.
با وجود جولان بدون محدودیت آگهیهای استخدامی جعلی و غیر اخلاقی در فضای مجازی و سایتهای تبلیغاتی، تاکنون هیچ اقدام قانونی از سوی دستگاههای متولی برای برخورد با منتشر کنندگان آنها و سایتهای انتشاری نشده است.