گزارشی به مناسبت سالگرد در گذشت مریم میزاخانی
ریاضی از نگاه مریم میرزاخانی اتینگونه تعبیر می‌شود که «پر ارزش‌ترین بخش مطالعه ریاضی لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح»
نیویورک‌تایمز: شوکی بزرگ به جامعه ریاضی جهان
ملکه سرزمین دنیا، تنها بانوی برنده مدال جهانی فیلدز، بانوی ریاضی جهان، پروین ریاضیات ایران و... عناوینی هستند که به مریم میرزاخانی، بانوی ریاضیدان ایرانی داده‌اند. انعکاس خبر درگذشت وی از سوی رسانه‌های خارجی اینگونه بود؛ نیویورک تایمز در نوزدهم جولای سال 2017 در متن خبری خود از درگذشت مریم میرزاخانی با اشاره به اینکه تنها بانویی بود که موفق به دریافت مدال فیلدز شده است، نوشت: مرگ مریم میرزاخانی شوک برزگی به جامعه ریاضی دنیا محسوب می‌شود. پیتر سی. سارناک، یک ریاضیدان در دانشگاه پرینستون و موسسه مطالعات پیشرفته فقدان مریم میرزاخانی را یک ضایعه بزرگ می‌داند.
امروز نوری خاموش شد
مجله اکونومیست با شروع طعنه‌آمیزی درباره بانوی ریاضی ایرانی که به خلق روشی مبتکرانه در محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی دست زده بود، اینگونه نوشت: IMIGINE یا تصویرسازی اصطکاک توپی در اطراف میز بیلیارد که در جداول مختلف شکل داده می‌شود (اشاره به یافته‌های مریم میرزاخانی درباره محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم‌شده بر روی سطوح هذلولی) تنها الگویی تکرارشونده است؛ اما هنوز پاسخی کامل داده نشده است؛ با توجه استانداردهای مریم میرزاخانی چنین مشکلی تا حدی حل شده. در کل این یک نوع پازل ریاضی است که حداقل بیگانگان می‌توانند آن را تصور کنند اما ما نه.
فینانشن تریبون هم نوشت: «امروز نوری خاموش شد و قلب‌ها شکست. مریم میرزاخانی تنها بانوی برنده مدال فیلدز در سال 2014 از دنیا رفت.»
انجمن ریاضیات آمریکا: خلاقیتش استثنایی بود
پروفسور میرزاخانی فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد در تز دکتری خود توانست راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند، به‌گونه‌ای که در سال 2009 به علت دستاوردهایش در این علم برنده جایزه بلومنتال شد و انجمن ریاضیات آمریکا اعلامیه‌ای به مناسبت این موفقیت بانوی ایرانی صادر و در آن اذعان کرد، خلاقیت استثنایی و مبتکرانه وی باعث شد تا امروز مریم میرزاخانی برنده این جایزه مهم باشد. وی در 31 سالگی به درجه استاد تمامی دانشگاه استنفورد رسید و در سال 2014 در نهایت برنده مدال فیلدز شد سرانجام در 13 جولای 2017 در چهل سالگی بر اثر نفوذ سرطان به مغز استخوان درگذشت.
کتابی که پر از افتخار
کتاب «زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی زنده‌یاد پروفسور مریم میرزاخانی» که شرح مفصلی از زندگی علمی این دانشمند فقید ایرانی است، از سلسله انتشارات و مجموعه زندگی‌نامه‌هایی است که چندی پیش از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به چاپ رسید. این اثر تحت نظارت کاوه خورابه و به ویراستاری ولی‌الله محمدی منتشر شد.
در بخشی از این کتاب نقل قولی از این بانوی فقید درباره ریاضیات را می‌خوانیم:
«بدون علاقه داشتن به ریاضی ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را به شاگردان صبور نشان می‌دهد و پر ارزش‌ترین بخش مطالعه ریاضی لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح»
درواقع کتاب «زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی زنده‌یاد پروفسور مریم میرزاخانی» گردآوری سخنان و گزارشاتی است که پس از درگذشت وی اهالی علم و دانش درباره وی اذعان کرده‌اند.
مریم خودش را در ریاضی هیچگاه محدود نکرد
سید عبادالله محمودیان، ریاضیدان و موسس انجمن رمز ایران در این کتاب به فراگیری همه‌جانبه مریم میرزاخانی در موضوعات گوناگون ریاضیات در دانشگاه صنعتی شریف اشاره می‌کند؛ اینکه از خصوصیات این دانشمند جوان آن بود که بعد از جذب دانشگاه در تمام زمینه‌های تحصیلی درس گرفت و خودش را محدود نکرد. برخی از دانشجویان و نخبگان هستند که تلاش می‌کنند در زمینه خاص تبحر و تخصص کسب کنند؛ برای مثال در زمینه گراف درس می‌گذرانند؛ نظریه گراف یک، نظریه گراف دو، نظریه گراف سه و الی آخر. اما به گفته محمودیان در این اثر مریم میرزاخانی اینگونه نبود و به موضوع واحدی خود را محدود نکرد. در واقع این امر باعث پدید آمدن نتایج جالب و شگرفی شد که نشان‌دهنده قدرت احاطه او بر فنون ریاضی است.
مریم میرزاخانی در طول عمر کوتاه خود و طی سال‌هایی که به پژوهش و کاوش در ریاضیات می‌پرداخت تنها هجده مقاله به چاپ رساند در این اثر به خوبی به این موضوع اشاره شده است که این دانشمند در تحقیق و ارائه مقاله تفاوت بارزی در مقابله با آن چیزهایی دارد که متاسفانه در ایران در باب مقاله‌نویسی مد شده است.
در بخش دیگر کتاب کامران وفا، کاندیدای دریافت جایزه فیلدز و ریاضیدان برجسته ایرانی اینگونه می‌گوید: «مریم علایق بسیار دیگری داشت. برای مثال من داوطلب شدن او را به عنوان یک دانشجو برای کمک به دانشجویان معلول برای رفتن به کلاس‌ها و حمایت از آن‌ها را به یاد می‌آورم. یک بار او را دیدم که یک دانشجوی نابینا را در حالی که بسیار آرام و با هم راه می‌رفتند به کلاس راهنمایی می‌کرد و سپس او را دیدم که با شتاب دوید تا به کلاس خودش برسد. نادر است که ببینیم شخصی در جنبه‌های مختلف زندگی‌اش در این سطح ایده‌آل عمل کند. کارهای زیبای او میراث پایدار خواهد داشت. حقایق ریاضی برای همیشه پایدارند. کارهای مریم قطعا آثاری فراتر از ریاضیات داشتند. او مدال فیلدز را که بالاترین جایزه در ریاضیات است سه سال قبل از درگذشتش به دست آورد. به نشانه تواضعش او حتی این خبر را پیش از موعد با والدینش در میان نگذاشت و آن‌ها از طریق اخبار فهمیدند؛ او به خانواده‌اش گفت: این جایزه چیز مهمی نبوده است.»
پروین ریاضیات دنیا:
در انتها سخنی از بانوی ریاضیات دنیا یادآور شویم بود این کتاب با آن به اتمام می‌رسد. «گاهی مواقع احساس می‌کنم که در یک جنگل بزرگ هستم و نمی‌دانم به کجا می‌روم ولی به طریقی به بالای تپه می‌رسم و می‌توانم همه چیز را واضح‌تر ببینم. آنچه آن‌گاه رخ می‌دهد واقعا هیجان‌انگیز است.»
آخرین اخبار