این درحالی است که تجربههای مشابه پیشین ثابت کرده است که تبدیل برخی از نقاط شهری به گذرهای فرهنگی در جذب نگاههای مردمی به این نقاط میتواند موثر باشد؛ اما حداقل انتظار این است که برای الزامهای آن نیز فکری اندیشیده شده باشد.
روز دوشنبه (۲۴ تیر ماه) خیابان استاد نجاتالهی (ویلا) به خاطر طرح گذر صنایعدستی از جنوب به شمال یکطرفه شد که این امر اعتراض جمعی از کسبه محل را به دنبال داشت.
شهردار منطقه ۶ در واکنش به این اعتراضها عنوان کرد که «شهرداری به دنبال رضایت شهروندان است اما گاهی اجرای برخی طرحها در ابتدا با مشکلاتی مواجه است و مقاومتهایی میشود اما باید بدانیم در این خیابان تنها همان چیزی که تشریح شده یعنی تعریض پیادهرو اجرا خواهد شد و هیچ اتفاقی دیگری نمیافتد.»
شهرداری با تاکید بر اینکه نظرات شهروندان را لحاظ میکند، در عین حال به این نکته اشاره دارد که باید نسبت به انسان محور شدن شهر اقدام کنند.
با این حال الهام فخاری (رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران) از یکطرفه شدن خیابان ویلا بدون در نظر گرفتن مداخلات اجتماعی انتقاد و عنوان کرده است که ایجاد گذر صنایع دستی در خیابان استاد نجاتاللهی(ویلا) و تبدیل شدن به پیادهراه مصوب شورا نیست و باید هرگونه اقدام در این محدوده متوقف شود.
او به صراحت گفته است: «بدون مصوبه شورا، بدون توجیه و تقاضای اجتماعی محلی، بدون برگزاری جلسات بررسی نظر اصناف، ساکنان، و ذیحقان و ذینفعان چنین مداخلهی شهری در این مقیاس نباید انجام شود و توجیهپذیر نیست.»
در همینباره، خبرنگار ایسنا به میان برخی از فروشندگان صنایعدستی در خیابان ویلا رفت تا نظرات آنان درباره یکطرفه و سنگفرش شدن این خیابان در رونق گذر صنایع دستی را جویا شود.
یک مغازهدار در این زمینه اظهار کرد: از زمان تحریمها تعداد توریستها کم شده است و خریداران داخلی هم به خاطر گران بودن صنایعدستی خرید نمیکنند. ما امروز در حوزه صنایعدستی بیش از هر موضوع دیگری به مشتری و توریست نیاز داریم. مغازهها بیمشتری و چشم به در برای آمدن توریستهای خارجی هستند؛ چراکه صنایعدستی هم برای خریداران داخلی گران است و از طرف دیگر به نظر میرسد که ایرانیها چندان علاقهای به خرید صنایع دستی ندارند یا در اولویتهای اول آنها نیست. در کل از حوزه صنایع دستی حمایتی نمیشود، تولیدکنندگان و فروشندگان آیندهای ندارند و بازار کساد است.
فروشنده دیگری اظهار کرد: یک طرفه شدن خیابان مسئله جای پارک را مطرح میکند. باید به این نکته توجه کرد مغازههایی که بالای خیابان نجاتاللهی قرار دارند حتماً از تعداد مشتریهایشان کم خواهد شد چون دیگر امکان رفت و آمد سخت میشود.
همچنین فروشنده دیگری چنین ابراز عقیده کرد: اصلاً کسی به ما توضیح نداد که قرار است این اتفاق بیفتد و چرا این چنین تصمیمی گرفته شده است. صرفاً در خیابان آگهی دادند که از روز دوشنبه خیابان نجاتاللهی یک طرفه خواهد شد. به شخصه فکر میکنم این کار برای فروشگاههای صنایعدستی هیچ فایدهای ندارد. همانطور که در یک ماه گذشته و از زمان رونمایی از تابلوی گذر صنایع دستی در این خیابان هیچ تأثیری در کار ما ایجاد نشده است.
فروشنده صنایعدستی دیگری نیز اظهار کرد که هیچ توضیحی درباره یکطرفه شدن خیابان نجاتاللهی به فروشندگان این خیابان داده نشد. متأسفانه اصلاً اکثر کاسبها راضی نیستند و در همین راستا استشهادی جمع کردیم که برای میراث فرهنگی و شهرداری نیز فرستادیم.
او ادامه داد: باید به این موضوع توجه کرد که جای پارک در این خیابان نیست و سه وزارتخانه، چهار هتل و تعداد زیادی بانک و فروشگاه صنایع دستی در این خیابان وجود دارد که حتی اگر به مشتری نیز فکر نکنیم باید به فکر کسانی باشیم که در این خیابان کار میکنند. شهرداری باید پاسخ بدهد که برای این طرحی که ایجاد کرده آیا پارکینگی تدارک دیده است و اینکه آیا فرعیها جوابگو هستند؟ مگر چند خیابان صنایع دستی در تهران وجود دارد. من فکر میکنم شهردای میخواهد این خیابان را هم همانند خیابان ۳۰ تیر کند و به جای اینکه صنایع دستی در این خیابان به فروش برسد فلافل و خوراکیهای دیگر را به فروش برسانند.
او با بیان اینکه ما امروز در بدترین دوران صنایع دستی قرار داریم، اظهار کرد: توریست به شدت کم شده است و با توجه به مشکلات اقتصادی که در جامعه وجود دارد، صنایعدستی اولویت اول مردم نیست و به خاطر همین هم تمایلی به خرید آن ندارند. صنایعدستی یک چرخه اقتصادی است ولی هیچ حمایتی از آن نمیشود؛ این در حالی است که تولید بیشتر صنایع دستی میتواند منجر به اشتغالزایی شود.
این فروشنده در پایان یادآور شد: به تجربه خیابان سپهسالار نگاه کنید، ما با خیابان استقلال ترکیه و شانزه لیزه فرانسه فاصله زیادی داریم و نمیتوان بدون فراهم کردن زیرساختها به راحتی شبیهسازی کرد. فرآیند سنگ فرش کردن خیابان حداقل دو سال طول میکشد. تکلیف منِ کاسب در این دو سال چه میشود.
اما فروشنده دیگری بر این باور است که یکطرفه شدن خیابان نجاتاللهی، پهن شدن پیادهرو و سنگ فرش شدن آن به بهبود صنایع دستی و جلب توجه به این حوزه منجر میشود.
او اظهار کرد: به هر حال در این خیابان دو پارکینگ عمومی وجود دارد و وقتی که شهرداری چنین تصمیمی گرفته است حتماً به مشکلات و دغدغههای آن نیز فکر کرده است. نگاه کنید که خیابان سی تیر از زمانی که سنگ فرش شد بیشتر مورد توجه قرار گرفته و همیشه و در هر ساعتی شلوغ است؛ بنابراین این سرنوشت میتواند برای گذر صنایع دستی نیز اتفاق بیفتد و باعث آشنایی هر چه بیشتر با این خیابان و صنایع دستی بشود. شاید از این طریق هم نام گذر صنایع دستی در میان افراد بیشتر شنیده شود و هم به نامدار شدن این خیابان و شناخت آن در میان خانوادهها و افراد منجر شود.