گروه اقتصاد کلان: گردشگری را صنعت پولساز آینده می دانند. در عین حال هم اکنون کشورهای بسیاری اعم از توسعه یافته و غیر آن درآمد سرشاری از راه گردشگری حاصل می کنند و توانسته اند از همین راه ایجاد اشتغال کنند و بیکاری را مهار کنند. این کشورها با رونق گردشگری اقتصاد شان را سامان بخشیده اند و ضمن آن تصویر و دورنمای خوبی را از مردم و سرزمین خود به جهانیان ارائه داده اند و به این وسیله به تبلیغ فرهنگ و تمدن شان پرداخته اند و چشم انداز مطلوبی را پیش چشم مردم سرزمین های دیگر گسترش داده اند و با استفاده از این امکان و فرصت طلایی امنیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را برای کشور خود به ارمغان آورده اند. ایران اما هچون همیشه که در عرصه های مختلف مشغول فرصت سوزی است در این عرصه هم به همین روال مخرب ادامه می دهد و با وجود همه ادعایی که در دولت های مختلف مطرح می کند پیشرفت قابل محسوسی از خود نشان نداده است. این در حالی است که ایران به لحاظ تعداد و تنوع جذابیت های گردشگری اعم از تاریخی، طبیعی، جانوری، مردم شناسی، سلامت، کویر، ورزشی و عرصه های دیگر در زمره کشورهای برتر قرار دارد.
- نمایشگاه و دیگر هیچ
زیرساخت های گردشگری کشور با آنچه که قرار بوده ایجاد شود فاصله بسیار دارد. این موضوع اگر چه با یک بررسی نه چندان عمیق قابل دستیابی است اما با مراجعه به نمایشگاهی که روز گذشته تحت عنوان «سیزدهمین نمایشگاه گردشگری» در تهران افتتاح شد به خوبی دانسته می شود. غرفه داران و شرکت کنندگان در این نمایشگاه همچون همیشه با ارائه محصولات و بروشورهایی از استان های مختلف به همان روالی که هرساله در تهران و سایر کلان شهرها و شهرستان های کشور برگزار می شود در غرفه های خود حاضر شده بودند و تغییر محسوسی نسبت به نمایشگاه های قبلی مشاهده نشده بود. به تعبیر دیگر یک بازدید کننده به هیچ وجه نمی تواند دریابد که این نمایشگاه قرار است کدام مشکل از کوه مشکلات گردشگری را از پیش پای گردشگر و فعال گردشگری و صنعت گردشگری بردارد. در یک کلام نمایشگاه گردشگری یک طرح بی رمق و آیینه وضعیت گردشگری کشور است که چند دفتر فروش بلیط، تعدادی غرفه با گلیم و گبه و پارچه رنگی و کاسه و کوزه و ظروف فلزی تولید شهرهای مختلف کشور و در بعضی موارد مردان و زنانی با پوشش محلی را در خود جای داده است.
- توسعه گردشگری روی کاغذ
اظهارات کلی و تکراری مقامات نیز نشان از آن دارد که توسعه گردشگری فعلا فقط بر روی کاغذ صورت گرفته است چنانچه علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی در آیین افتتاح «سیزدهمین نمایشگاه گردشگری» از تکمیل سند اقدام ملی گردشگری تا ابتدای تابستان سال آینده خبر داد و گفت: «امیدوار هستیم تا به ثمر رسیدن این مهم تا بتواینم روند گردشگری را آنچنان که باید توسعه بخشیم و به ثمر رسانیم و شاهد رشد آن باشیم». ولی‌اله تیموری،معاون گردشگری کشور نیز در سخنرانی خود در افتتاحیه این نمایشگاه به جای اشاره به واقعیت هایی که مانع توسعه گردشگری شده اند شعار داد:«ما فعالان گردشگری و صنایع‌دستی گردهم آمده‌ایم تا یکبار دیگر تاکید کنیم که گردشگری ابزاری برای صلح بر گفتگو و همزیستی مسالمت‌آمیز ملت‌ها و جوامع بشری است که در سطح بین‌الملل و در سطح داخلی محقق می‌شود».
- تکلیف ما با گردشگری روشن نیست
در واقعیت و در خارج از طرح های کاغذی مسئولان، موضوع گردشگری در ایران هنوز به مرحله پایدار و قابل اتکایی درست پیدا نکرده است. در این باره چندی پیش نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه گردشگری در کشور ما یک سهل و ممتنع شده است، گفت: سهل است برای این که امکانات و ظرفیت ها و آثار تاریخی لازم و شخصیت فرهنگی مردم را داریم؛ممتنع است زیرا تکلیف ما با این مساله روشن نیست. فرج‌الله رجبی در گفت و گو با ایرنا افزود: گردشگری مثل مقوله ایرانی بودن است که برخی با نگاه ابهام و تردید و شک به آن نگاه می‌کنند،یکبار نمی‌نشینیم تا تکلیف خود را با این‌ها روشن کنیم.
وی ادامه داد: تا زمانی که تریبون‌های رسمی به گردشگری نگاه تردیدآمیز دارند نمی توانیم این حوزه را توسعه دهیم لذا باید تکلیف خود را روشن کنیم. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی گفت: در بعضی از حوزه های گردشگری به دلیل الزامات خاص فرهنگی نمی‌توانیم کاری انجام دهیم اما در بعضی از حوزه‌ها می‌توانیم و باید درآمد داشته باشیم و آماری که از این ماجرا داده می‌شود ناراحت کننده است.
رجبی اظهار کرد: بوم‌گردی راه افتاده است اما بوم‌گردی در مقابل این همه ظرفیت میراثی اولویت چندم است؟ بوم‌گردی برای کسانی اولویت است که این همه ظرفیت ندارند در حالی که در استان فارس آثار باستانی زیادی وجود دارد و در کنار آن نیز با توریسم سلامت و توریست فرهنگی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: مشکل عمده در گردشگری این است که ما خودمان نسبت به گردشگری تعیین تکلیف نکردیم، حداقل ننشسته‌ایم به صراحت بگوییم این نوع گردشگری را قبول داریم و این نوع را قبول نداریم و به همین دلیل است که وقتی یک مرکز گردشگری راه‌اندازی می‌شود یک عده شروع به سر و صدا می‌کنند که فساد شد. رجبی بیان کرد: تا تکلیف خود را با گردشگری مشخص نکنیم همه برنامه‌های گردشگری ما در سایه خواهد بود.
