سلامت نیوز:«کرونا» که آمد، قصه برعکس شد! انسانها از ترس جانشان در خانهها حبس شدند و خیابانها و کوچهها به قلمرو حیوانات درآمد. در ایران سارها به شهرها برگشتند و پشت پنجرهها به انسان های محبوس در خانه سلام کردند. هزاران لاکپشت فرصت سواحل خلوت هند را غنیمت شمردند و نزدیک به ۶۰میلیون تخم گذاشتند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران پروازها کنسل شد و بسیاری از فرودگاهها بدون هیچ مقاومتی به تصرف غازها و اردکها درآمد. دلفینها و ماهیها به ونیز برگشتند و رشته کوه هیمالیا از فاصله 230 کیلومتری برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم به خاطر کاهش آلودگی هوا در لنز دوربینها ثبت شد. مردم ایالت پنجاب هند در شمال این کشور نیز پس از دهها سال با رفع آلودگی هوا که در پی کاهش رفت و آمد برای کنترل کرونا به وجود آمده، توانستند رشته کوه هیمالیا را از درون مناطق شهری ببینند.
حتی قوها هم با تمیز شدن آب رودخانه ونیز جای توریستها را در این شهر توریستی گرفتند. زمین هم آرام گرفت و حرکت پوسته زمین کم شد.
براساس گزارشهایی که میرسد خانهنشینی شهروندان و عدم تردد دامها باعث شد تا بلوطهای دشت هیرکانی جوانه بزنند. برآورد تخمینی نشان میدهد 10 برابر درختهایی که طی ۴۰ سال از این منطقه قطع شده بود، جوانه سبز شده است. البته به این معنا نیست که کسی در زمان کرونا درختی را قطع نمیکند. چرا که برخی گزارشها از استانها بیانگر آن است که در این وانفسا هم برخی همچنان با زبان تبر با درختان صحبت و آنها را نقش زمین میکنند.
اما بسیاری اعتقاد دارند کرونا هرچند اقتصاد دنیا را زمین زده است اما فرصتی شده تا طبیعت یک دل سیر نفس بکشد. طبیعت دست به ترمیم خود زده است.
اداره کل منابع طبیعی اراک تصمیم گرفته است تا امسال و به دلیل شیوع کرونا اجازه برداشت گیاهان دارویی را ندهد. اینتصمیم یعنی طبیعت ایناستان مرکزی در سال کرونا سبزتر خواهد بود. هرچند از برخی دیگر از استانها خبر میرسد که کرونا فرصت تخریب بیشتر گیاهان دارویی را به بعضی از افراد سودجو داده است.
اما میزان انتشار آلایندهها و مصرف سوختهای فسیلی هم به طرز چشمگیری کاهش یافته است. براساس آماری که «محمد درویش» کارشناس محیط زیست میدهد: پیشبینی میشود دستکم نیمی از هفتمیلیون نفری که سالانه در اثر آلودگی هوا در جهان کشته میشدند، امسال زنده بمانند.
این خبر خوبی است. چون مطالعات دانشمندان امریکایی نشان میدهد کرونا در آلودگی هوا انسانهای بیشتری را میکشد. درویش هم نیمنگاهی به کاهش تصادفات در نوروز امسال به دلیل خانهنشینی مردم برای قطع زنجیره کرونا دارد. او احتمال میدهد از آمار معلولانی که بر اثر سوانح رانندگی دچار حادثه می شوند کاسته شود.
پژوهشگران بینالمللی هم متوجه کاهش لرزش پوسته زمین شدند. پژوهشگران رصدخانه سلطنتی در بلژیک اولین کسانی بودند که اعلام کردند: «حرکات زمین در فرکانسهای ۱ تا ۲۰ هرتز (که کمتر از صدای دابل باس و نزدیک به صدای یک ارگ بزرگ است) به مراتب کمتر از دوره قبل از به اجرا گذاشتن محدودیتهای اخیر توسط دولتها است.»
همچنین زلزلهشناسان در نپال متوجه کاهش در فعالیت زمین شدند. یکی از کارکنان انستیتو فیزیک زمین در پاریس گفته است که این کاهش در پایتخت فرانسه «چشمگیر» است. یکی از پژوهشگران انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا در امریکا نیز میزان این کاهش در لسآنجلس را «بسیار زیاد» توصیف می کند. ماهوارهها نیز از کاهش میزان گاز دی اکسید نیتروژن- از گازهای آلوده ساز محیط زیست- گزارش میدهند. این گاز را موتور اتومبیلهای شخصی، کامیونها، اتوبوسها و نیروگاههای حرارتی تولید میکند.
«هادی کیادلیری»رئیس انجمن جنگلبانی ایران معتقد است هنوز برای تحلیل تأثیر مثبت کرونا روی محیط زیست زود است. او می گوید: اولاً بیماری کرونا هنوز در اوج است و کسی درباره تأثیر آن بر محیط زیست مطالعه نکرده است. نکته دیگر اینکه باید به جنبههای منفی کرونا هم توجه کرد و یک بعدی به ماجرا نگاه نکرد. کیا دلیری اعتقاد دارد ممکن است تأیید روی اثرات مثبت اما کوتاه مدت کرونا روی محیط زیست، به ایجاد یک اندیشه خطرناک در میان تصمیمگیران منجر شود. مثلاً آنها را به این نتیجه برساند که میتوان 20 سال سختترین بهرهبرداریها را از محیط زیست کرد اما با یک سال تنفس آن را دوباره احیا کرد.
وی در ادامه میگوید اکوسیستم نمیتواند در مدت کوتاهی خودش را ترمیم کند چرا که برخی اکوسیستم ها امکان احیای دوباره خود را به دلیل فعالیتهای انسانی برای همیشه از دست داده اند. او میافزاید: انسانها در پساکرونا فعالیتهای خود را برای جبران این مدت استراحت اجباری بیشتر میکنند و احتمالاً صدمات بیشتری به زمین خواهند زد. او معتقد است کسانی که نگاه مثبتی به کرونا در زمینه محیط زیست دارند شتابزده عمل می کنند.
اینگر آندرسِن، رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) هم میگوید:در پی اقدامات کشورها در جریان مقابله با شیوع کروناویروس، انتشار گازهای گلخانهای کاهش و کیفیت هوا بهبود یافته است.بنابراین نباید این موضوع را به عنوان دستاوردی برای محیط زیست دانست.
«محمد یزدی» استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم به ایرنا می گوید: «بخش محیط زیست از بحران کرونا هم آسیبهایی دیده و هم مزایایی برای آن ایجاد کرد.» او ماندن همیشگی مردم در خانه را باعث مصرف بیشتر آب، برق، سوخت خانگی (مثل گاز)، مواد غذایی، بهداشتی و حتی دارویی بیشتری میداند. او یکی از معضلات این پدیده را افزایش مصرف آب و مواد شوینده میداند و میگوید:استفاده بی رویه از آب موجب تولید فاضلاب بیشتر میشود. افزایش فاضلاب باعث تهدید بیشتر منابع آب زیرزمینی و کاهش منابع آب آشامیدنی نیز خواهد شد.
فاطمه اکبرپور رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران هم درگفتوگو با ایسنا از افزایش و تغییر ترکیب زباله در تهران خبر میدهد. کارشناسان میدانند که کرونا به پایان میرسد و دوباره انسان ها به خیابان ها می آیند و لاکپشتها و دلفین ها دوباره پنهان میشوند. سارها از شهرها میروند. به قول گروس ملکیان/شاعر، درختان از ترس پشت گنجشکها پنهان میشوند.
اما امیدوارند کرونا بتواند انسان را با طبیعت آشتی دهد تا طبیعت انتقام کمتری از بشر بگیرد. آنها همان طور که سیل را یکی از اشکال انتقام طبیعت از انسان میدانند کرونا را هم واکنش طبیعت به بیتوجهی بشر به محیط زیست به شمار میآورند.