محسن علیزاده
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
قیمت ارز بدون توجه به عملکرد مدیران همچنان یکه تازی می کند و گویا فعالان این عرصه هیچ توجهی به عملکرد مدیران ندارند. اما برای کنترل قیمت ارز نیازمند سیاست گذاری هستیم. یکی از مشکلات امروز چند نرخی بودن ارز در کشور است. پیش از هفته گذشته ارز ۴ نرخ داشت؛ نرخ رسمی یا دولتی، نیمایی سنا و آزاد، اما هفته پیش در شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی مقرر شد، نرخ جدیدی با عنوان ترجیحی به ۴ نرخ گذشته افزوده شود. البته هر کدام از این نرخ ها برای خود توضیحی دارد که باعث حاشیه هایی هم می شود. نرخ ارز ترجیحی به ارز صادراتی اطلاق میشود که براساس تصمیم شورای گفت و گو، بانک مرکزی ارز صادراتی را گرانتر از نرخ آزاد خریداری می کند، به این معنا که اگر ارز آزاد A ریال است، بانک مرکزی ارز صادراتی را A+X ریال خریداری کند، هدف از این تصمیم افزایش صادرات و ترغیب صادرکنندگان به بازگشت ارز صادراتی است. این در حالی است که اگر بانک مرکزی ارز صادراتی را بیشتر از نرخ آزاد خریداری کند، نابسامانیهای موجود افزایش مییابد. به نظر می رسد بخش عمده ای از آشفته بازار ارزی در نتیجه نرخ های متعدد است بنابر این ارز باید تک نرخی و آزاد شود و عرضه و تقاضا قیمت آن را مشخص کند.
اگرچه قیمت کالاهای اساسی با تک نرخی شدن ارز افزایش مییابد اما میتوان با طراحی مکانیزمی دقیق، یارانهای که در حال حاضر بانک مرکزی به تامین کالاهای اساسی اختصاص میدهد، را به دست تولیدکننده و مصرفکننده رساند.
در حال حاضر علی رغم تخصیص ارز دولتی، کالاهای اساسی گران به دست مصرفکننده میرسد به طور مثال برای واردات شکر، ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده میشود، اما واردکننده شکر وارداتی را در بازار توزیع نکرده و آن را به نبات تبدیل می کند، سپس محصول تولیدی را در کشورهای خلیج فارس با نرخ ارز آزاد به فروش می رساند، اگر ارز تک نرخی شود، بساط این اقدامات جمع خواهد شد.