روزنامه اینترنتی فراز نوشت: «رونق بازار سرمایه در شرایط تورم و رکود اقتصادی، چوب لای چرخ خروج رکود از تولید میگذارد». این گفته پاسخ شاهرخ ادهمی، تحلیلگر اقتصادی به این پرسش «فراز» است: رشد شاخص کل بورس در بلند مدت میتواند رونق و رفاه اقتصادی را در پی داشته باشد؟
ادهمی در این باره با بیان مثالی از تجربه کشورها توضیح داد و گفت: « بازار سرمایه و بورس کشور ونزوئلا با نرخ رشد اقتصادی تقریبا منفی ۳۰ و تورم حدود ۲۰۰ هزار درصد در طی سال ۲۰۱۹ مواجه شد. بازار سرمایه ونزوئلا در آن سال نزدیک به ۴۰۰ درصد رشد کرده. آیا میتوان گفت حال اقتصاد ونزوئلا خوب است»؟
او به پرسشی که مطرح کرد، این طور پاسخ داد: « جواب منفی است، شاهد هستیم اقتصاد ایران نیز از « ونزوئلایی» شدن بیم دارد، هرچند به باور من اقتصاد ایران هم وضعیتی بهتر از آن کشور ندارد».
خطر رشد تورم
این روزها که بازار سرمایه از رشد و استقبال قابل ملاحظهای برخوردار شده است و از سویی مسئولان اقتصادی کشورنیز این رشد روزافزون شاخصها در بازار سرمایه را گامی بلند در جهت رفاه اقتصادی و ایجاد رونق در بخش مولد اقتصادکشور میدانند، اما این تحلیلگر اقتصادی بر بر این باور است:« بعید است که رشد بورس بتواند نقدینگی را به سمت تولید هدایت کند و درمان اقتصاد در رفع تورم و کنترل آن است که در نتیجه آن رکود از بین میرود و مردم تمایل به سرمایهگذاری در تولید پیدا میکنند».
او در ادامه صحبتهای خود همچنین اظهار داشت:« چشمانداز سودآوری در سرمایه کم است و کسی تمایل پیدا نمیکند که منابع خود را به بخش تولید منتقل کند، زیرا سودآوری واقعی شرکتها بسیار پایین است».
به گفته این آگاه اقتصادی؛ اگر فردی سرمایه قابل توجهای داشته باشد، آن را در بازار داراییها سرمایهگذاری میکند و انگیزهای برای اینکه منابعی که در اقتصاد وجود دارد به سمت تولید حرکت کند، وجود ندارد.
او برای مصداقی شدن اظهار نظر خود گفت: « زمانی که بازار سرمایهای وجود دارد که طی سال گذشته حدود ۳۰۰ درصد بازدهی داشته است، کسی تمایلی به پسانداز در بخش تولیدی کشور پیدا نمیکند. مشکل کمبود نقدینگی در تولید این است که اگر سرمایهای وارد این بخش شود، در شرایط فعلی اقتصادی چشمانداز سودآوری نمیتوان متصور بود و دوم اینکه در اقتصاد رکود وجود دارد».
رشد سرمایه تولید منفی شد
ادهمی، در ادامه صحبتهای خود همچنین بیان داشت: « رشد نقدینگی و حجم آن نه تنها تولید را ارتقا نمیدهد و در اختیار تولیدکننده قرار نمیگیرد بلکه با ایجاد تورم، قیمتها را افزایش میدهد؛ باید اضافه کنم سال گذشته که این بازار رشد مناسبی داشته، رشد سرمایهگذاری همچون سالهای قبل منفی بوده است. به قدری هم میزان سرمایهگذاری در سال گذشته پایین بوده که میزان سرمایهگذاری از میزان استهلاک کمتر بوده است؛ یعنی در تولید کشور به اندازهای که استهلاک داشتهایم در آن سرمایهگذاری صورت نگرفته است».
انتظارات تورمی بالا رفته است
به گفته این تحلیلگر اقتصادی، با انتظارات تورمی که در اقتصاد کشور شکل گرفته، بعید است که رشد بورس بتواند نقدینگی را به سمت تولید هدایت کند و اگر همچنان سفتهبازی در بازار سرمایه تشدید و تقویت شود، نمیتوان نسبت به این امر حتی امیدوار بود.
او در پایان تاکید کرد : « که اگر تورم با اجرای هدفگذاری تورم کنترل شود، این امر برای اقتصاد امیدبخش است، زیرا منابع به سمت تولید حرکت خواهد کرد و اگر تورم کنترل نشود، چشمانداز مثبتی برای تولید نمیتوان تصور نکرد. زمانی که تورم کنترل شود، افراد اطمینان پیدا میکنند که قیمتها افزایش پیدا نمیکند و منابع خود را به سمت بانکها سوق میدهند و آنها منابع را به تولیدکننده منتقل میکنند».