سرویس جامعه جوان آنلاین: برخی کوچههای واقع در مناطق مرفه شهر توسط اهالی با زنجیر بسته شده و ابتدای بعضی از این کوچهها اتاقکهای نگهبانی هم مستقر شدهاست. این مسئله مشکلات تردد برای سایر شهروندان ایجاد میکند و غیرقانونی است.
گاهی نیروی انتظامی مجوزی با درخواست اهالی برای نگهبان کوچه صادر میکند. اگر نیروی انتظامی این مجوز را صادر کند، حتماً مختص به اجازه برای نگهبانی و مراقبت از کوچه است و این مجوز حق بستن و مسدود کردن کوچه با زنجیر را به کسی نمیدهد.
در اصل این نگهبان به نیروی انتظامی کمک کرده تا بهتر امنیت را برقرار کند. این نگهبان با حقوقی که از همسایهها دریافت میکند، از فشار کار پلیس کم کرده و با گزارشهای خود از آمار جرم و جنایت در محله کم میکند.
از منظر حقوقی، در ارتباط با قانونی بودن زنجیرکردن کوچههای بنبست باید یادآور شد که بستن کوچههای عمومی بنبست و غیر بنبست، منع قانونی دارد. در ماده ۲۴ قانون مدنی آمدهاست که «هیچکس نمیتواند معابری که انتهای آن مسدود نیست را ببندد». برخی با استناد به این ماده قانونی برداشت میکنند که کوچههای بنبست مشمول این امر نشده و میتوان آنها را مسدود کرد، اما طبق قانون، فقط کوچههای اختصاصی را میتوان با زنجیر بست و برای آن باجه نگهبانی گذاشت.
کوچه اختصاصی هم به این معنا نیست که ساکنان یک محله، کوچه را برای خودشان اختصاصی کنند، بلکه به این معناست که از ملک متعلق به خودشان کوچهای یا محوطهای درست کنند و تنها در این شرایط میتوانند کوچه را با زنجیر ببندند و برای آن نگهبان بگذارند. یعنی اهالی یک خیابان، بخشی از دیوار حیاط خود را خراب و آن را به کوچه اضافه میکنند و با این عمل آنان صاحب کوچه بوده و کوچه ملک خصوصیشان محسوب میشود.
در میان همه این دعواها عدهای معتقدند که به علت وجود تأسیسات عمومی از قبیل آب، برق، گاز و ارائه خدمات عمومی از طرف شهرداری به مردم آن هم در کوچههای شهر، کوچه متعلق به شهرداری است و با مجوز گرفتن از این نهاد میتوان آن را اختصاصی کرد، اما اینطور هم نیست.
ارائه این خدمات مطابق ماده ۵۵ و ۲۵ قانون شهرداری، از وظایف مشخصشده شهرداری است و کسی که وظیفهاش را انجام میدهد، حق ادعای مالکیت ندارد، بنابراین هیچ کوچهای به شهرداری هم تعلق ندارد. کوچه یک مکان عمومی است و توافق ساکنان نمیتواند ناقض مالکیت و نافی حقوق سایر شهروندان باشد.
به فرض، اگر شما ساکن کوچهای باشید و با همسایگان خود توافق کنید که آنجا را با زنجیر ببندید، باید در نظر داشته باشید که استفاده از کوچه فقط حق شما و همسایههایتان نیست و باقی شهروندان هم حق استفاده و حداقل تردد در این کوچه را دارند و برابر قانون، باید به راحتی در کوچه رفت و آمد کنند، زیرا این ملک متعلق به عموم مردم است و هیچکس حق ندارد این حق را از آنها بگیرد.