پیش شرط‌های اصلاح نظام بانکی

آرمان حاجیان فرد
کارشناس اقتصادی

بخش زیادی از مشکلات اقتصادی از جمله رکود تورمی، افزایش ضریب جینی، ورشکستگی بنگاه ها و بیکاری نیازمند اصلاح نظام بانکی است. اصلاح نظام بانکی شاه کلید تحولات اقتصادی دولت است. بخش زیادی از مشکلات اقتصادی از جمله رکود تورمی، افزایش ضریب جینی، ورشکستگی بنگاه ها و تعطیلی کارخانجات و بیکاری با اصلاح نظام بانکی برطرف می شود. طبق گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در بهار 1401 با حدود 0.4 درصد افزایش نسبت به بهار 1400 حدود 9.2 درصد در بهار سال جاری رسیده است. تعداد بیکاران جمعیت 15ساله و بیشتر حدود 2میلیون و400 هزار نفر است و در یک سال گذشته 100هزار نفر به جمعیت بیکاران اضافه شده است. یکی از شاخص هایی که در حین بررسی نیاز داریم, بحث نرخ مشارکت اقتصادی است که با توجه به آن مشاهده می کنیم که نرخ مشارکت اقتصادی دربهار 1401 به 40.9درصد رسیده است که نسبت به بهار سال قبل نیم درصد کاهش داشته است. بنابراین می شد پیش بینی کرد که نرخ بیکاری دریک سال اخیر افزایش یابد. بر اساس این بررسی نرخ بیکاری جوان 15 تا 24 ساله با 1.9درصد افزایش به 24درصد رسیده است. همچنین نرخ بیکاری 18تا35 نیز حدود 16.6درصد است, که این نرخ ها نسبتاً‌نرخ های بالایی است. شاغلین خدمات با رشد 526هزار نفری, اثر مطلوبی را در کاهش بیکاری داشته است. با توجه به اینکه در حوزه های صنعت و کشاورزی کاهش 628هزار نفری را داشته ایم, به همین خاطر در مجموع شاهد یک افزایش نرخ بیکاران در کشور هستیم. در واقع فعالیت بخش خدمات باز هم موفق به حل مشکلات اشتغال در حوزه صنعت و کشاورزی را حل کند. مهمترین علت بخش کشاورزی با کاهش حدود 11درصدی جمعیت شاغل در این حوزه, نسبت به بهار سال گذشته بیشترین اثر را در رشد نرخ بیکاری داشته است. مهمترین علت نرخ رشد بیکاری,‌کاهش جمعیت شاغل در بخش کاشورزی بوده است. قابل پیش بینی بود با توجه به همبستگی میزان بارش سالانه به تولیدات بخش کشاورزی با توجه به خشکسالی دو سال اخیر؛ این کاهش شاغلین در این بخش رخ می داد. به همین خاطر از طرفی به غیراز مسئله خشکسالی به مواردی دیگری می رسیم به خاطر کاهش جمیعت شاغل در حوزه کشاورزی شده است. یکی از موارد کاهش اشتغال اصلی کاهش نورآوری در حوزه کشاورزی و صنعت است. چرا که علی رغم نامگذاری امسال به نام سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین مشاهده می کنیم آنطور که باید کسب و کارهای دانش بینان وارد حوزه کشاورزی و صنعت نشده اند. نیازاست حمایت های بیشتری صورت گیرد. کسب و کارهای دانش بنیان می توانند اثرات خوبی در حوزه اشتغال داشته باشند.
چرا که ماموریت کسب و کارهای دانش بنیان منجربه افزایش بهره وری می شود.باعث کاهش هزینه تولید می شود, باعث افزایش ظرفیت تولید می شود, هر چه قدر اینها برای یک کسب و کار بهتر تعریف شود, بهره وری بالا رود, آن کسب و کار موفق تر است. دولت تلاش های زیادی در حوزه کسب و کار انجام داده است. اما حضور دولت و شرکت های خصولتی و وابسته به نهادهای حکومتی در مسیر اشتغال مخل ایجاد یک فرآیند سلیم هستند. فعالین بخش کشاورزی می گویند که به طور مثال فلان شرکت و... که فلان بخش را حمایت می کند قدرت رقابت ما را بسته است چرا که بهره های خاص خود را دارند و قیمت گذاری دست آنها است و با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند, هزینه های خودر ا کاهش می دهند. به همین دلیل در بلند مدت کسب و کارهای حوزه کشاورزی محکوم به فنا هستند. اولین پیشنهاد خروج تمام شرکت های وابسته به دولت است. تمام این شرکت های باید به خش خصوصی واگذار شود.