«سرگئی ماسائولوف» کارشناس سیاسی روس در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد، به بررسی مزایای عضویت ناظر ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: بحث کرونا و پیامدهای آن بر اقتصاد ملی و جهانی به اندازه‌ای افکار عمومی را به خود مشغول داشته که برخی از اتفاقات مهم منطقه را تحت الشعاع قرار داده است.
یکی از این اتفاقات، تصویب عضویت ناظر این کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از سوی مجلس قانون‌گذاری ازبکستان است.
حدود چهار ماه پیش «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان طی سخنانی بر اهمیت تعمیق همکاری‌های «تاشکند» با اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاکید کرده بود. بر این اساس، دولت ازبکستان به پارلمان توصیه کرد تا موضوع پیوستن به این اتحادیه مورد بررسی قرار گیرد.
در پایان ماه مارس سال جاری میلادی با هدف انجام مطالعات عمیق و جامع در این زمینه چند گروه کاری ایجاد شد که در مجموع پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را توجیه می‌کرد.
در 28 آوریل (9 اردیبهشت) مجلس قانون‌گذاری ازبکستان با بیشتر آراء از عضویت ناظر حمایت کرده و قرار است مجلس سنای این کشور نیز نسبت به این موضوع تصمیم بگیرد.
گام بعدی احتمالا تشکیل منطقه آزاد تجاری ازبکستان با این اتحادیه خواهد بود که انتظار می‌رود در جریان سفر میرضیایف به مسکو در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰ امضا شود.
اما حالا پرسش مهم این است که عضویت ناظر ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا چه فرصت‌هایی را در اختیار این کشور قرار می‌دهد؟
- نمایندگان این کشور از حق شرکت در جلسات نهادهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برخوردار می‌شوند و اسناد تصویب شده توسط اعضای اتحادیه را دریافت می‌کنند (به استثنای اسناد مورد استفاده انحصاری کشورهای عضو کامل).
اگر چه این وضعیت حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های نهادهای اتحادیه را به ازبکستان نمی‌دهد ولی در جریان کلیه تصمیمات مهم سازمان قرار می‌گیرد و فرصت معرفی پیشنهادات در سطح دوجانبه را به دست می‌آورد.
- کشور ناظر متعهد می‌شود تا از هرگونه اقداماتی که می‌تواند به منافع و کشورهای عضو و اهداف مشخص شده در معاهده ایجاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا لطمه زند، خودداری کند.
این بدان معنی است که ازبکستان شریک اهداف این اتحادیه بوده و منافع خود با کشورهای عضو در زمینه‌های مورد علاقه متقابل را هماهنگ می‌کند.
ازبکستان کشوری است که نسبت به عضویت در سازمان‌های بین‌المللی با حساسیت بالا اقدام می‌کند زیرا تجربه کشورهایی که در ابتدای دهه 1990 به توسعه مستقل دست یافتند، نشان می‌دهد که بسیاری از ساختارهای بین‌المللی به عنوان زیرمجموعه‌های اقتصاد جهانی فعالیت می‌کنند.
این بدان معنی است که فقط کشورهای به اصطلاح «برگزیده» از عضویت در چنین سازمان‌ها نفع می‌برند. از این نظر همیشه به موضوع کارآیی و فعالیت‌های موثر سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی توجه زیادی نشان می‌دهد.
یکی از مزایای عضویت ناظر ازبکستان این است که در روند تعامل با سایر شرکای خود در این اتحادیه می‌تواند به طور مؤثرتری موضوعات مورد علاقه خود و از جمله حضور مهاجرین کاری بیش از 2 میلیون نفری ازبک را پیگیری کند.
بحث مهم دیگر عرضه محصولات کشاورزی، نساجی و پوشاک (به ویژه کفش) در بازارهای کشورهای عضو اتحادیه است.
البته این احتمال که بخش‌های از اقتصاد ازبکستان بر اثر همگرایی بیشتر این کشور با اتحادیه اقتصادی اوراسیا زیان ببینند، وجود دارد. برای مثال می‌توان به صنایع خودروسازی و گردشگری اشاره کرد.
برخی از کارشناسان همچنین از بروز مشکلات احتمالی در زمینه سرمایه‌گذاری‌های خارجی صحبت به میان می‌آورند.
ازبکستان به عنوان ناظر باید مواضع خود در چارچوب این اتحادیه را مورد ارزیابی قرار دهد.
در اتحادیه اقتصادی اوراسیا تصویر واحد از اهداف مشترک شکل گرفته است. این اهداف عمده عبارتند از
- افزایش اثربخشی عملکرد بازار داخلی اتحادیه
- تقویت همکاری‌های صنعتی
- ایجاد فضای دیجیتالی واحد
- هماهنگی سیاست‌های پولی، مالی و اعتباری
موفقیت مدیریت ساختارهای همگرایی در صورتی امکان پذیر است که مشکلات و معضلات به صراحت تشخیص داده شده و راهکارهای صحیح حل و فصل آنها انتخاب شود. این مهم در صورتی برآورده خواهد شد که همه کشورهای عضو از همگرایی نفع برده و قادر به رفع مسائل در این چارچوب باشند.
انتهای پیام/ح
