مجید گودرزی
مدرس مالی دولتی در دانشگاه
در سالهای اخیر صبح که از خواب بیدار میشویم تا شب که میخواهیم بخوابیم، تمام اخبار حول نابسامانی بخشهای مختلف اقتصاد میچرخد. از مسکن گرفته تا ارز و طلا و خوراکیها و پوشاک و غیره. اما چرا؟ چه چیزی باعث و بانی این همه آشفتگی اقتصادی شده است؟ چرا نمیشود مثل کشورهای با ثبات، اقتصاد و بازار ایران را اداره کرد؟
گره اصلی کار کجاست؟ چرا یک عده هر روز غنیتر میشوند و عده زیادی هم هر روز فقیرتر؟ همه این سوالها یک جواب دارد "بهای تمام شده کالاها و خدمات" آری، بهای تمام شده حلقه مفقود و دلیل تمام نابسامانیهای اقتصادی کشور است. بهای تمام شده ارزش افزوده و سهم هر کس را بطور عادلانه از تولید و درآمد مشخص میکند. اگر در اقتصاد ایران بهای تمام شده ملاک قیمت گذاری شود، اکثر کالاها و خدمات ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش قیمت خواهند داشت.
اکنون در بازار آشفته ایران قیمت گذاری بقدری رها شده و بی قاعده و قانون است، که گاهی واسطهها با کمترین سهم از تولید چندین برابر تولید کننده سود میبردند و قیمتها به قدری بالا میروند تا خرید آن کالا کاملاً متوقف شود. که در این مواقع هم تولید کننده و هم مصرف کننده آسیب خواهند دید. تصور ما این است که بالا رفتن قیمت همان افزایش سود است. اما این تصور غلط است." تورم سود نیست". همه در تورم ضرر میکنند و در نهایت اقتصاد قفل میشود. اگر میخواهیم بخشهای قفل شده اقتصاد ایران به رونق مجدد برگردند باید بهای تمام شده، بعلاوه ارزش افزوده یا همان سود متعارف و صرف ریسک، ملاک قیمت گذاری در همه کالاها و خدمات شود. اکنون قدرت خرید جامعه بواسطه قیمت گذاری غلط و بی حساب و کتاب بقدری تضعیف شده که اکثر مردم توان تأمین نیازهای طبیعی را هم از دست دادهاند. این فقر مطلق است که ریشه در زیاده خواهی و سوء مدیریت دارد نه کمبود و تحریم. بهای تمام شده و مبنا شدن آن برای نرخ گذاری، کلید حل مشکلات اساسی اقتصاد ایران است. از رکود گرفته تا تورم و اشتغال و... بهای تمام شده سهم هر کس را در تولید مشخص و عدالت اجتماعی را هم احیاء میکند.
