سلامت نیوز: دکتر امیرحسین بقراطیان، متخصص گوارش درباره سرطان های دستگاه گوارش معتقد است: سرطان های گوارش از شمال به جنوب کشور در حال ازدیاد است. از فاکتورهای موثر در سرطان دستگاه گوارش می توان به ترشح کم اسید معده اشاره کرد که موثر است، همچنین اعمال جراحی روی دستگاه گوارش که به طور کلی در دراز مدت سیستم گوارش را مستعد سرطان های جدید خواهد کرد. از نظر غذایی تغذیه پرچرب بدن را مستعد سرطان معده و کبد چرب و بعد سرطان کبد می کند.
به گزارش سلامت نیوز، متن گفت وگوی شفقنا زندگی با دکتر بقراطیان را می خوانید:
_ بیشترین علت سرطان های دستگاه گوارش چیست و این مشکلات در سال های اخیر چقدر در کشور ما رشد داشته است؟
سرطان های دستگاه گوارش در گروه خونی A بیشتر است
تاثیر تریاک و چای داغ بر روی دستگاه گوارش بخصوص مری
سرطان های گوارش ۳ تا ۶ درصد در تمام دنیا افزایش پیدا کرده اند
تغذیه پرچرب بدن را مستعد سرطان معده، کبد چرب و بعد سرطان کبد می کند
در ابتدا باید گفت عوامل ژنتیکی بسیار موثر است؛ چون سرطان های دستگاه گوارش در گروه خونی A بیشتر است. گروه خونی O بیشتر به زخم معده مبتلا می شود. اصولا مواد غذایی بر سرطان های دستگاه گوارش و غیر از دستگاه گوارش بسیار موثر هستند. مواد غذایی نیترات دار و کربن دار دارای کربن های اشباع شده مثل فست فود و روغن های اشباع شده و کنسروهای خیارشور پر نمک یا سیگار و الکل بر دستگاه گوارش تاثیر دارد و بخصوص تاثیر تریاک و چای داغ بر روی دستگاه گوارش بخصوص مری به اثبات رسیده است. به طور کلی سرطان های گوارش ۳ تا ۶ درصد در تمام دنیا افزایش پیدا کرده اند ولی بیشتر در چین و ژاپن و ایتالیا است. در کشور ما آمار بالا رفته است ولی من اطلاع دقیقی از آمار ها ندارم ولی سرطان های گوارش از شمال کشور به جنوب کشور در حال ازدیاد است. از فاکتور های موثر در سرطان دستگاه گوارش می توان به ترشح کم اسید معده اشاره کرد که موثر است یعنی معده ای که نازک شده است و در نتیجه سلول های پرینتال ندارد یا جایگزینی سلول های روده ای در معده یا تغییر فرم سلول های معده و همچنین اعمال جراحی روی دستگاه گوارش که به طور کلی در دراز مدت سیستم گوارش را مستعد سرطان های جدید خواهد کرد. از نظر غذایی تغذیه پرچرب بدن را مستعد سرطان معده و کبد چرب و بعد سرطان کبد می کند. همچنین انواع و اقسام سرطان کلون که باید به یاد داشت علایم سرطان کلون خفیف و دزدانه است و مخفی است و شاید سالها کم خونی بیمار تشخیص داده نشود. در مورد سرطان پانکراست الکل تاثیر گذار است، باید این نکات ظریف مورد نظر باشد.
_ آیا نیاز است آزمایش های دوره ای انجام داد؟
به طور کلی بین سنین ۵۰ به بالا و اخیرا ۴۵ سال به بالا افراد حتما باید کولونوسکوپی و آندوسکوپی شوند. دوم اینکه پزشک حاذق حتما از بیمارانش آزمایش خون می گیرد، باید از افراد مستعد و نشان دار آزمایش های تومور ها درخواست شود و اگر نقطه ضعفی وجود دارد پیگیری شود. در سنین بالا باید به فکر سرطان بود. کسانی که شغل های پر استرس دارند باید به فکر باشند. چون استرس بر سیستم ایمنی تاثیر دارد وقتی سیستم ایمنی پایین افتاد عوامل فرصت طلبی چون میکروب ها در معده افزایش پیدا می کنند و منتج به سرطان می شوند.
_ شیوع در کدام گروه ها بیشتر است؟
این بیماری ها بیشتر در آقایان شایع است.
_ چند درصد عوامل ژنتیکی موثر است و چند درصد تغذیه نقش دارد؟
حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد عوامل تغذیه ای نقش دارند و ۱۰ تا ۲۰ درصد عوامل ژنتیکی موثر هستند. اما در بحث ژنتیک در مورد برخی از جمعیت ها نمی شود مطلق صحبت کرد. ولی تغذیه امری است که همه ما انسانها با آن مرتبطیم. مواد مضر سیگار و الکل وارد خون می‌شود و نظم سلولی را بهم می زند. وقتی تحلیلی صحبت می کنیم باید در مورد یک سلول حرف بزنیم که تحت تاثیر چه عواملی قرار می گیرد.
_ در برخی از خانواده ها یک نفر مبتلا به سرطان دستگاه گوارش است، آیا بقیه افراد خانواده باید آزمایش بدهند؟
سرطان ها به طور ژنتیکی منتقل می شوند
دو نوع برخورد وجود دارد؛ مثلا در مورد نسل اول اگر پدر یا مادر من مبتلا به سرطان روده باشند من باید اسکرین شوم. زمان اسکن به سن فرد و تصمیم پزشک بستگی دارد. گاهی بیماری هایی وجود دارد که همه افراد فامیل باید اسکرین شوند چون این بیماری ها به طور ژنتیکی منتقل می شوند. در این طیف ۲۵ سال به بالا مرتبا باید آندوسکوپی شود پس حتی زیر ۲۵ سال هم باید اسکرین شوند و در مورد بیماری های فامیلی وضعیت مشخص شود و بتوانند پیشگیری و درمان کنند، در هر صورت پیشگیری بهتر است. اجتناب از پرخوری و اجتناب از عصبانیت زیاد و عدم مصرف مشروب و سیگار و تغذیه مناسب باید مورد توجه باشد و مسلما کسانی که به این صورت پیشگیری می کنند و زندگی سالمی دارند تحرک و ورزش هم دارند.
_ میزان مرگ و میر در مبتلایان سرطان گوارش به چه صورت است؟
مریض با نوع سرطانی که داشته و به سایر اعضای دستگاه گوارش متاستاز داده است، عمر کمی خواهد داشت ولی اگر متاستاز نداده باشد آمار ها از ۶۰ تا ۹۰ درصد در نوسان است و این آمار ها سال به سال عوض می شود. آمار های ۴۰ سال پیش متعلق به امروز نیست. وقتی من پزشک شدم سونوگرافی نبود. امروز آندوسکوپی و کولونوسکوپی هایی آمده است که دست بشر هیچ دخالتی در آنها ندارد. امروز شما پشت دستگاه هستید و مریض را از مانیتور می بینید این امکانات روز به روز در حال تکثیر است ولی امیدواریم مسئولین به این فکر بیفتند که علمی فکر کنند.
_ آیا در درمان این بیماری ها مشکلی وجود دارد؟
صددرصد مگر به وزارت بهدارشت بودجه می دهند؟! مگر به بیمارستان ها بودجه می دهند؟! این بخش، بخش کوچکی است و بودجه های لازم را تخصیص نمی دهند و مسئول باید دلسوز باشد، بدون کمک و پول نمی شود. تکنولوژی و آدم کارشناس نیاز است امروز وضعیت به صورتی است که افراد بی سواد همه مقابل نام خود دکتر دارند. برخی شخصیت ها مقابل اسمشان دکتر ندارند ولی همه ما داریم و این دلسوزی نیست، این خودشیفتگی است.
