دکتر اصغر نعمتی
مدیرمسئول و مدرس دانشگاه
26 مهرماه در تقویم جمهوری اسلامی ایران به نام روز تربیتبدنی و ورزش نامگذاری شده است. واقعیت این است که وقتی موضوعی را در فرهنگ عمومی و تقویم رسمی کشور برای یک روز از سال برمیگزینند به این معناست که آن موضوع از اهمیت درخور برخوردار بوده و نیازمند برجستهسازی در فضای فرهنگی کشور است. در دنیای امروز ورزش مقولهای است که همپای مباحثی چون تغذیه، سلامت، شادابی و نشاط اجتماعی مطرح و تحقق و اجرای آن یکی از راهبردهای اساسی دولتها در پیشگیری و درمان بیماریها و ارتقای سطح سلامت جامعه است، بهطوریکه ورزش جزء لاینفک فرهنگ تلقی شده و آموزش آن از وظایف دولتمردان بهویژه مدیران شهری و رفاه عمومی است.
البته باید به این نکته مهم نیز اشاره شود که پذیرش و ارتقای جایگاه ورزش در دنیای کنونی به باور عمومی درزمینه نقش آن در پیشگیری از بیماریها، افزایش امید به زندگی و نشاط عمومی بیارتباط نیست. امروزه غالب خانوادههایی که واجد سطحی از آگاهی و دانش عمومی هستند، علاوه بر اینکه اوقات فراغت خود را صرف ورزش موردعلاقه خود میکنند، نگاهی سلامتمحور نیز به این مقوله دارند. پژوهشهای علمی نیز مؤید این واقعیت است که شاخصهای سلامت محیطی، بسیار وابسته به زیرساختهای تربیتبدنی و ورزش در کشورها است. امروزه برنامهریزی و هزینه در حوزه ورزش سرمایهگذاری تلقی میگردد که ضامن سلامت همگانی و نشاط اجتماعی است.
با این توصیف شرایط حال حاضر جهان بهویژه ایران، تحت تأثیر پاندمی کرونا که همه شئون زندگی فردی و اجتماعی را متأثر کرده، ورزش را نیز از آسیبهای خود بینصیب نگذاشته است. اگر چالشهای فرهنگی تا قبل از بروز پاندمی از عوامل بازدارنده در توسعه ورزش بهویژه از نوع همگانی بود، اما در شرایط حاضر محدودیتهای کرونایی نیز مزید بر علت گشته و شهروندان را در این موهبت مهم و تأثیرگذار در سلامت بیبهره نموده است. از سویی دیگر مقتضیات پاندمی کرونا که مبتنی بر پروتکلهای توصیهشده است، بر خانه ماندن تأکید دارد که خود زمینهساز کمتحرکی و دور ماندن از فضاهای ورزشی و ترجیحات و اولویتهای مردم در این زمینه است. لذا در آستانه روز ورزش و تربیتبدنی شاید یکی از راهبردیترین برنامههایی که باید در دستور کار متولیان ورزش و سلامت جامعه قرار گیرد، مطالعه و بررسی الزامات ورزشی و راهکارهای برونرفت از چالشهای ناشی از اپیدمی کروناست. دراینبین رسانهها نیز باید با برجستهسازی موضوع ورزش و اهمیت آن توجه و حساسیت آحاد مردم را به این موضوع جلب نمایند و راهکارهای جایگزین در جبران ورزشهای میدانی که در شرایط کرونایی میسر نیست معرفی کنند. البته امروزه به یمن پیشرفتهای تکنولوژی، انواع ادوات ورزشی قابلاستفاده در منزل محیاست، فقط باید به این باور برسیم که ورزش را هرگز فراموش نکنیم. چه در دوران کرونا و یا هر بحران پیشبینینشده دیگری، خانوادهها باید در برنامههای روزانه خود ورزش را بهعنوان یک رفتار مستمر بگنجانند و آن را به عادت یومیه مبدل کنند.
بنابراین میتوان روز تربیتبدنی و ورزش را بهانهای برای برجستهسازی ورزش و نقش آن در سلامت تلقی کرد و با همگرایی بین سازمانهای متولی، رسانهها و مردم از بیتوجهی و بیتفاوتی نسبت به این مقوله سرنوشتساز در سلامت و امید به زندگی غافل نشد. متولیان ورزش کشور نیز میبایست با بهرهگیری از پژوهشهای عالمانه و استفاده از تجارب سایر کشورها، راهکارهای مناسب در ترویج ورزشهای خانگی را بررسی و تبیین نمایند و با بهرهگیری از انواع ابزارهای رسانهای در تجویز این راهکارها و اقناع عامه مردم در راستای ترغیب و تشویق به ورزش همت گمارند. بیتردید جامعه سالم جامعهای است که در آن ورزش جایگاه مطلوبی را دارا باشد و در فرهنگعامه بهعنوان رفتاری ارزشمند ایفای نقش نماید. امید است با فراهم آمدن زمینه واکسیناسیون عمومی مردم علیه ویروس کرونا شاهد روزی باشیم که دوباره بستر ورزش همگانی و سایر ورزشهای تخصصی برای مردم عزیز تمهید، و ورزش روزهای اوج خود را با اشتیاق و نشاط بیشتر در جامعه بازیابد.