همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: «این خانه متروک، پاتوق معتادان و اراذل و اوباش شده»، «آسفالت خیابان ناهمواری زیاد دارد»، «کارت ملی من گمشده»، «هفته آینده، خانه حاج عباس آقا مراسم نذری برپاست»، «تا ۳ روز دیگر، بوستان افتتاح می‌شود»، «فردا، ورزش همگانی در میدان قدیمی محله برگزار می‌شود». کمی کمتر از یک دهه می‌شود که بسیاری از اطلاع‌رسانی‌ها و اخبار و رویدادهای محلی را رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی محلی پوشش می‌دهند؛ شبکه‌هایی که در مختصات یک محله یا منطقه شهری ابتدا با حدود ۱۰۰ عضو کارشان را شروع کردند و سپس این فعالیت‌ها گسترده‌تر شد؛ اتفاقی که این روزها در قالب فعالیت بیش از ۳۰ شبکه و کانال مجازی محلی در محله‌های مختلف تهران شاهدش هستیم و آثار مثبت آن را نمی‌توان کتمان کرد. در این گزارش به کمیت و کیفیت تأثیر شبکه‌های مجازی محلی بر معضلات مناطق ۲۲گانه پرداخته‌ایم.
- راه‌اندازی مجمع رسانه‌های محلی تهران
معضل قدیمی توقف خودروهای سنگین در محله حکیمیه که اغلب مالکان آن خودروها از ساکنان محله نیز هستند، موضوعی است که شبکه مجازی محلی «حکیمیه‌نیوز» به درخواست اهالی در صدد پیگیری آن است. «سید حامد حجازی»، مدیر این شبکه مجازی محلی، می‌گوید: «از سال ۱۳۹۴ که شبکه راه‌اندازی شد تاکنون بیش از هزار موضوع محلی را پیگیری کرده‌ایم و اغلب آنها به نتایج مورد انتظار اهالی رسیده است. روزانه به‌طور میانگین ۱۰۰ پیام از اهالی دریافت می‌کنیم؛ از بهسازی پل بزرگ روی نهر در خیابان نور تا جانمایی مناسب برای ساخت مرکز بازپروری از جمله اقدامات اخیر بوده که با پیگیری شبکه مجازی حکیمیه به نتیجه رسیده‌اند. راه‌اندازی مجمع رسانه‌های محلی تهران، همسو با فعالیت شبکه‌های مجازی محلی، نیز اتفاق خوبی به شمار می‌آید.»
- مطالبه‌گری محلی از طریق یک ظرفیت مجازی
«تهرانسرنیوز» نیز با توجه به قدمت اندک محله‌های منطقه ۲۱ نسبت به سایر محله‌های تهران، از سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرده است و با بیش از ۲۰ هزار مخاطب محلی به کار خود ادامه می‌دهد. «سید جمال اسماعیل‌زاده»، مدیر این شبکه محلی، می‌گوید: «تاکنون بیش از ۴۰۰ مطالبه اهالی را با انتقال به مسئولان شهری پیگیری و رفع کرده‌ایم که این می‌تواند هم ظرفیت مثبت شبکه‌های مجازی و محلی را نمایان کند و هم وحدت محلی پدید آورد؛ وحدتی که در نهایت، سطح کیفیت رفاه منطقه را ارتقا می‌بخشد.» اسماعیل‌زاده می‌افزاید: «موضوع مطالبه‌گری محلی با کارکرد این رسانه‌ها در مسیر درستی قرار گرفت و به مدد آن توانستیم بهترین پاسخ را در کمترین زمان از مسئولان شهری دریافت کنیم. معضلات محله تهرانسر در دسته‌بندی‌های مختلف از معضلات محیط‌زیستی تا عمران و ساخت‌وساز و از مشکل قانونی سندهای ۱۳ هزار خانه مسکونی این محله تا برپایی گلریزان‌های مجازی را در همین شبکه مجازی پیگیری کرده‌ایم که تعدادی به نتیجه رسیده‌اند و تعدادی دیگر نیز در شرف اثربخشی هستند.»
- تأثیرگذاری ۷۰درصدی
۷۰درصد معضلات محله نازی‌آباد به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین محله‌های منطقه ۱۶ و البته پایتخت، از سال ۱۳۹۵ به کمک شبکه مجازی «نازی‌آبادگرام» و تعامل اهالی با این شبکه شناسایی، پیگیری و رفع شده است. این مطالب را «امین پاکزاد» مدیر شبکه مجازی نازی‌آبادگرام بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: «سال ۱۳۹۵ با هدف شناسایی و معرفی مفاخر و مشاهیر محله نازی‌آباد، فعالیت این شبکه را با چند نفر از دوستان علاقه‌مند شروع کردم. به مرور زمان تصمیم گرفتیم آنچه را در محله اتفاق می‌افتد و برای اهالی جالب است، در قالب خبر اطلاع‌رسانی کنیم. در این مرحله، هدف‌گذاری ما در چارچوب هویت محلی و تعلق خاطر اهالی متمرکز بود.» پاکزاد ادامه می‌دهد: «اخباری را که از طریق اهالی برایمان ارسال می‌شود، ابتدا صحت‌سنجی می‌کنیم و بعد از انتشار، پیگیرشان هستیم. جلوگیری از قطع بیشتر درختان محدوده مجتمع کوی پلیس در جریان فعالیت‌های عمرانی یک پاساژ تجاری بزرگ از مهم‌ترین مواردی بود که طی سال‌های اخیر با اطلاع‌رسانی شبکه نازی‌آبادگرام بررسی شد و به سرانجام رسید. در حال حاضر نیز پیگیر خواسته هزار و ۵۰۰ نفر از اهالی مبنی بر اصلاح هندسی و ترافیک میدان قدیمی بازار دوم و جمع‌آوری کهنه‌فروشان و معتادان از محدوده آن هستیم.»
- از پیگیری مشکلات تا رونق کسب و کارهای محلی
۳۰ هزار نفر از اهالی در محله فلاح، شبکه‌های مجازی «فلاح‌اوشاخلاری» را دنبال می‌کنند. «مهدی ثنایی» مدیر این شبکه مجازی محلی می‌گوید: «این شبکه سال ۱۳۹۴ کار خود را شروع کرده و تاکنون برای ۷۸۰ معضل محلی یا پاسخ دریافت کرده یا به روند حل و فصل آنها سرعت بخشیده است. به‌عنوان مثال، قطعی ۳ هفته‌ای روشنایی بوستان گل گندم را در کمتر از ۱۲ ساعت پیگیری کردیم و به نتیجه رساندیم. از سویی روزانه به‌طور میانگین برای ۱۵ نفر در محدوده محله، کاریابی می‌کنیم و اشتغالزایی انجام می‌دهیم، آن هم با کمترین هزینه. استارت‌آپ محلی فلاح‌شاپ را راه انداخته‌ایم. برای بنگاه‌های اقتصادی خانگی (بانوان سرپرست خانواده) همسو با شعار اقتصاد مقاومتی، بازار کار و فرصت‌های شغلی فراهم کرده‌ایم. بسیاری از نوجوانان و جوانان محله را که کمترین توجه را به مسائل شهری پیرامون خود داشتند، با استفاده از راهکارهای مناسب به هویت محلی علاقه‌مند کرده‌ایم و باعث ایجاد تعامل، مودت و سرمایه اجتماعی شده‌ایم.»
- «بنفشه مهری»، فعال و پژوهشگر اجتماعی
بومی‌سازی و حمایت از شبکه‌های مجازی محلی
گستره تبادل اطلاعات در فضاهای مجازی محلی از آن زمان که رویکرد محله‌محوری در بیان و حل معضلات اولویت یافته، برای اهالی جذابیت پیدا کرده است. «بنفشه مهری»، فعال و پژوهشگر اجتماعی، ضمن بیان این مطلب می‌گوید: «بومی‌سازی این شبکه‌های مویرگی و حمایت از آنها می‌تواند مشارکت آگاهانه اهالی، افزایش سرمایه‌های اجتماعی، ایجاد سهولت در روند رفع مشکلات، توسعه محله‌ای و بهینه‌سازی مدیریت شهری را به همراه داشته باشد. اینها را می‌توان از جمله مزیت‌های حداقلی اثربخشی کارکردهای شبکه‌های مجازی محلی دانست.»
