گروه صنعت و تجارت: اصلاح نظام یارانه‌ای و به دنبال آن حذف ارز ترجیحی در دستور کار دولت سیزدهم است؛ موضوعی که مخالفان و مدافعان بسیاری داشته و دارد. یکی از مدافعان شرایط حاضر علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان توسعه تجارت است. به باور او حذف ارز ترجیحی فرصتی جدید برای توسعه صادرات است. معاون وزیر صمت طی روزهای گذشته درباره اثرات مثبت حذف ارز ترجیحی وعده داد که با اصلاح آیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه مشوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی، حمایت از صادرات و صادرکنندگان هوشمندتر خواهد شد.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران همچنین با توجه به اظهارات برخی تجار درخصوص از دست رفتن بازار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی به دلیل تغییر نرخ‌ها و مقررات صادراتی، اعلام کرد: دولت جدید هیچ نوع ممنوعیتی را فرا روی صادرات نمی‌پذیرد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین از آغاز بررسی امکان ایجاد پیش اظهار صادراتی با هدف جلوگیری از تاثیرپذیری صادرات از بخشنامهها و مقررات جدید خبر داد. آنطور که مشخص است؛ دولت جدید طی ماه های گذشته شناسایی راهکار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توسعه همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تجاری و برنامه و اراده جدی برای تقویت زیرساخت‌های تجاری را در دستور کار خود قرار داده است. در همین حال رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران از پیگیری و تلاش این سازمان جهت ایجاد سامانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های‌مجازی برای برقراری ارتباط میان فعالان تجاری کشور با طرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خارجی خبر داده است.
به گزارش تجارت در روزهای گذشته وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدیدی در راستای توسعه صادرات از سوی مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شده است. در سال‌جاری طبق برنامه اعلامی وزارت صمت حجم صادرات کشور باید به ۵۵ میلیارد دلار برسد. رقمی که از دید کارشناسان با شرایط کنونی نیز محقق خواهد شد؛ اما در صورتی‌که مسیر توسعه صادرات تسهیل شود و به موازات آن توافق‌های جدیدی بین ایران و آمریکا رخ دهد، حجم صادرات غیرنفتی جهش قابل‌توجهی خواهد کرد. در این میان موضوعی که متولیان تجارت نیز تلویحا تایید می‌کنند، ولی حتی در مسیر تسهیل توسعه صادرات گام جدی بر نمی‌دارند بلکه صرفا هر از چندی وعده‌هایی در راستای اهداف توسعه می‌دهند. اخیرا نیز رئیس سازمان توسعه تجارت وعده داده با اصلاح آیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه مشوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی، حمایت از صادرات و صادرکنندگان هوشمندتر خواهد شد. علیرضا پیمان‌پاک از آغاز بررسی امکان ایجاد پیش‌اظهار صادراتی با هدف جلوگیری از تاثیرپذیری صادرات از بخشنامهها و مقررات نیز سخن گفت و بر توقف ممنوعیت‌های صادراتی تاکید کرد. معاون وزیر صمت همچنین در شرایط کنونی حذف ارز ترجیحی را راهی برای توسعه صادرات خواند.
30 مقصد صادراتی کالاهای ایرانی
بررسی‌ها نشان می‌دهد 5 مقصد نخست صادراتی سهم 77درصدی، 10کشور نخست نیز سهم 88درصدی و در مجموع، 30کشور نخست سهم 8/ 97درصدی را از کل ارزش صادرات در اختیار دارند. چین با خرید یک‌میلیارد رو 291میلیون دلار کالای ایرانی در صدر مقاصد صادراتی قرار گرفته است. صادرات 668میلیون دلاری ایران به امارات هم این کشور را به دومین مقصد صادراتی ایران تبدیل کرده است. عراق با خرید 426میلیون دلار کالای ایرانی سومین مقصد، ترکیه با خرید 361میلیون دلار کالای ایرانی چهارمین مقصد، افغانستان با خرید 108میلیون دلار کالای ایرانی پنجمین مقصد و هند با خرید 102میلیون دلار کالای ایرانی ششمین مقصد صادراتی است.
صادرات 82میلیون دلاری ایران به پاکستان این کشور را به هفتمین مقصد کالاهای ایرانی تبدیل کرده است. صادرات به عمان نیز ارزشی معادل 74میلیون دلار دارد و تایلند هم خریدار 68میلیون دلار کالای ایرانی در نخستین ماه امسال بوده است. ارزش صدور کالا به سنگاپور 56میلیون دلار، ارزش صدور کالا به موزامبیک و اندونزی هریک 49میلیون دلار و ارزش صدور کالا به نیجریه هم 45میلیون دلار برآورد شده است.
چهاردهمین مقصد کالاهای ایرانی در فروردین امسال جمهوری‌آذربایجان بوده که خریدار 39میلیون دلار کالا از ایران است. روسیه با خرید 22میلیون دلار کالای ایرانی در جایگاه پانزدهم قرار گرفته است. صدور 20میلیون دلار کالا به ترکمنستان در بازه زمانی مذکور این کشور را به شانزدهمین مقصد صادراتی ایران تبدیل کرده است. رومانی با خرید 16میلیون دلار کالای ایرانی در رده هفدهم، ازبکستان، ایتالیا و اردن هریک با خرید 15میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار دارند. صدور 14میلیون دلار کالا به بلژیک، 13میلیون دلار کالا به کویت و ارمنستان، 10میلیون دلار کالا به میانمار و گرجستان و 8میلیون دلار به بلغارستان و قزاقستان این کشورها را در لیست عمده‌ترین مقاصد صادراتی قرار داده است. در نهایت قطر، سوریه و غنا هریک با خرید 7میلیون دلار کالا از ایران در رده‌های بیست و هشتم، بیست و نهم و سی‌ام مقاصد صادراتی قرار گرفته‌اند.
30 کالای عمده صادراتی
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی به معرفی 30 قلم کالای عمده صادراتی کشور پرداخته است. براساس این گزارش نخستین کالای صادراتی «پروپان مایع‌شده» با ارزش 370میلیون دلار و دومین کالا نیز «اوره» با ارزش 292میلیون دلار است. «روغن‌های سبک نفتی به‌جز بنزین» با ارزش 278میلیون دلار، «متانول» با ارزش 240میلیون دلار، «بوتان مایع‌شده» با ارزش 165میلیون دلار، «پلی‌اتیلن گرید فیلم سبک» با ارزش 149میلیون دلار و «شمش از آهن و فولاد غیرممزوج» با ارزش 140میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
هشتمین کالای عمده صادراتی «روغن نفتی با بیش از 70درصد نفت» است که ارزشی معادل 122میلیون دلار دارد. همچنین صادرات «پلی‌اتیلن گرید فیلم‌سنگین» در نخستین‌ماه سال111میلیون دلار ارزش داشته است. «قیرنفت» با ارزش 110میلیون دلار دهمین کالای عمده صادراتی است. «ورق فولادی با پهنای کم و ضخامت بالا» ارزشی معادل 104میلیون دلار داشته و یازدهمین کالای عمده صادراتی در فروردین‌ماه محسوب می‌شود. «کاتد مس» با ارزش 80میلیون دلار، «میله فولادی گرم نوردشده» با ارزش 74میلیون دلار، «هندوانه» با ارزش 56میلیون دلار، «پلی‌اتیلن گرید تزریقی سنگین» با ارزش 45میلیون دلار، «روی غیرممزوج کارنشده» با ارزش 38میلیون دلار، «گوجه‌فرنگی زراعی» با ارزش 35میلیون دلار، «آلومینیوم به‌صورت کارنشده غیرممزوج» با ارزش 34میلیون دلار و «بنزین» با ارزش 32میلیون دلار از دیگر کالاهایی هستند که عمده صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. «فورفورال» بیست و یکمین کالای صادراتی است که ارزش صادرات آن 31میلیون دلار است.
همچنین صادرات «روغن پایه معدنی» ارزشی معادل 29میلیون دلار داشته و بیست و دومین کالای عمده صادراتی محسوب می‌شود. «محصولات نیمه‌تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج» که در رده بیست و سوم قرار دارد، صادراتی به ارزش 29میلیون دلار را رقم زده است.
همچنین صدور «پلی‌استایرن» نیز ارزش 28میلیون دلاری، صدور «سایر هیدروکربورهای حلقوی» ارزش 24میلیون دلاری، صدور «گل گوگرد» و «هیدروکربورهای غیرحلقوی اشباع‌شده» هریک ارزش 22میلیون دلاری، صدور «شیرخشک صنعتی کم‌چرب» ارزش 21میلیون دلاری و صدور «پارازایلن» و «پلی‌اتیلن گرید بادی‌سنگین» نیز هریک ارزش 20میلیون دلاری را در فروردین 1401 ثبت کرده‌اند.
