کد خبر: ۲۱۴۹۹۴
تاریخ انتشار: ۰۵ مهر ۱۴۰۱ - ۱۵:۱۹

تحول اقتصادی با عضویت در سازمان شانگهای

فرشاد پرویزیان
نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران

سازمان همکاری‌های شانــــــگهای که ابتدا با نام شانگهای 5 تاسیس و با پیوستن ازبکستان رسما به سازمان همکاری شانگهای تغییر نام داد؛ سازمانی  وراسیاییمیان‌دولتی و برای همکاری‌های چندجانبه . امنیتی، اقتصادی و سیاسی و با هدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایه‌گذاری شده است.
به عبارتی شانگهای در راستای تقویت صلح و ثبات در منطقه اقیانوس آرام و تأمین امنیت در آسیای مرکزی و پیرامون آن به وجود آمد علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال 2004 و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال 2005 و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند.
در تاریخ 17 سپتامبر 2022 میلادی ایران به عضویت رسمی سازمان همکاری شانگهای درآمد. نقش این سازمان از زمان تأسیس آن تاکنون در منطقه افزایش یافته‌است.
این سازمان، بر خلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و پیمان ورشو سابق، هنوز یک معاهده دفاعی چندجانبه به‌شمار نمی‌رود.به عبارتی با توجه به اوضاع کنونی جهان و شیوه راهزنی آمریکا در اقتصادجهانی که با ابزارهای اقتصادی از جمله تحریم، در پی ایجاد مشکل برای کشورهای مستقل و یا با گسترش ناتو در پی تهدیدات راهبردی برای منطقه است، اهمیت عضویت و همکاری با این سازمان به خوبی مشخص و بیانگر استحکام زیرساخت‌های کلان برای حفظ ثبات اقتصادی و توسعه است. از ریشه همکاری‌های سیاسی و امنیتی که بگذریم این سازمان تبدیل به یک سازمان بسیار مستحکم اقتصادی شده است. کافی است تنها اقتصاد چین و روسیه و هند را در نظر بگیرید.
به عبارتی پیمان شانگهای که در آغاز یک توافق سیاسی بود با ایجاد امنیت در این کشورها موجب گسترش فعالیت‌های اقتصادی نیز می‌شود. چهارچوب توافقنامه همکاری اقتصادی کشورهای عضو پیمان، نخستین بار در نشست مورخ 23 سپتامبر 2003 تهیه و امضا شد و رئیس دولت چین پیشنهاد کرد برنامه بلندمدتی برای تشکیل منطقه آزاد تجاری در سازمان تهیه شود.
وی در این پیشنهاد ضمناً چندین راهکار کوتاه‌مدت برای افزایش سطح بازرگانی در میان کشورهای عضو ارائه داد. یک سال پس از این نظر، در 23 سپتامبر 2004، سندی شامل یکصد برنامه مشخص برای افزایش سطح بازرگانی میان کشورهای عضو به امضا رسید.خوب است بدانیم تصمیمات این اجلاس در وسعتی قریب به 36 میلیون کیلومتر مربع از کره زمین، یعنی حدود 23 درصد از کل وسعت خاکی و جمعیتی بیش از 3.5 میلیارد نفر یعنی نزدیک به 45 درصد مجموع جمعیت جهان با سهم 25 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی جهان جاری است.مجموع ارزش صادرات درون گروهی کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در سال 2017، در حدود 329 میلیارد دلار بوده است.
کشور چین با 52 درصد بالاترین و تاجیکستان با سهم 18 درصد پایین‌ترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. مجموع ارزش واردات درون گروهی کشورهای عضو سازمان در سال مزبور نیز در حدود 964 میلیون دلار بوده است.آنچه گفته شد، به خوبی بیانگر اهمیت حضور ایران در این سازمان و بهره‌مندی از ظرفیت‌های تجاری منطقه ای است.
توجه کنیم کشورمان یکی از کشورهای بزرگ نفتی و صاحب انرژی است.دبیرکل این سازمان در نشست مسکو مورخ 25 اکتبر 2005، اعلام کرد پروژه‌های مشترک سازمان در زمینه انرژی دارای اولویت بالا شامل کشف، استخراج و بهره‌برداری از حوزه‌های نفت و گاز، و استفاده مشترک اعضا از منابع آب شیرین هستند. این دیدگاه را کافی است به تحریم‌های ظالمانه فعلی آمریکا علیه انرژی کشورمان پیوند بزنید تا اهمیت فراراهبردی عضویت در این سازمان برایمان مشخص شود.
یکی دیگر از معضلات فعلی اقتصادجهان که موجب گردنه گیری آمریکا شده، جهان روا بودن دلار به عنوان ارز حامل است. یکی از دستاوردهای مهم دیگر این سازمان توافق برای تشکیل شورای مشترک بانکی بین کشورهای عضو سازمان بوده است.
هدف از تشکیل این شورای مشترک بانکی تسهیل در فراهم کردن سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های مشترک سازمان عنوان شده ‌است.
در پی این توافق، نخستین گردهمایی شورای مشترک بانکی سازمان همکاری‌های شانگهای در 30 نوامبر 2006 در پکن پایتخت چین و متعاقب آن، کنفرانس بین‌المللی «سازمان همکاری‌های شانگهای: دستاوردها و دیدگاه‌ها » (SCO: Results and Perspectives) در شهر آلماتی پایتخت قزاقستان برگزار شد.
در این کنفرانس، نماینده وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که روسیه در فکر تاسیس تشکیلات بین‌المللی با نام «باشگاه انرژی» است. دولت روسیه مجدداً در نشست سازمان در نوامبر 2007 در مسکو بر عزم خود برای تشکیل این باشگاه انرژی تأکید کرد.
*دسترسی به بازارهای هدف گسترده‌تر و تسهیل شرایط حضور تجار ایرانی در منطقه با جمعیتی بالغ بر 3.5میلیارد نفر با پیوستن به سازمان همکاری های شانگهای
* نتیجه پیوستن به سازمان همکاری‌های شانگهای؛ دگرگونی در ساختارهای اقتصادی، تولید، بازاریابی و درآمدزایی ایران
به عبارت واضح سازمان همکاری‌های شانگهای در حوزه‌های مختلف به ویژه انرژی و اقتصادی فعالیت دارد. از این رو به نظر می‌رسد با عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای، دسترسی ما به بازارهای هدف گسترده‌تر و تسهیل و شرایط حضور تجار ایرانی در منطقه با جمعیتی بالغ بر 3.5 میلیارد نفر فراهم ‌شود. این به مفهوم دگرگونی در ساختارهای اقتصادی، تولید، بازاریابی و درآمدزایی کشورمان است.
گسترش این تعاملات بی شک تسریع کننده فعالیت‌های اقتصادی به ویژه در انتقال فناوری و مهم‌تر از آن، یعنی جابه‌جایی منابع پولی و مالی خواهد بود.
توجه کنید رفتن به سمت مبادله تجاری با ارزهای ملی به معنای افزایش تقاضا برای پول ملی کشورها یعنی رویه ضدتورمی بین المللی برای اقتصاد داخلی است. چرا که افزایش تقاضای خارجی برای پول ملی موجب تقویت ارزش آن در برابر ارزهای دیگر شده و این به مفهوم تقویت ارزش پول ملی است و البته این تقاضا احتمالا برای خرید کالاها و خدمات از کشورمان یعنی تقویت بخش حقیقی اقتصاد طرف عرضه یعنی مهار تورم ساختاری ناشی از فشارهای طرف عرضه است که همزمان موجب افزایشداشتغال و بهبود درامد و افزایش رفاه نسبی نیز خواهد شد.  

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار