موانع تکراری محیط کسب و کار

گروه صنعت و تجارت: بررسی نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار در فصل پاییز 1401 نشان می‌دهد: این شاخص بعد از بهبود نسبی در فصل تابستان، بار دیگر تحت تأثیر موانع و عوامل تکراری نامساعدتر شده و به 6.05 رسیده است.

به گزارش «تجارت آنلاین »، بر اساس نتایجی که مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران در پاییز 1401 منتشر کرده است، این شاخص نسبت به فصل تابستان 2.89 درصد و نسبت به پاییز سال قبل 1.78 درصد نامساعدتر شده است.
رقابت‌پذیری یکی از مهم‌ترین عوامل برای حضور و موفقیت در بازارهای جهانی است. اگر به گزارش رقابت‌پذیری در اجلاس جهانی اقتصاد نگاه کنیم، ایران یکی از آخرین کشورهاست. عدم رقابت در فضای اقتصادی که ناشی از بهره‌وری پایین است، گریبان شرکت‌های ایرانی را گرفته و تنها عامل حیات آنها فضای بسته و بازار انحصاری در ایران است. یکی از اساسی ترین چالش های چشم انداز اقتصاد ایران پدیده جهانی شدن است که در راستای آن برخورداری از صنعت رقابت پذیر برای اقتصاد اجتناب ناپذیر است. به نظر می رسد از اقدامات مهم و اساسی کشور در دستیابی به اهداف سند چشم انداز، بهبود فضای کسب و کار و رقابتی نمودن آن در کشور باشد. از طرف دیگر وجود نرخ بالای بیکاری در کشور و رهایی از آن، مستلزم تقویت طرف عرضه اقتصاد است؛ که با توجه به قوانین و مقررات دست و پا گیر، سختی اجازه و ایجاد کسب و کار در ایران، سرمایه و تسهیلات حمایت از تولید، در فعالیتهای غیر تولیدی مورد استفاده قرار گرفته و سبب رشد تقاضا و افزایش سطح عمومی قیمت ها شده است. اهمیت سرمایه در کشورهای در حال توسعه بیش از کشورهای توسعه یافته است زیرا کشورهای در حال توسعه به منظور بهبود فضای کسب و کار و ایجاد اشتغال که محرک رشد اقتصادی است، دچار کمبود سرمایه هستند.
اما رقم شاخص ملی در این فصل 6.05 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که تقریبا در محدوده فصل بهار امسال قرار دارد. نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران حاکی از این است که در پاییز 1401، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه «غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها»، «بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند. بر اساس یافته‌های این طرح در پاییز 1401 استان‌های قزوین، آذربایجان غربی و خراسان جنوبی به ترتیب دارای مساعدترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند. نکته قابل‌توجه این است که در پایش پاییز، عدد شاخص برای 61 درصد استان‌های کشور از شاخص ملی محیط کسب‌وکار کمتر بوده که از بهتر بودن وضعیت آنها نسبت به میانگین کشوری حکایت دارد. همچنین اختلاف عدد شاخص محیط کسب‌وکار در بهترین و بدترین استان حداکثر معادل 0.85 واحد بوده که نشانگر نبود تفاوت قابل‌توجه در وضعیت عدد شاخص استان‌ها نسبت به یکدیگر است. بر اساس یافته‌های طرح پایش ملی محیط کسب‌وکار، میانگین ظرفیت فعالیت (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در فصل پاییز 1401 معادل 43.51 درصد بوده است که نسبت به همین میزان در تابستان 1401 با رقم 41.15 درصد 2.36 واحد افزایش یافته است. همچنین بر اساس نتایج این پایش در پاییز 1401، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش خدمات (6.07) در مقایسه با بخش‌های کشاورزی (5.83) و صنعت (5.96) نامناسب‌تر ارزیابی شده است. در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیت‌های «ساختمان»، «املاک و مستغلات» و «فعالیت حرفه‌ای، علمی و فنی» دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های «مالی و بیمه»، «استخراج معدن» و 3«سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند. بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در پاییز 1401، عدد 6.12 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که مانند وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (تابستان 1401 با میانگین 6.12) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.50 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.35 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 5.81 است که در فصل گذشته عدد 5.93 ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط قانونی و حقوقی با عدد 5.35 و محیط مالی با عدد 8.20 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. شاخص شین به دلیل در نظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.