حمید حاج اسماعیلی
کارشناس مسائل اقتصادی
نوسانات در بورس ایران چندان طبیعی و منطقی نیست. درست است که بازار بورس یک فضا و بازار اقتصادی است که ماهیت نوسانی دارد، اما سابقه نشان میدهد که در اقتصاد ایران جایگاهی ندارد و هرگز ماهیت فعالیتش نتوانسته در ایران نهادینه شود و بنابراین تحت تاثیر و مدیریت دولت است. علاوه بر مداخلاتی که مدام در سازماندهی دولت برای بورس صورت میگیرد، خود بورس نتوانسته جایگاه خود را در اقتصاد کشور پیدا کند، بنابراین تحت تاثیر مداخلات سیاسی است و شاید نقش واسطه گری و دلالی بیشتر از شرایط فنی است. طبیعی است که در روزهایی که شاخص بورس تا نزدیک 80 – 90هزار تا افزایش پیدا میکند و با همین رقم هم سقوط میکند. من فکر میکنم روند فعالیت بورس با توجه به بازاری که برای شرکت ها و تصمیمات دولت در بورس تهیه میشود، مداخلات دولت در آنجا مطرح است و روند طبیعی که بازتاب و انعکاس کشور باشد، از بورس انتظار نیست. کسانی که به سمت بازار بورس میروند علیرغم اینکه شاید به عنوان یک بازار بلند مدت به آن نگاه میکنند که در مسیر تورم ممکن است برای آنها عایداتی داشته باشد، واقعیت این است که پیش بینی دقیقی در بازار بورس برای رشد سرمایه گذااری وجود ندارد؛ حتی صندوق های بورس نیز معمولا با مدیریت و مداخله دولت شکل میگیرد و نمیشود یک روند منطقی را در بورس ایران پیش بینی کرد. بورس بیش از اینکه تحت تاثیرفعالیت های اقتصادی منطقی باشد، تحت تاثیر دلالی و مداخلات از سمت کسانی که نفوذ و رانت دولتی دارند، صورت میگیرد. در این شرایط مردم باید با توجه به تجربه ای که دارند، ببینند چه کالاهایی در طی این سال ها معمولا روند منطقی برای حفظ ارزش پولشان را داشته، به آن سمت بروند. طبعا بورس به دلیل دخالتهای زیادی که دولت در آن دارد، جای مناسبی برای سرمایه گذاری نیست. اگر هم میخواهند وارد این بازار شوند همه تخم مرغ هایشان را در سبد بورس نگذارند و در سایر بازارها همچون ملک و طلا سرمایه گذاری کنند. مردم با وجود این مسائل باید دارایی هایشان را در بازارهای مختلف توزیع کنند، دولت هم چون دخالت زیادی در بورس دارد و عمده سهام هایی که عرضه میشود از سوی نهادهای دولتی است، میتواند برای مردم مشکل ساز شود.