شعیب بهمن
کارشناس مسائل روسیه
سفر ولادیمیر پوتین به چین هم از منظر حوزه روابط دوجانبه حائز اهمیت است و هم از منظر منطقه‌ای و بین‌المللی دارای اهمیت بالایی است. در سطح دوجانبه اولین سفر پوتین پس از شروع دوره جدید ریاست جمهوری وی محسوب می‌شود و معمولاً اولین سفر مقام‌های سیاسی در این .سطح، دارای پیام‌های با اهمیت بالای سیاسی است؛ به گونه‌ای که اینکه رئیس‌جمهوری یک کشور در اولین سفر کاری خود کدام کشور را انتخاب می‌کند، موضوع مهمی است و نشان‌دهنده آن است که سمت و سوی آتی سیاست خارجی آن کشور قرار است به کدام سمت پیش برود. به همین دلیل انتخاب چین به عنوان اولین مقصد پوتین نشان می‌دهد که او بر توسعه روابط با این کشور اصرار دارد و به دنبال تقویت آن است. در سال‌های گذشته هم این روابط به ویژه در حوزه همکاری‌های اقتصادی توسعه پیدا کرده بود. به همین دلیل در حوزه روابط دوجانبه این سفر برای کشورهای غربی هم حائز اهمیت بسیار ویژه‌ای است؛ چراکه آنها تلاش می‌کنند اختلال مشهودی را در روابط کشورهایی مانند روسیه و چین به وجود بیاورند. در عین حال این سفر و مذاکراتی که در آن صورت گرفت، نشان داد که طرف چینی هم علاقه‌مند به توسعه روابط با روسیه است که البته فشارهایی در این راستا از سوی آمریکا بر پکن در مورد حمایت از روسیه در قضیه اوکراین وجود دارد که باز هم به هر ترتیب چینی‌ها سیاست تعمیق روابط با روسیه را در دستور کار خود دارند. در حوزه بین‌المللی هم باید متوجه بود که روسیه و چین در سال‌های گذشته موفق به ایجاد نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی شدند که می‌توان به سازمان همکاری شانگهای یا گروه بریکس اشاره کرد.
واقعیت این است که چین و روسیه که حالا به نوعی پایه‌گذار سازمان همکاری شانگهای یا گروه بریکس به شمار می‌روند، در حقیقت به دنبال تغییر نظم حاکم بر نظام بین‌الملل بودند؛ به گونه‌ای که این پکن و روسیه از طریق این دو سازمان، به دنبال آن بودند که دستکم نظم غربی مستقر در جهان را با چالش‌های سنگین روبرو کنند یا حداقل آن را دستخوش تغییر قرار دهند. همچنین چین و روسیه از منظر بین‌المللی تلاش می‌کنند ساز و کارهایی که در گذشته پایه‌گذاری کرده‌اند را به هر ترتیب در شرایط کنونی تقویت کنند و در این بین نکته مهم جنگ اوکراین است. توجه داشته باشید که با وجود اعمال فشار غرب به چین با محوریت جنگ اوکراین، چینی‌ها روابط اقتصادی خود را با روسیه تقویت کردند و همچنین معاملات تسلیحاتی و نظامی بین دو کشور نسبت به گذشته رونق قابل توجهی پیدا کرده است.
