فرشته نجات بورس؛ اجرای برجام یا افزایش نرخ دلار؟

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در واپسین ساعات چهارشنبه گزارش نهایی خود در مورد مسائل گذشته موسوم به PMD را منتشر کرد،که حاوی نکات مهم و قابل تاملی است. دربخشی از این گزارش آمده است: «ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال 2003 طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجاری در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است، و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال 2003 انجام شده‌اند.
آژانس هیچ شواهد موثقی درباره فعالیت‌هایی در ارتباط با ساخت بمب انفجاری هسته‌ای بعد از سال 2009 در اختیار ندارد.» همچنین این گزارش می‌افزاید: «آژانس هیچ نشانه موثقی درباره انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران نیافته است.»
 گزارش مدیرکل آژانس اکنون به اعتراف مقامات غربی نشان می دهد که اتهامات گذشته کاملا بی پایه و اساس بوده است و آژانس باید این پرونده را مختومه اعلام کند.
این اتفاق به عنوان اولین گام بر اجرای برجام تلقی می شود و نشانه بسیار روشنی بر نزدیکی اجرای توافقات و لغو تحریمهاست.
بسیاری از فعالان بازار سهام اجرای برجام را کورسوی امیدی برای برگشت روند بازار در سال 94 می دانند. درست است که تا عملی نشدن رفع تحریمها و بررسی اثر آن بر شرکتهای بورسی نمی توان امیدی به افزایش سودآوری شرکتها داشت، ولیکن این نکته را نیز نباید فراموش کرد که بازارهای سهام در آینده معامله می شوند و چشم انداز آتی، اکنون اثر خود را بر بازارها خواهد گذاشت.
در سوی مقابل نرخ ارز مرجع یعنی دلار چند هفته ای است که سودای صعود در سر دارد و تا مرز 3700 تومان نیز رشد را تجربه کرده است. در عین حال که پیش بینی می شود در کوتاه مدت التهابات بازار ارز تا حدودی کاهش یابد، اما با توجه به فاکتورهای اثرگذار بر دلار، اکثر کارشناسان تداوم افزایش قیمت را انتظار می کشند.
 این گروه از افزایش برابری نرخ دلار در مقایسه با سایر ارزهای جهانی، جبران بخشی از کسری بودجه سال جاری دولت، تداوم تقاضای فصلی ارز، کوچ سوداگران از سایر بازارها به سمت بازار ارز و دلایلی از این دست به عنوان دلایل ادامه دار بودن افزایش نرخ دلار  یاد می‌کنند.
بدون شک تداوم افزایش قیمت دلار یادآور روزهای افسانه‌ای سال 92 برای فعالان بازار سرمایه خواهد بود.
از یک منظر شاید افزایش قیمت دلار به تنهایی نتواند موتور بورس را روشن نماید، ولی بسیاری از صنایع تاثیر گذار در بورس که وزن قابل توجهی از بازار سرمایه کشور را به خود اختصاص داده اند، از این افزایش منتفع خواهند شد. صنایعی مانند پتروشیمی، پالایشی، فلزات اساسی، حمل و نقل و ... با تاخیری کوتاه این افزایش را در عملکرد خود لحاظ خواهند کرد و می توانند لیدرهای جدید بازار سهام باشند.
در هفته گذشته دو اتفاق مهم در بازار سهام بوقوع پیوست. اولی عرضه سهام شرکت بهمن دیزل برای اولین با در فرابورس بود، که صد میلیون سهم با قیمت 3400 ریال، روی میز فروش رفت و با استقبال سرد سرمایه گذاران روبرو شد.
به زعم فعالان تالار شیشه ای خدیزل گرانتر از انتظار اهالی بازار کشف قیمت شد و به عنوان گران ترین خودرو ساز بازار سرمایه خود را معرفی کرد. این گران فروشی سبب شد که سهم تنها یک روز صف خرید و رشد قیمتی را دوام بیاورد و از روز دوم حتی در درصدهای منفی نیز معامله شد.
اتفاق مهم دیگر معامله بلوک 17 درصدی سهام پالایش نفت بندرعباس بود. این بلوک با قیمت 4294 ریال توسط شرکت نفت و گاز پارسیان خریداری شد. در همین زمینه  شنیده هایی مبنی بر تعیین تکلیف نرخ خوراک و مالیات بر یارانه گروه پالایشگاهی وجود دارد و گویا سازمان امور مالیاتی نیز با یک مصوبه جدید مالیاتی در سال های 92 و 93 و همچنین طی نیم سال اول 94 برای یارانه این گروه دریافت کرده، دوباره به آنها بر می گرداند که این رقم قابل توجه بوده و می تواند بر سود این
 شرکت ها تأثیر مثبت بگذارد.
چشم انداز آتی بازار سهام
تحلیل‌گران بازارهای مالی این روزها اظهارات متفاوتی را در خصوص آینده بازار سهام مطرح می کنند. گروهی اجرای برجام و زمان قطعی لغو تحریم ها را شروع بازگشت بازار و رونق در بورس می دانند. برخی دیگر سال آینده و حتی دو سال بعد را زمان شروع صعود بازار سهام می دانند. این عده معتقدند تا زمانیکه رفع تحریمها اثر واقعی خود را بر اقتصاد و بنگاههای تجاری نشان ندهد، امیدی به بازگشت بازار سرمایه نیست.
در این میان نیز طیف دیگری از کارشناسان وجود دارند که با توجه به رکود فراگیر در اقتصاد و عدم پایبندی دولت به حمایت از بازار سهام، کاهش قابل ملاحظه قیمتهای جهانی و و دلایل متعدد دیگر آینده مناسبی را برای آن متصور نیستند و با بدبینی و بدگمانی به بازار می نگرند. با این وجود در حال حاضر از جمله مهمترین فاکتور های
 تاثیر گذار بر بازار سرمایه بحث بودجه سال آینده می تواند باشد، که نوع سو‌گیری و سیاست‌گذاری و تخصیص منابع آن می تواند زمینه ساز چشم انداز آتی بازار سهام باشد.
سایر بازارهای مالی
*در جریان معاملات بازار ارزهای خارجی، نرخ دلار پس از فتح قله های جدید قیمتی، قدری آرام گرفت و روند شتابان افزایش قیمت آن متوقف شد. قیمت دلار که در بازار غیر رسمی تا مرز 3690 تومان نیز بالا رفته بود، در هفته گذشته کاهش قیمت داشت و با نرخ 3660 تومان در آخرین روز معاملاتی هفته به تعطیلات رفت.
در این حال رئیس کل بانک مرکزی با چند روز تاخیر نسبت به افزایش نرخ دلار واکنش نشان داد و گفت که شرایط بازار ارز طبیعی است. ولی الله سیف گفت: که در سال گذشته نیز به دلیل تقاضاهای فصلی قیمت ارز به ۳۶۰۰ تومان افزایش یافته، اما در پایان سال کاهش یافت و این شرایط طبیعی است.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی همه نوسان های بازار ارز را زیر نظر دارد ابراز امیدواری کرد که بزودی وضع متعادل شود.در این میان برخی از تحلیگران معتقدند که تقاضای فصلی دلار به دلیل در پیش بودن سال جدید میلادی و موعد تسویه حسابهای برخی از شرکتها با طرف خارجی و همچنین افزایش سفر در این ماهها، همچنان تدام خواهد داشت. همچنین گمانه زنی‌هایی از رشد نرخ دلار با توجه به نزدیک شدن به زمان اجرای برجام در اواخر آذر ماه به نفع دولت وجود دارد. کارشناسان معتقدند فروش دلارهای آزاد شده ایران با نرخ های بالا می تواند بخش عمده ای از کسری بودجه را جبران کند.
*در حالی که نرخ طلا و سکه تحت تاثیر افزایش قیمت دلار در بازار داخلی روند رو به رشدی را تجربه می کرد، پس از افت نسبی قیمت دلار در هفته گذشته، اینبار نوبت افزایش قیمت اونس جهانی شد تا قیمت طلا و سکه را تحت تاثیر قرار دهد. اونس جهانی که در هفته های گذشته به پایین ترین نرخ 5 ساله گذشته رسیده بود، با اندکی افزایش مواجه شد و به بالای 1070 دلار رسید.
 با توجه به این تحولات هر قطعه سکه طرح جدید با افزایش 1500تومانی از 908هزار و پانصد تومان ابتدای هفته به 910 هزار تومان در آخر هفته رسید. در همین زمینه رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره پیش بینی خود از بازار طلا در هفته جاری گفت: در هفته پیش رو به دلیل تعطیلاتی که داریم بازار آرامی خواهیم داشت و اگر هم نوساناتی را در بازار شاهد باشیم غیرواقعی خواهد بود.
کشتی‌آرای افزود: قیمت سکه با توجه به اینکه دلار کاهش قیمت پیدا کرده بود کاهش یافته، ولی مجددا افزایش یافت و به روال عادی بازگشت.
رئیس اتحادیه طلاوجواهر با بیان اینکه در هفته گذشته به طور متوسط قیمت سکه حدود 1500 تومان نوسان داشت، بیان کرد: ممکن است در هفته آینده اگر به هر دلیل ارز در بازار کم شده و تقاضا افزایش یابد تغییراتی را در قیمت سکه و طلا داشته باشیم، ولی همه اینها غیرواقعی و مقطعی است.

* حسین نوروزی زاده