علیاصغر زرگر
کارشناس مسائل منطقه
مذاکرات آتشبس غزه ابعاد مختلفی داشت و حالا هم وارد یک پیچیدگی جدید شده است. در این بین باید متوجه باشیم که اسرائیل هر روز یک شرط جدید را مطرح میکند و حالا هم تلآویو در پیشنهاد جدید ایالات متحده اعلام کرده که باید اسرا از سوی حماس آزاد شوند و اگر هم این .اتفاق نیفتد، بنابر تشخیص ارتش اسرائیل مجدداً حملات به غزه را شروع میکنند. این خواسته اسرائیل عملاً علیه مذاکرات با حماس بوده و حماس هم این پیشنهادات را قبول نمیکند و حالا بحث بر سر این است که تمام شروط اسرائیل به نوعی برخلاف آتشبس دائم به حساب میآید؛ چرا که قرار بود آتشبس مورد اشاره در این توافق یک آتشبس همیشگی و دائمی باشد و اوضاع را به سمت عدم شروع درگیری مجدد سوق دهد که اینگونه به نظر نمیرسد.
مساله دیگر بحث بازگشت آوارگان فلسطینی و همچنین تقسیم غزه به دو بخش شمالی و جنوبی است که این دقیقاً یک اقدام مشخص در راستای نظارت اسرائیل بر غزه به حساب میآید. اینکه اسرائیل اعلام میکند باید در مورد بازگشت آوارگان فلسطینی نظارت مستقیم داشته باشد عملاً یک مداخله آشکار در روند مذکور به حساب میآید و حالا تل آویو مجدداً میخواهد از فضای فعلی به نفع خود و تضعیف غزه استفاده کند. به موازات این روند باید توجه شود که ایالات متحده و اسرائیل در حال انجام و اجرای یک عملیات روانی مشخص به نفع خود هستند. اسرائیل و ایالات متحده به دنبال آن هستند تا با ایجاد پیچیدگی در اخبار و هدایت افکار عمومی با محوریت آتشبس غزه به نوعی برای خود زمان بخرند تا به زعم خود پاسخ ایران به اسرائیل را که ریشه آن ترور اسماعیل هنیه، رئیس پیشین دفتر سیاسی حماس بوده را به تعویق بیندازند که البته موضع تهران در این خصوص کاملاً شفاف و گویا است.
در این میان آمریکا هم مواضع دوگانه خود را نشان داده است. آنها از یک سو اعلام میکنند که به دنبال اجرای آتشبس در غزه است و از سوی دیگر همچنان فروش میلیاردها دلار تسلیحات به اسرائیل را ادامه میدهد تا در نهایت بتوانند منافع سیاسی و اقتصادی خود را تامین کنند. بسیاری از سیاستمداران ایالات متحده به دنبال آن هستند تا با حمایت از اسرائیل منافع حزبی و سیاسی خود را تامین کنند و عدهای در واشنگتن برای آنکه بتوانند بر انتقادها فائق آیند نتانیاهو را هدف قرار میدهند اما در کل حمایت از اسرائیل در لایههای سیاسی ایالات متحده اعم از دموکراتها و جمهوریخواهان قابل مشاهده است.
تمامی مهرههای کلیدی هر دو حزب و به خصوص دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آینده ایالات متحده به دنبال آن هستند تا بتوانند با حمایت از اسرائیل منافع حزبی خود را در این رویداد سیاسی ملی کسب کنند. به همین جهت معتقدم که آمریکا و اسرائیل در مذاکرات آتشبس غزه جدی نبودند و در این بین بحث پذیرش طرح آتشبس از سوی اسرائیل که وزیر خارجه آمریکا آن را اعلام کرده، یک موضوع جدید به حساب نمیآید؛ چرا که تمام بندهای طرح پیشنهادی آمریکا به نفع اسرائیل است و بدون شک حماس هم آن را تایید نخواهد کرد. این در حالیست که نتانیاهو به دنبال ن است تا خواستههای خود و همچنین محورهای امنیتی که مد نظرش است را در توافق آتش بس بگنجاند و مجدداً میانجیگران اعم از مصر، قطر و ایالات متحده حماس را به سمت پذیرش آن سوق دهند.