اعتبار مدارک دانشگاهی چقدر است؟

ر، سال‌هاست در کشور این بحث وجود دارد که چرا کارجویان درس خوانده شرایط دشوارتری برای ورود به بازار کار دارند در حالی که تصور بر این است جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی باید امکان و شرایط آسانتری برای کار داشته باشد و در جایگاه های بهتری از بازار کار قرار بگیرد.

مقامات دولت‌ها می گویند این مسئله به دلیل عدم مهارت و تخصص انجام کار در جوانان است و آنهایی که از دانشگاه ها می آیند تنها یک مدرک کاغذی در دست داشته و چیزی از کار نمی دانند؛ بنابراین کارفرمایان نسبت به آنها گرایش و تمایل ندارند.

اما کارشناسان می گویند اتفاقا اگر اینگونه باشد نشان از ضعف عملکرد دولت ها است و اینکه دولت ها در قبال آموزش دانشگاهی جوانان به درستی عمل نکرده اند. در واقع این دولت ها هستند که باید نیازهای بازار کار را شناسایی و آن را به دانشگاه ها منتقل کنند و دانشگاه ها به جای عملکرد جزیره ای و ارائه آموزش هایی که چندان در بازار کار خریدار ندارد، شیوه های آموزش خود را مرتبا به روز کنند.

پول در آوردن دانشگاه‌ها از طریق جوانان!

کارشناسان عقیده دارند اینکه مرتبا بیکاری جوانان فارغ التحصیل را نبود مهارت آنها اعلام می کنند، نوعی فرافکنی و فرار از مسئولیت های عمل نشده خود دولت ها است و جوانی که دو تا چند سال را در پشت میزهای دانشگاه ها سپری کرده، آمادگی دریافت آموزش های موثر و مطابق با نیاز بازار کار را داشته ولی دانشگاه به وی ارائه نداده است.

همچنین این مسئله مطرح است که آیا واقعا ایجاد دانشگاه های متعدد، امروز برای کشور مزیت است و یا اینکه خروجی می تواند اهمیت داشته باشد؟ چرا باید دانشگاه هایی داشته باشیم که تنها دغدغه آنها پُر کردن صندلی ها است و گردانندگان دانشگاه ها درباره آینده شغلی جوانان مسئولیتی را متوجه خود نیستند. آیا می توان قبول کرد دانشگاه هایی در رشته های مختلفی که فعلا اقتصاد ایران نیازی به آنها ندارد مرتبا دانشجو بپذیرند و کسب درآمد کنند؟

اگر اینگونه است و دانشگاه ها مسئولیتی در قبال بازار کار ندارند، پس عمر صرف شده جوانان و هزینه های بالایی که خانواده ها برای فرزندانشان در دانشگاه ها کرده اند، چه می شود؟ چه کسی مسئول شناسایی نیازهای بازار کار و به روزرسانی رشته های دانشگاهی است؟ حال که جوانان پس از دوران مدرسه جایی غیر از دانشگاه نمی شناسند باید تا ابد مراکز متعدد دانشگاهی ایجاد و از طریق آنها کسب درآمد شود؟

آیا کسی هست که بگوید چرا در طول سال های متمادی در رشته هایی دانشجو پذیرش و راهی دانشگاه ها شده اند که هیچ نیازی در بازار کار برای آنها وجود ندارد؟ کدام نهاد و دستگاهی می تواند دستور دهد برخی رشته های اشباع شده دستکم برای چند سال پذیرش دانشجو را متوقف کنند؟ آیا کسب درآمد توسط دانشگاه ها از آینده جوانان مهم تر است؟

جوانانی که تجربه ورود به بازارکار ندارند

عیسی منصوری در خصوص موضوع بیکاری جوانان فارغ التحصیل دانشگاهها گفت: در همه جای دنیا به یک فارغ التحصیل دانشگاهی که تازه بخواهد وارد بازار کار بشود با لبخند نگاه می کنند.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اظهار داشت: در کشورما نیز اینگونه است و جوانان در دانشگاهها دانش مکتوب فرا می گیرند، اما تجربه و دانش ضمنی لازم برای ورود به بازار کار را ندارند.

منصوری ادامه داد: این مسئله مسئولیت دولت ها را زیاد می کند چون وقتی کسی وارد بازار کار می شود باید مهارت لازم برای انجام اشتغال را هم داشته باشد؛ بنابراین ما باید یک نظام آموزش مهارتی قوی هم داشته باشیم.

وی افزود: مشکل ما در کشور این است که نه تنها آموزش مهارتی ما بلکه آموزش های عمومی و تخصصی عالی هم در تطابق مناسب کشور و مناطق نیست. شما وارد استانی می شوید و می بینید که رشته هایی در مراکز مهارتی آموزش داده می شود، اما بخش واقعی صنعت و اقتصاد آن منطقه چیز دیگری است.

معاون وزیر کار گفت: بنابراین تطابقی وجود ندارد و این یکی از مسائلی است که به عنوان یک دغدغه وجود دارد به همین دلیل وزارت آموزش عالی بحث آمایش رشته های دانشگاهی را دنبال می کند و ما در حال حاضر جلساتی را در این زمینه برگزار کرده ایم و به صورت استانی و شهرستانی نیازهای آموزشی را احصا کرده ایم.

احصا نیازهای واقعی آموزشی مناطق

منصوری تصریح کرد: بررسی ما اینگونه است که در هر شهرستان و منطقه در چه رشته هایی مزیت وجود دارد و این اطلاعات را در اختیار سازمان آموزش فنی و حرفه ای قرار می گیرد و این سازمان سیستم آموزشی خود را بر اساس این اطلاعات و نیازهای واقعی مناطق اصلاح می کند.

به گفته وی این گام اول به لحاظ تطابق عناوین رشته ها و نیازهای بازار کار کشور است. گام دوم اقدامات به لحاظ بررسی محتوایی آموزش ها است و البته تغییراتی در این زمینه همیشه اتفاق می افتد؛ بنابراین دوباره سازمان فنی و حرفه ای به لحاظ مباحث محتوایی آموزشها هم خود را به روز خواهد کرد.

این مقام مسئول در وزارت کار اظهار داشت: ما بیش از آنکه بگوییم دولت ها مسئولیت های خود را در مورد اشتغال جوانان بر دوش خود کارجویان قرار می دهند می گوییم اتفاقا دولت ها در این زمینه مسئولیت های مستقیمی دارند و باید در بحث تقویت مهارت نیروی کار اقدامات موثری انجام شود و نمی توان گفت چون فردی مهارت ندارد بنابراین کاری هم برای او وجود نخواهد داشت. منصوری تاکید کرد: بر اساس اطلاعات میدانی استانها می دانیم که رشته هایی هستند که برای آنها تقاضای کار وجود دارد، اما نیروی کار ماهر به اندازه کافی موجود ندارد.

معاون وزیر کار در خصوص ایجاد دانشگاههای متعدد ارائه آموزش های تئوریک به جوانان در  کشوربه جای ارائه آموزش های مورد نیاز بازار کار گفت: در یکی از جلسات شورای عالی اشتغال به آقای رئیس جمهور گزارشی از یافته های میدانی در خصوص رشته های اشباع شده در بازار کار ارائه شد و وی برای حل موضوع عدم تطابق نیاز بازار کار و آموزش های دانشگاهی دستورات جدی صادر کرد.

منصوری ادامه داد: به همین دلیل وزارت آموزش عالی بیش از ۶۰۰ رشته دانشگاهی را تحت عنوان بحث آمایش در دستور کار قرار داده که بتوان در آنها اصلاح و تطبیق مبتنی بر نیاز واقعی بازار کار و مناطق مختلف کشور انجام شود.

دستور روحانی برای بازنگری در ۶۰۰ رشته دانشگاهی

معاون اشتغال وزیر کار اظهار داشت: هدف این است که برخی رشته ها تغییر یابند، اصلاح محتوایی صورت گیرد و اقدامات مهمی در این باره انجام شود که قطعا بر عملکرد بازار کار تاثیر مستقیمی خواهد گذاشت و وزیر علوم در جلسه عالی شورای اشتغال اعلام کرده بود که این اقدامات در دست انجام است.

منصوری خاطرنشان کرد: روشی که در دنیا برای انطباق رشته های دانشگاهی با نیازهای بازار کار وجود دارد اقدامات مستمر است و ما می دانیم که بازار کار متغیر و پویا است و از سویی عرضه نیروی کار هم باید مطابق آن صورت گیرد.

وی افزود: نکته ای که وجود دارد این است که نظام دانشگاهی ما آموزش محور است و چون دولتی است اینگونه عمل می شود و اگر سیستم آموزشی به صورت خصوصی باشد قطعا انطباق نیازها صورت می گیرد که خروجی آن می تواند منجر به حل مسائل بازار کار شود.

معاون وزیر کار اظهار داشت: تمام سیستم های آموزشی دنیا که مانند ایران عمل می کنند این مشکل را دارند که خروجی دانشگاهها منطبق بر نیاز بازار کار نیست. در سالهای گذشته یکی از روش ها این بود که برای اینکه بیکاری عقب انداخته شود، جوانان به دانشگاهها بروند!

تاکتیک تاخیر در تقاضای شغل جوانان

منصوری افزود: حال امروز خروجی این دیدگاه را می بینیم  و آن رفتارها، خود را نشان داده است. ما تعداد دانشجویان و دانشگاهها را افزایش داده ایم فارغ از اینکه چقدر استاد خوب داریم و آیا محتوای آموزشی ما مناسب است و یا اینکه ما چقدر به رشته ها نیاز داریم.

این مقام مسئول در وزارت کار درباره عملکرد دولت پس از دستور رئیس جمهور مبنی بر بازنگری در رشته های دانشگاهی گفت: یکی از مصوبات جلسات شورای عالی اشتغال راه اندازی نظام جامع اطلاعات بازار کار بوده که وزارت کار خود را متعهد به اجرا آن می داند و در حال حاضر با استفاده از ظرفیت های داخلی و بین المللی این موضوع در دست اقدام است.

معاون وزیر کار اظهار داشت: یکی از خروجی های نظام جامع اطلاعات بازار کار تطابق عرضه و تقاضای نیروی کار خواهد بود و ما با استفاده از اطلاعات جدید قادر خواهیم بود که نیازها و تقاضاهای موجود در بازار کار را با یکدیگر منطبق کنیم.