به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفت‌وگوی فرهنگی با موضوع کتاب، رسانه و فضای مجازی با حضور ۳ تن از خبرنگاران حوزه کتاب و ارتباط تلفنی با علیرضا بهرامی دبیر هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه از آنتن رادیو گفت و گو پخش شد.
در ابتدای این‌برنامه بهرامی در مصاحبه تلفنی با مجری برنامه گفت: ما در هجدهمین دوره از جشنواره کتاب و رسانه با انبوهی از آثار دریافتی مواجه شدیم بطوریکه جشنواره امسال به مرز هزار اثر از ۴۰۰ نفر شرکت کننده رسید. بین افرادی که بسیاری از آنها شایسته تقدیر و تجلیل بودند به فراخور محدودیت‌ها و قواعد، در خدمت ۲۷ نفر از دوستان به عنوان افراد برگزیده تندیس درخت معرفت یا چهره تقدیری در آئین پایانی بودیم.
حوزه کتاب خبرنگاران وفاداری دارد
وی در ادامه درباره جایگاه کتاب در رسانه‌ها گفت: فعالیت رسانه‌ها تابع قواعد و شرایط جهانی است ضمن اینکه شرایط ملی و بومی نیز بر آن حاکم است. خوشبختانه حوزه کتاب خبرنگاران وفاداری دارد و کتاب این شانس را داشته که گروهی از دلپاکان و اندیشمندان حوزه رسانه به آن توجه کنند. گرچه ما در مسیر توسعه دچار محدودیت هایی هستیم که ما را جامعه ی توسعه یافته قلمداد نمی کنند اما حداقل رسانه ها هم اکنون به ناشایست بودن بی توجهی به کتاب آگاهند.
دبیر جشنواره کتاب و رسانه با اشاره به تفاوت‌های جشنواره امسال با ۱۷ سال پیش گفت: جشنواره کتاب و رسانه مانند بسیاری از رویدادهای مشابه دیگر، حرکتی بود که از فعالیت‌های چندماهه یا یک سال گذشته برخی خبرنگاران مرتبط با نهاد رسمی دولتی و اجرایی حوزه کتاب تقدیری صورت گیرد. این استمرار و مطالبه خبرنگاران کتاب، جشنواره را به نقطه‌ای از وجه رقابتی رساند که چندین مزیت دارد؛ از جمله اینکه مجالی برای تقدیرها و بهانه ای برای دورهمی های خبرنگاران کتاب است.
بهرامی درباره آئین نامه جشنواره کتاب و رسانه گفت: بنده در دوره شانزدهم و هفدهم این جشنواره عنوان کردم که شایسته نیست این جشنواره هیچ آئین نامه‌ای نداشته و متکی به سلیقه دبیر فصلی باشد. طبق دستور مدیرعامل خانه کتاب، یک طرح آئین‌نامه‌ای نوشته شد تا مسیر کلی جشنواره مشخص باشد. در این واقع این آئین‌نامه، یک نقشه راه و حاوی تلاش‌های گذشته و پیشنهاداتی برای مسیر پیش روست.
وی همچنین درباره پرشمار بودن تعداد نامزدهای این جشنواره گفت: شاید نامزد شدن در جشنواره کتاب و رسانه برای افراد بسیار فعال در این حوزه اتفاق چندان بزرگی نباشد اما برای بسیاری از شرکت کنندگان شهرستانی یک دنیا ارزش دارد ضمن اینکه این جنبه رقابتی بر میزان و کیفیت تولید کتاب نیز تاثیرگذار است.
در بخش بعدی این‌برنامه رادیویی، صادق وفایی خبرنگار خبرگزاری مهر و برگزیده این‌دوره جشنواره کتاب و رسانه گفت: کلیت جشنواره کتاب و رسانه مشوق خوبی برای خبرنگاران این حوزه است اما دغدغه و نگرانی من درباره خود جامعه خبرنگاران کتاب است، دوستان ما آن‌گونه که باید در رسانه‌ها به کتاب نمی‌پردازند و خیلی کم نقد می‌نویسند. به‌نظر من، خبرنگار تا زمانی که نظر و نقد خود را درباره هر کتابی که مطالعه می‌کند ننویسد، خبرنگار کتاب نیست. خبرنگار کتاب باید صاحب دید و بصیرت باشد و درباره فلسفه، ادبیات و مکاتب ادبی اطلاع و نظر داشته باشد اما متاسفانه خبرنگاران حوزه کتاب، در مورد کتاب نمی‌نویسند.
مظلومیت خبرنگاران کتاب دوست‌داشتنی است
وی افزود: خبرنگاران کتاب مظلومند اما این مظلومیت دوست‌داشتنی است. من خدا را شاکرم که مسیر شغلی‌ام با مسیر زندگی شخصی‌ام یکی است. هسته مرکزی کتاب‌خوان شدن مردم به خانواده‌ها برمی‌گردد. جای تاسف است که مردم ما به شاخ‌های فضای مجازی و به اصطلاح بچه‌مایه دارهایی که همه درآمدشان از توجه مردم است، بها می‌دهند اما موضوعات مهم فرهنگی را در اولویت چندم قرار می‌دهند.
این‌خبرنگار کتاب با اذعان به باندبازی در فضای ادبیات کشور گفت: این باندبازی‌ها بر عملکرد خبرنگاران کتاب هم تاثیر خود را گذاشته است. این باندها با رسانه‌های مخصوصی مصاحبه می کنند و فقط همین رسانه‌ها، تریبون آ ها هستند و با خبرگزاری یا رسانه دیگری همکاری نمی‌کنند.
وفایی در پایان سخنانش با اشاره به عدم انتقادپذیری گفت: اگر مسئولان ما فرهنگی باشند نباید از انتقادات بترسند.
خبرنگار کتاب دزد خبر نیست
در ادامه، محمد آسیابانی دیگر خبرنگار حاضر در این‌میزگرد رادیویی و برگزیده دوره پیشین جشنواره کتاب و رسانه گفت: خبرنگاران حوزه کتاب مظلومند چراکه هنوز مفهوم خبرنگار کتاب بین اهالی قلم و مدیران رسانه تعریف نشده است. خبرنگار کتاب خبر دزد نیست، یعنی قرار نیست که صرفاً خبری را زود منتشر کند تا برنده باشد. اما متاسفانه هنوز مفهوم و تعریفی در جامعه ندارد.
وی افزود: متأسفانه مدیران رسانه‌ها اصرار دارند که خبرنگار کتاب با یک سلبریتی، که هیچ‌ارتباطی هم با کتاب ندارد، گفتگو کند و از زبان او اسم یک کتاب را بیرون بکشد. مفهوم خبرنگار کتاب باید برای همه مردم تعریف شود. بسیاری از اهالی قلم پُست‌های دولتی دارند و از خبرنگار حوزه کتاب می‌ترسند تا مبادا جایگاهشان خدشه دار شود. به‌همین‌دلیل خطوط قرمزی ایجاد می‌کنند که عملاً دست خبرنگار را می‌بندد.
این خبرنگار کتاب گفت: همه جامعه باید بداند که خبرنگار کتاب اهل جنجال و خبردزدی نیست، بلکه به دنبال انجام رسالت خود یعنی معرفی صحیح کتاب است. متاسفانه به محض اینکه خبرنگار کتاب، کتابی را نقد می‌کند با مدیر رسانه تماس می‌گیرند و می‌گویند خبرنگار را اخراج کن!
آسیابانی از نبود رسانه آزاد در حوزه کتاب انتقاد کرد و گفت: همه رسانه‌ها وابسته به یک نهاد هستند و هزینه و بودجه خود را از آن می‌گیرند و متاسفانه گاهی خبرنگاران به خاطر یک نقد ساده از محل کار اخراج می‌شوند.
در بخش دیگر این‌برنامه شهاب دارابیان خبرنگار کتاب خبرگزاری ایبنا، توجه بیشتر به خبرنگاران فعال و دغدغه‌مند حوزه کتاب را از جمله اهداف جشنواره کتاب و رسانه خواند و عدم نقد را مهم‌ترین مشکل حوزه کتاب برشمرد.
دارابیان گفت: فضا همیشه هم بد نیست، یک‌بخشی تحت عنوان نظرات در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که می‌توان نظر خود را درباره یک کتاب نوشت اما متاسفانه ما از این امکانات هم استفاده نمی‌کنیم. بسیاری از خبرنگاران حوزه کتاب قادر به نوشتن نقد هستند اما متاسفانه جامعه هم نقدپذیر نیست و همین موضوع بعضاً خبرنگاران این‌حوزه را با مشکل مواجه کرده است.
شام‌خوردن یک مربی فوتبال نزد رسانه‌ها از اخبار کتاب مهم‌تر است
وی همچنین درباره مظلومیت خبرنگاران کتاب گفت: در مظلومیت خبرنگاران این‌حوزه همین بس که ما طی چهار سال اخیر در مراسم اختتامیه جشنواره کتاب و رسانه، که خبر آن در تمامی خبرگزاری‌ها کار می شود شاهد نبودیم یک ناشر و یا نویسنده به احترام خبرنگاران حضور پیدا کند. متاسفانه شاهدیم که شام خوردن مربی پرسپولیس یا استقلال در صفحه اول روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها کار می‌شود اما در هفته کتاب حتی تیتر روزنامه‌هایمان اشاره‌ای به کتاب نداشتند.
