سید رضی حاجی آقا میری
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
اگرچه دولت در لایحه بودجه سال آینده افزایش درآمدهای مالیاتی خود را نزدیک به ۲۷ درصد نسبت به قانون بودجه سال جاری پیشبینی کرده، ولی این هدف قابل تحقق نیست. در شرایطی که همه درها به روی بخش خصوصی کشور بسته است، پرداخت این حجم از مالیات در اقتصاد کشور ممکن نیست......مالیات باید بر درآمد تعیین شود نه بر درنیامد.
پاشنه آشیل لایحه بودجه سال آینده این است که لایحه بهصورت واهی تنظیم شده است. این لایحه در صورتیکه تبدیل به قانون بودجه شود مسائل و مشکلات زیادی را بر اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.
به نظر میرسد قرار است سال آینده به کسانی فشار بیاورند که چیزی برای از دست دادن ندارند؛ این بخش شفاف اقتصاد کشور است که در شرایط خیلی سختی روزگار میگذراند.
لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ تنشزاست، مبنای صحیحی ندارد؛ با واقعیت اقتصاد کشور منطبق نیست؛ این حجم از منابع در اقتصاد شفاف کشور وجود خارجی ندارد. خیلی از بنگاههای کوچک و متوسط یا کار نمیکنند یا با حداقل ظرفیت خود روزگار میگذرانند.
اگرچه برخی میگویند ۴۰ درصد اقتصاد ایران مالیات میپردازد ولی من معتقد هستم که فراریان مالیاتی بیش از ۷۰ درصد است. دولت باید در این شرایط کاری کند که از این بخش از اقتصاد که فراریان یا معافان از مالیات هستند، مالیات دریافت کند.
من گمان میکنم فرار مالیاتی خیلی مصداقی در اقتصاد ایران ندارد، بیشترین رقمها مربوط به معافیتهای مالیاتی است که باید هدفمند شود. وگرنه رقم فرار مالیاتی نسبت بهکل این رقم، بخش کوچک خواهد بود.
موفقیت دولت در حوزه مالیات ستانی به نحوه دریافت مالیات و سازوکارهای تعیینشده بستگی دارد. خیلی از مسائل امروز اقتصاد ایران با فعلوانفعال واقعی اقتصادی انطباق ندارد و برای همین نمیشود به واقعیت پی برد.
کشور ما در شرایط تحریم است؛ در تحریم هزینه تجارت خارجی بالاتر میرود ولی آن هزینهها را نمیتوان مستند و محاسبه کرد. غیرعادی بودن و غیرطبیعی بودن شرایط باعث میشود که فعالان اقتصادی به شیوهای خاص کار کنند. البته دولت هم بارها اعلام کرده که ارز به کشور بازمیگردد ولی مستند کردن آن در این شرایط کار درست و منطقی نیست...
از طرفی اقتصاد کشور در شرایط تحریم به سر میبرد و از طرف دیگر شفافیت در آن کمتر است؛ اما آنچه مهمتر است اینکه دولت نمیپذیرد کشور در شرایط خاص به سر میبرد و با مردم درباره این شرایط گفتوگو نمیکند. شاید اگر این تعامل صورت بگیرد بتوان بودجه اقتصاد و وضعیت را بهتر مدیریت کرد.