در پی افزایش قیمت برنج ایرانی به ۹۰ هزار تومان در هر کیلو و سیب‌زمینی به ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان در هر کیلو طی دو هفته اخیر قرارگاه امنیت غذایی در تصمیمی واردات یکصدهزارتن سیب‌زمینی و توزیع ۲۰۰ هزار تن برنج خارجی را به تصویب رساند. این درحالی است که حدود ۴۰ روز است که با مجوز وزارت جهاد کشاورزی سیب‌زمینی صادر می‌شود و از روز ۱۴ بهمن صادرات آن متوقف شده است. برنج ایرانی نیز در انبار‌های شهر‌های شمالی کشور دپو شده است و دلالان از ورود آن به بازار خودداری می‌کنند.
برنج و سیب‌زمینی دو کالای پر مصرف هستند که روند صعودی قیمت‌های آن‌ها در بازار رکورد زده است. با افزایش ۵/۶۸ درصدی قیمت برنج ایرانی، بالاترین حد رشد قیمت آن برای امسال در آمار‌های رسمی ثبت شده و این روند در بازار نیز مشهود است. سیب‌زمینی نیز از ۳۰ دی ماه تاکنون از کیلویی ۱۰ هزار تومان به ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.
بر اساس مشاهدات میدانی از مغازه‌های سطح شهر تهران، قیمت هر کیلو سیب‌زمینی از ۳۰ دی به بیش از ۱۲هزار تومان رسیده است، این در حالی است که قیمت آن در دی ماه کمتر از ۱۰هزار تومان بود؛ افزایش قیمتی که مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان تهران علت اصلی آن را انبار کردن سیب‌زمینی و کاهش عرضه عنوان کرد، اما به صادرات آن هیچ اشاره‌ای نکرد.
وی در پاسخ به چرایی افزایش قیمت سیب‌زمینی در هفته نخست بهمن ماه گفت: «عده‌ای دلال و سودجو در استان‌های همدان، کرمانشاه و اردبیل که تأمین‌کننده سیب‌زمینی کشور هستند، سیب‌زمینی‌ها را انبار کرده و عرضه آن را به یک سوم کاهش داده‌اند تا قیمت‌ها را بالا ببرند.» وی افزود: «به وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف و تعزیرات و تمام ارگان‌های مربوطه هشدار دادیم که وارد کار شوند و اگر اقدامی در این زمینه صورت نگیرد در نیمه نخست بهمن قیمت این محصول به بیش از ۲۰ هزار تومان می‌رسد.» در پی هشدار این فعال بازار نه تنها دولت نظارتی بر بازار نداشت، بلکه صادرات آن نیز بدون محدودیت انجام می‌شد. فقط مصرف‌کننده ایرانی بود که متضرر می‌شد. از این رو با عدم نظارت بر بازار و کنترل میزان صادرات در طول دو هفته قیمت سیب‌زمینی به ۲۰ هزار تومان یا بیشتر رسید، به طوری که روز پنج‌شنبه وزیر جهاد کشاورزی در گفتگو با رؤسای اتحادیه‌های تولیدکننده سیب زمینی در همدان با انتقاد از افزایش صادرات و عدم توزیع سیب زمینی در بازار دستور داد تا صادرات آن متوقف شود.
افزایش ۶۸ درصدی قیمت برنج ایرانی
همچنین بررسی گزارش جدید مرکز آمار ایران در رابطه با وضعیت قیمت برنج نشان می‌دهد در دی ماه پارسال به طور متوسط ۷/۳۳ هزار تومان قیمت داشته که در آذرماه سال جاری به ۶/۵۱ هزار تومان رسیده است، اما در دی ماه متوسط قیمت تا ۵۷ هزار تومان پیش رفته و حتی تا بیش از ۶۴ هزار تومان هم نرخ رسمی برای آن ثبت شده و در بهمن ماه نیز قیمت آن به ۹۰ هزار تومان رسیده است.
برنج خارجی ۲۱ درصد گران شد.
اما در رابطه با وضعیت قیمت برنج خارجی نیز در دی ماه پارسال هر کیلو به طور متوسط ۷/۲۳ هزار تومان بوده و در آذرماه امسال به متوسط۳۰ هزار تومان رسیده است. در دی ماه برنج خارجی در هر کیلو به طور متوسط بیش از ۸/۲۸ هزار تومان و تا ۳/۳۳ هزار تومان هم قیمت خورده است. بر این اساس برنج خارجی وارداتی نسبت به آذر ماه ۴/۳ و در مقایسه با دی ماه پارسال ۸/۲۱ درصد افزایش قیمت دارد. گفتنی است که واردات برنج با ارز نیمایی انجام می‌شود و در ۹ ماهه امسال حدود یک میلیون تن به ارزش بیش از ۸/۸۱۸ میلیون دلار واردات آن انجام شده است، اما واردات انبوه آن بر کاهش قیمت برنج خارجی و برنج ایرانی تأثیری نداشته است.
تصمیم دیرهنگام قرارگاه امنیت غذایی
وظیفه قرارگاه‌های امنیت غذایی این است که با افزایش قیمت کالایی که سهم بسزایی در سبد معیشت خانوار دارد، قرارگاه وارد عمل شده و قیمت‌ها را متعادل کند. پنج ماه است که قیمت برنج ایرانی هفتگی گران می‌شود. فعالان بازار از دپوی برنج در انبار‌های شمال و توزیع قطره‌چکانی آن خبر می‌دهند، اما مسئولان فقط وعده وعید ارزانی داده و همتی برای بازرسی انبار‌های شمال و مقابله با محتکران برنج وجود ندارد. علاوه بر برنج، سیب‌زمینی که ۴۰ روزی است با مجوز وزارت جهاد صادرات آن آغاز شده، از ابتدای بهمن ماه قیمتش به بیش از ۱۰ هزار تومان افزایش یافته است. از این‌رو در پی دستور چندباره رئیس‌جمهور به وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر کاهش قیمت کالا‌ها و محصولات کشاورزی، قرارگاه امنیت غذایی در اقدامی دیرهنگام نشست فوق‌العاده‌ای روز پنج‌شنبه برگزار کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی در خصوص مصوبات این قرارگاه گفت: «در این نشست مقرر شد ۱۰۰هزار تن سیب‌زمینی از مزارع گواهی شده خارج از کشور با رعایت پروتکل‌های قرنطینه‌ای و تحت نظارت سازمان حفظ نباتات برای مصارف صنعتی، خوراکی و بذری وارد کشور شود.»
علیرضا رضازاده افزود: «همچنین تعیین عوارض صادراتی برای صادرات سیب‌زمینی در دستور کار کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی قرار گرفت.» رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه از شنبه هفته آتی سیب‌زمینی با قیمت ۱۰هزار تومان در سطح میادین تره‌بار عرضه می‌شود، تصریح کرد: «مقرر شد سامانه بازارگام توزیع هوشمند سیب‌زمینی با قیمت ۹ هزار و ۸۰۰ تومان برای تحویل درِ منازل را از امروز آغاز کند.» رضازاده در ادامه از توزیع ۲۰۰ هزار تن برنج تایلندی، پاکستانی و هندی تا شب عید در بازار خبر داد.
توزیع برنج ایرانی و خارجی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای
به گفته رضازاده همچنین مقرر شد فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سازمان میادین تره‌بار تهران، برنج خارجی با نرخ تنظیم بازار به مصر کنندگان عرضه کنند. مشاور وزیر خاطرنشان کرد با توجه به عدم کمبود برنج و ذخایر بالای ۳۰۰ هزار تنی برنج ایرانی در مازندران و گیلان، عرضه گسترده برنج ایرانی نیز از هفته آینده توسط اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اتحادیه استان‌های مازندران و گیلان انجام می‌شود. وی با اشاره به توزیع هوشمند برنج تایلندی، هندی و پاکستانی در منازل یادآور شد این برنج‌ها با تخفیف ویژه توزیع می‌شوند.
رضازاده نظارت سازمان تعزیرات حکومتی بر بازار و برخورد جدی با گرانفروشی و احتکار برنج را از دیگر مصوبات این نشست عنوان کرد و گفت: «واردات برنج از پاکستان نیز در دستور کار ستاد تنظیم بازار قرار گرفته است.»
