به‌دنبال تشکیک رئیس سابق بانک مرکزی در مورد تسویه بدهی‌ها از دولت روحانی برجای مانده توسط دولت سیزدهم با درآمد‌های ارزی ناشی از صادرات نفت، رئیس کنونی بانک مرکزی با اشاره به اینکه مذاکرات برای بازپس‌گیری ارز‌های مسدودی ادامه دارد، گفت: همزمان با افزایش فروش نفت با ارقام بسیار خوب، تمام درآمد‌های ارزی را وصول می‌کنیم.
تداوم تورم به ویژه در کالا‌هایی که مرتبط با معیشت مردم جامعه است، از یکسو و افزایش متغیر‌های بخش پولی از سوی دیگر موجب شده تا کم‌کم انتقاد اشخاص صبور نیز به وضعیت اقتصادی بالا بگیرد، برخی از منتقدان می‌گویند: مگر مقامات دولتی نمی‌گویند نفت را با نرخ‌های خوب جهانی می‌فروشند و درآمد آن هم تمام و کمال دریافت می‌شود، پس چرا بخشی از این درآمد‌ها به اقتصاد و بازار تزریق نمی‌شود تا تورم آرام بگیرد و مردم نیز بهبود وضعیت اقتصادی را احساس کنند.
تسویه بدهی‌های دولت قبل مقدم بر ارزپاشی در بازار
در این میان مقامات دولتی با تأیید این موضوع که نفت را با نرخ‌های خوب کنونی صادر می‌کنند و درآمد آن‌را نیز تمام و کمال دریافت می‌کنند، تسویه بدهی‌های برجای مانده از دولت قبل را بر بهبود ملموس اقتصاد ایران مقدم می‌دانند و می‌گویند با درآمد‌های ناشی از صادرات نفت بدهی‌های برجای مانده از دولت حسن روحانی را تسویه می‌کنند، از این‌رو با تسویه بدهی‌ها وضعیت اقتصاد ایران بهبود بیشتری خواهد یافت.
حال همزمان با انتشار آمار و متغیر‌های بخش پولی و همچنین گزیده تحولات اقتصاد ایران از سوی بانک مرکزی، عبدالناصر همتی رئیس اسبق بانک مرکزی مدعی شده که اگر دولت سیزدهم تنخواه دریافتی دولت قبل از بانک مرکزی را تسویه کرده‌باشد، باید این رویداد خود را در کاهش رشد پایه پولی و به تبع آن حجم نقدینگی نشان دهد که به زعم وی این‌گونه نیست.
تحلیل عبدالناصر همتی درباره رشد پایه پولی در ۱۴۰۰
همتی در پیامی اشاره کرد: نوشته بودم اگر بر‌اساس ادعا، دولت وظیفه قانونی تسویه تنخواه یعنی بدهی ۵۴ هزار میلیارد تومانی به بانک مرکزی را به روش ریالی تسویه کرده باشد، در آن صورت، با توجه به حجم ۴۵۹هزار‌میلیارد‌تومانی پایه پولی در پایان۱۳۹۹ این عمل باید موجب کاهش ۱۰واحد درصدی پایه پولی در اسفند ۱۴۰۰ بشود و در صورت تحقق اقدام قابل تقدیری خواهد بود. متأسفانه پایه پولی در اسفند‌ماه۱۴۰۰، نه تنها کاهش ۱۰ واحد درصدی نداشته است، بلکه طبق آمار اعلامی بانک مرکزی رشد پایه پولی در پایان سال۱۴۰۰ از ۳۱درصد فراتر رفته و لذا در اسفند‌ماه، نسبت به بهمن۱۴۰۰، پنج واحد درصد هم اضافه شده است. بنابرین، تسویه تنخواه دولت، طبق روال سال‌های گذشته و به صورت یک عمل حسابداری جابه‌جایی منابع بوده‌است، بنابراین موردی برای تقدیر وجود ندارد. البته مؤید روشن بودن موتور انتشار پول پرقدرت و رشد نقدینگی و دلیلی بر تداوم تورم است.
از سوی دیگر، رئیس کل کنونی بانک مرکزی که در دوران ریاست عبدالناصر همتی، مدیریت بانک توسعه صادرات را برعهده داشت، به طور تلویحی به سخنان همتی واکنش نشان داده است.
علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در گفتگو با خبرگزاری تسنیم در پاسخ به سؤالی درباره نوسانات اخیر بازار ارز، با بیان اینکه درآمد‌های ارزی کشور در قیاس با سال گذشته بهتر شده است، تصریح کرد: درآمد‌های ارزی صادرات‌های صورت گرفته به خصوص صادرات نفتی وصول شده است و در همین فروردین‌ماه اوضاع خوبی در حوزه درآمد‌های ارزی داشتیم.
وی با بیان اینکه ۱۱میلیارد دلار در فروردین‌ماه ارز تخصیص داده‌ایم، افزود: وضعیت خوب است و خوشبختانه نسبت به سال گذشته در زمینه تخصیص ارز به جایگاه ارزشمندی رسیده‌ایم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه، بازار متشکل ارزی وضعیت خوبی دارد، تأکید کرد: صادرکنندگان اسکناس‌های خود را می‌آورند و در سامانه نیما قیمت‌ها از ثبات خوبی برخوردار است؛ بنابراین در زمینه تأمین منابع ارزی هیچ مشکلی نداریم.
مطالبات از انگلیس وصول شد
صالح آبادی در پاسخ به سؤالی درباره ارز‌های بلوکه شده کشور در برخی کشور‌های خارجی گفت: مطالبات ما از کشور انگلیس وصول و حتی از آن پول استفاده نیز شده‌است. راجع به سایر وجوه مسدودی نیز به مرور زمان اطلاع‌رسانی کرده و خواهیم کرد، باید در مجموع گفت که روند کار به خوبی پیش می‌رود. وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره سرنوشت مذاکرات هسته‌ای و تأثیر توافق یا عدم توافق با طرف‌های ۴+۱ بر بازار ارز ایران، با بیان اینکه رقم‌های اعلام شده برای آینده قیمت ارز، صحیح و کارشناسی نیست، گفت: این رقم‌ها برای تحت تأثیر گذاشتن ثبات بازار ارز است، من سؤال می‌کنم مگر در سه سال گذشته که ما تحریم بودیم ارز کشور تأمین نشده است؟ ما همین الان ظرفیت تولید نفت و فرآورده‌های آن را به دوران قبل تحریم بازگردانده‌ایم.
صالح آبادی اضافه کرد: ما در زمینه فروش نفت به رقم‌های بسیار خوبی رسیده‌ایم و تمامی درآمد‌های فروش نفت را وصول می‌کنیم، بنابراین حتی اگر برجام هم نباشد، تأمین ارز در کشور به نحو مناسبی انجام خواهد شد و هیچ مشکلی در بازار ارز نخواهیم داشت.
گفتنی است کنترل نقدینگی که پیوسته به دلیل ساختار مالی دولت و ارتباطش با بانک در حال افزایش است، یکی از دغدغه‌هایی است که در اقتصاد ایران وجود داشته و دارد، حتی در دولت دوازدهم نیز وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی نسبت به خروج نقدینگی از بازار بانک و ورودش به سایر بازار‌ها نگرانی جدی داشتند و تلاش می‌کردند نقدینگی را به طرق مختلف کنترل کنند. حال هراز چند‌گاهی نوسان‌هایی در بازار ارز، طلا، سکه و رمز ارز‌ها رخ می‌دهد که به نظر می‌رسد، نقدینگی موجود در بانک‌ها به این بانک‌ها تا حدودی کشش دارد. در این بین باید دید سیاست دولت سیزدهم در حوزه کنترل نقدینگی به چه شکل است.
بی‌شک تشکیک در رابطه با دستیابی دولت به درآمد‌های ناشی از صادرات نفت و تسویه بدهی‌های برجای مانده از دولت قبل می‌تواند در حرکت نقدینگی از بانک به بازار‌های رقیب مؤثر باشد که رئیس کل بانک مرکزی به شکل تلویحی پاسخ تشکیک مذکور را داد.
پیش‌بینی افزایش قابل‌توجه ورود ارز به کشور
عضو کانون صرافان ایران درباره آثار معافیت مالیاتی ورود ارز به کشور گفت: پیش‌بینی می‌شود این بخشنامه موجب افزایش قابل‌توجه ورود ارز به کشور شود.
به گزارش خبرگزاری فارس کامران سلطانی‌زاده درباره آثار معافیت مالیاتی ورود ارز به کشور اعتقاد دارد که این بخشنامه موجب افزایش قابل‌توجه ورود ارز به کشور خواهد شد.
وی افزود: به طور طبیعی وقتی دولت مالیات هر کالایی را حذف کند، موجب می‌شود هزینه فعالان آن حوزه کاهش یابد و در نتیجه واردات آن رشد خواهد کرد که در خصوص ارز فیزیکی نیز همین اتفاق خواهد افتاد.
وی اظهار داشت: پیش از این فعالان اقتصادی در خصوص اعمال مالیات بر ارز‌های وارد شده به کشور نگرانی داشتند، چراکه اگر ۲۰ تا ۲۵ درصد مالیات به ارز وارد شده به کشور اعمال می‌شد، به شدت روی سودآوری فعالان اقتصادی تأثیر می‌گذاشت.
عضو کانون صرافان ایران گفت: معافیت مالیاتی ورود اسکناس ارز به کشور می‌تواند واردات اسکناس ارز به کشور را تسهیل کند. هم اکنون صادرات قابل‌توجهی به کشور‌های خارجی به خصوص همسایه صورت می‌گیرد که ممکن است بازگشت ارز حاصل از آن از طریق شبکه بانکی مشکل یا زمانبر باشد، اما بازشدن این راه کمک زیادی به صادرکنندگان می‌کند.
سلطانی‌زاده افزود: این اقدام باعث افزایش بیشتر عرضه ارز در کشور خواهد شد، زیرا بخشی از صادرکنندگان می‌توانند تعهدات ارزی خود را از این طریق ایفا کنند.
سازمان امور مالیاتی هفته گذشته با صدور بخشنامه‌ای، معافیت مالیاتی ورود ارز به کشور را از طریق گمرکات ورودی جهت اجرا به ادارات امور مالیاتی سراسر کشور ابلاغ کرد.
