آیلین سیروس: زیر سن قانونی هم دافی! قسمتی از آهنگی که ماههای اخیر در شبکه های اجتماعی داغ شد که بعد از ترند شدن آن، تصاویری ساختگی در بیلبوردهایی در سطح شهر با تبلیغ شرکت آرایشی بهداشتی دافی با همین جمله بود: آرایشو پاک کنی هم دافی! که بعدا با مصاحبه مدیر بازرگانی برند دافی مشخص شد که به سفارش این برند ساخته شده است.
بر اساس این گزارش، از آغاز انتشار این قطعه تا اوج گرفتن و فراگیر شدن آن در فضای مجازی، کسی به صورت رسمی ارتباط آن با شرکت محصولات بهداشتی دافی را تایید نکرد؛ تا اینکه مدیر بازاریابی این شرکت در مصاحبه‌ای که بعدا از سایت آپارات حذف شد رسما از ارتباط این قطعه با محصولات «دافی» پرده برداشته و گفته بود: این قطعه‌ی موسیقی به سفارش این شرکت ساخته شده تا با فراگیر شدن در فضای مجازی رسما تبلیغی برای محصولات این شرکت باشد. به گفته وی این قطعه‌ی موسیقی در پلتفرمهای رسمی «10 میلیون» و بطور تخمینی و به همراه غیررسمی‌ها «20 میلیون» بار پلی شده است. جالب تر اینکه محتوایی که این مجموعه با موسیقی و ویدیو منتشر کرده است به گفته مدیر بازرگانی شرکت دافی، در مجموع «30 میلیون» بازدید داشته است. موسیقی‌ای که انتشار آن با صدای شخصیت‌های مشهور دیگر به کمک هوش مصنوعی، بر سروصدای آن افزود. جالب است که برای کمپین تبلیغاتی دستمال مرطوب دافی تا کنون یک میلیارد تومان هزینه شده و موسیقی این تبلیغ در پلتفرمهای رسمی 10 میلیون بار شنیده شده است.
شرکتهای تبلیغاتی و نظارتهای بی اساس
به دلیل محدودیتهای قانونی در کشور، بازاریابی های جدید در صفحات مجازی خود برند، تبلیغاتی انجام نمی دهند و مانند برند مذکور روی به چنین ترفندهایی می آورند. یعنی انتشار یک موسیقی متناسب با نام یک شرکت از سوی آن پنهان نگاه داشته شد تا راه دررویی باشد برای فرار از انتقادات و فشارهای قانونی؛ و زمانی این ارتباط آشکار شد که تبلیغ به اندازه‌ی کافی فراگیر شده بود. اما آیا نظارت جدی بر شرکتهای تبلیغاتی و نحوه بازاریابی شان وجود دارد؟
به نظر میرسد به دلیل انتشار تبلیغاتی از این قبیل که در سالهای اخیر شاهد هستیم، راههای غیر رسمی برای تبلیغات و اثرگذاری بر مخاطب ایرانی به راحتی امکان پذیر شده است. رفته‌رفته شکل‌های جدیدی از محصولات تبلیغی رسانه‌ای به وجود آمده‌اند که لزوما یک «سازمان رسانه‌ای» به شکل رسمی تولیدکننده‌ی آن نیست. یعنی روند ساختاری مشخص و معینی برای نظارت بر این محصولات تبلیغی وجود ندارد و مدیران بنگاه‌های تبلیغی به نوعی این ساختارها را دور می‌زنند.
آیا مقررات تبلیغات کمیته های سازمانهای تبلیغاتی که در بند های آن تبلیغ در فضای مجازی نباید خلاف موازین قانونی و مروج فساد اخلاقی باشد. اما متاسفانه این تبلیغات به طور مشخص خلاف قانون هستند؛اما آنطور که پیداست نظارت جدی بر این شرکتها و نحوه بازاریانی شان وجود ندارد مسئله ای که در مورد شرکتهای دیگر هم مشاهده شده است.
موفقیت شنیداری دافی؛ زوال فرهنگی در جامعه
موسیقی دافی با محوریت تولد و پارتی و مصرف گل و الکل در بین مخاطبان خردسال و نوجوان ترویج شده که خطری جدی برای جامعه است. مخاطب هدف این تبیلغ آسیب پذیرترین قشر یعنی کودک و نوجوان است. اما دلایل مدیر تبلیغات برند دافی در خصوص غیر عرفی بودن این قطعه موسیقی کمی تامل برانگیز است. وی در توجیه غیرعرفی بودن این قطعه‌ی موسیقی انتقادات وارد شده را «بی‌انصافی» دانسته و گفته: " اینکه خواننده در جایی از موسیقی می‌گوید «زیر سن قانونی هم دافی» انگار به یک دختر شانزده ساله بگویید «خیلی خوشگلی. این موارد خیلی زیاد در شبکه نمایش خانگی هم استفاده شده است و اگر این اقدام را ضدفرهنگ بدانیم کمی چشم‌پوشی نسبت به واقعیت الان جامعه است."
بسیاری از کارشناسان در واکنش به اظهارات مدیر بازاریابی «دافی» و آشکار شدن ارتباط آن با قطعه‌ی موسیقی یاد شده، با انتقاد از آن تأکید داشتند که بیان استعمال مواد مخدر و الکل در این موسیقی و اشارات هرچند کوتاه به کودکان «زیر سن قانونی» در آن به بهانه‌ی تبلیغ یک محصول بهداشتی می‌تواند اثرات مخرب اجتماعی به دنبال داشته باشد و یا آنها را تشدید کند. هرچند به قول مدیر بازاریابی این شرکت این مسائل هم مثل بسیاری بلایای اجتماعی، «واقعیت جامعه» باشند.
دکتر امیر حسین گیتی نورد در خصوص تحلیل روانشناختی تبلیغ برند دافی معتقد است:
موفقیت شنیداری این کمپین ناشی از افت و زوال فرهنگی در جامعه است و اگر این کمپین در هر کشور مترقی و جهان اولی پخش میشد احتمالا با سرزنش و نکوهش جامعه، ارکان دولتی و سیاست گذار و برندهای همکار خود رو به رو میگشت، چراکه حاوی پیام‌هایی است که با معیارها و ارزش‌های اخلاقی که جوامع مدرن به سمت آنها در حرکت هستند در تضاد است. هرچند با توجه به روند فرهنگی غالب شده در جامعه و نتایجی که از زمان انتشار این کمپین دیده شده است، باید گفت که در نهایت این کمپین در ایران، کمپین موفقیت‌آمیزی بوده است.
باید توجه داشت که با توجه به موضوع و متن و نحوه ارائه کمپین و حتی ریتم و خواننده آهنگ که در نظر گرفته شده است این کمپین توانسته است در برند اورنس و نفوذ در جامعه موفق باشد و بارها دیده و شنیده شده است و حتی امروزه با توجه به تم آهنگ و تم تولد که در آهنگ است، باعث شده است که افراد جامعه به صورت ارادی و بدون هیچ هزینه‌ای خودشان برای شنیده شدن بیشتر این کمپین تلاش میکنند و به نظر هم میرسد که لااقل تا مدت‌های طولانی این کمپین همراه جوانان و جمع‌های خانوادگی و دوستانه است.
محتوای این آهنگ شاید با توجه به ریتمیک بودن و شاد بودنش عادی به نظر برسد و شاید حتی همخوانی این قطعه توسط خردسالان برای پدر و مادرشان جذاب به نظر برسد و در نهایت با عنوان یک موسیقی گذرا و موقت که پس از مدتی از مد می‌افتد به آن نگاه کنند اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که موسیقی نامتناسب با سن کودک قطعا آسیب‌زا خواهد بود.
