گروه سیاسی: خبرگزاری فرانسه دیروز –دوشنبه- در گزارشی به نقل از آژانس بین المللی انرژی اتمی ادعا کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران کاهش یافته است.در گزارش محرمانه آژانس برای کشورهای عضو شورای حکام که به رویت خبرگزاری فرانسه رسیده، اعلام شده که ذخایر کلی اورانیوم غنی‌شده ایران در مقایسه با ماه «مه» کاهش یافته، اما همچنان ۱۸ برابر محدودیت‌های تعیین شده در برجام است. جموع ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تا ۱۹ اوت ۳ هزار و ۷۵۹ کیلو است که نسبت به آمار ماه مه ۹۴۹ کیلوگرم کاهش یافته است. در همین ارتباط، خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در مطلبی نوشت: در گزارش آژانس آمده است که ایران ۱۲۱.۶ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد دارد که رشد بسیار کندتری نسبت به گذشته نشان می‌دهد. گزارش آژانس در ماه مه ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران را کمی بیش از ۱۱۴ کیلوگرم نشان داد. این میزان در ماه فوریه ۸۷.۵ کیلوگرم (۱۹۲ پوند) بود. بعد از انتشار این گزارش مهم، اکنون مساله مهم این است که رفتار اخیر ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم در صورت تایید، به چه معناست؟ این گزاره چه تاثیری بر آینده مناسبات ایران با آمریکا از یک سو و معیشت و زندگی شهروندان ایرانی از سوی دیگر، خواهد گذاشت؟ آیا در آینده نزدیک شاهد توافقی جدید میان تهران و واشنگتن خواهیم بود؟ «تجارت» در راستای پرداختن به این مسائل مهم، دیدگاه حشمت‌الله فلاحت پیشه، کارشناس مسائل سیاست خارجی، استاد دانشگاه و رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و امیر علی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه را جویا شده است.
فلاحت پیشه: ایران و آمریکا بر سر مدیریت تنش‌ها به توافق رسیده‌اند
حشمت الله فلاحت‌پیشه، در ارتباط با گزارش جدید آژانس و محتوای ویژه آن در ارتباط با کاهش غنی‌سازی ایران، اظهار داشت: «اتفاقی که اکنون صورت گرفته، توافق جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، بر سر مدیریت تنش است. به عبارتی دو طرف میز قرمز را شبیه خط قرمز دوران جنگ سرد ایجاد کرده‌اند و از درون آن مناسبات خود را مدیریت می‌کنند. تا حدودی دو طرف ملاحظات یکدیگر را رعابت می‌کنند اما هیچ‌گاه توافقی نهایی میان طرفین صورت نمی‌گیرد.به ویژه دولت فعلی آمریکا نمی‌تواند باقی ماندن توافق را در دولت آینده تضمین کند. همچنین، باید توجه داشت که مذاکرات مسقط میان ایران و عمان نشان داد که دیگر مساله میان طرفین محدود به موضوع انرژی هسته‌ای نیست؛ بلکه موضوعات منطقه‌ای و نظامی نیز مورد نظر آمریکا است. تمامی این وضعیت به هیچ عنوان به معنای دوستی نیست. آمریکایی‌ها تا حدودی سیاست فشار حداکثری را تعدیل و با اغماض اجازه داده‌اند که در بازار جهانی نفت بفروشد. واشنگتن در مقطع کنونی به شدت در پی ارائه نفت ارزان و همراه با تخفیف ایران به بازار است تا از این طریق، یک تهدید را به فرست تبدیل کند.
با در نظر گرفتن تمامی جوانب می‌توان با قاطعیت اظهار داشت که حداقل تا زمان مشخص شدن دولت جدید در آمریکا، توافقی جدید امضا نخواهد شد. به روایت شفاف‌تر، می‌توان مرگ برجام را اعلام کرد..»
وی در ارتباط با این‌که روند کنونی تا چه اندازه منافع جمهوری اسلامی ایران را تامین خواهد کرد، گفت: «معتقد هستم آمریکایی‌ها روغن ریخته را نذر ایران کرده‌اند. در شرایط کنونی و در آستانه زمستان، غرب به شدت به انرژی و نفت نیاز دارد. همین حالا نیز آن‌ها با یک و نیم میلیون بشکه کسری در نیازمندی‌های نفتی خود مواجه هستند. لذا نفت ارزان ایران هم می‌تواند مانع افزایش قیمت جهانی نفت باشد و هم نیازهای غرب را تامین کند. اما باید توجه داشت که ایران نباید در وضعیت کنونی باقی بماند. تخفیف نفتی ایران هیچ توجیه منطقی‌ای ندارد.»
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از گفته‌های خود در ارتباط با مطالبه عمومی جامعه از دولت به «تجارت» گفت: «در وضعت جاری سیاست اقتصادی دولت به شدت محل پرسش و انتقاد است.
در شرایطی که دولت می‌گوید، دیگر دلار مسدود شده‌ای در خارج ندارد، نرخ تسعیر ارز حدود 10 هزار تومان افزایش پیدا کرده است. این خود بدین معنا است که دولت خود تبدیل به یک مدعی شده که مانع کاهش نرخ ارز است. مردمی که تحریم را تحمل کرده از بهبود اواضع نیز به هیچ عنوان منتفع نشده‌اند. در جهان کنونی، اولویت‌های سیاست خارجی آمریکا تغییر پیدا کرده است. اولویت‌های این کشور اوکراین و چین است. واشنگتن در پی مدیریت موازنه قوا در منطقه است که این شرایط فرصت خوبی برای ایران است. باید نهادهای تصمیم‌گیرنده به خودتحریمی و بازیگری کاسبان تحریم پایان دهند.»
ابوالفتح: احیای برجام بسیار دور از انتظار است
امیر علی ابوالفتح، در با محتوای گزارش جدید آژانس که خبرگزاری‌های خارجی مفاد آن را منتشر کرده‌اند، گفت: «در ابتدا امر باید منتظر ماند و دید که واکنش مقام‌های ایرانی به این گزارش چه خواهد بود. در گزارش آژانس تاکید می‌شود رشد تولید غنی‌سازی اورانیوم کاهش پیدا کرده است اما میزان ذخایز اورانیوم 60 درصدی ایران نسبت به گزارش سابق افزایش داشته است. با این وجود تخمین افزایش روندی کاهشی در سرعت داشته است. دیگر نکته قابل توجه این است که ایران بر اساس نیازهای خود غنی‌ازی انجام می‌دهد. نکته سوم این است که مشخص نیست گزارش‌هایی تحت عنوان «توانفق خاموش»، «پلن C»، «توافق شفاهی» و ... تا چه اندازه در واقعیات نیز در جریان است. اما نکته قطعی است که ایران در مذاکرات حضور دارد و خواهان بازگشت آمریکا به برجام است. این که توافقات کنونی اعم از تبادل زندانیان، آزادسازی‌سازی دارایی مسدود شده ایران در کره جنوبی و کاهش سرعت غنی‌سازی، تا چه اندازه به احیای برجام می‌انجامد، نامشخص است. البته تا حدود این امر را نیز می‌توان دور از انتظار نیز مورد ارزیابی قرار داد.»
وی افزود: «در مقطع کنونی تایید شده که در قبال اقدامات مثبت ایران، آمریکا تحریم‌های جدید اعمال نخواهد کرد. نفت‌کش‌های را توقیف نکند و علیه ایران در آژانس و شواری امنیت ادعای جدی مطرح نکند. در میان تمامی این موارد، تنها نکته قابل مشاهده عدم توقیف نفت‌کش‌های ایران است. در حقیقت، دیگر افزایش تحریم‌ها یا تحریم نکردن از سوی آمریکا، برای ایران چندان اهمیتی ندارد. با تمام این اوصاف، باید توجه داشت هنوز مشخص نیست دام یک واقعیت دارد. این که این روند نیز چه تاثیری بر زندگی مردم در ایران خواهد داشت، هنوز مشخص نیست.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در بخشی دیگر از اظهارات خود تاکید کرد: «در مقطع کنونی نکته مهم این است که مدیریت تنش بسیار بهتر از دمیدن بر آتش تنش و بحران‌زایی است. حداقل می‌توان امیدوار بود اوضاع از آن‌چه که اکنون هست، بغرنج‌تر نشود. برجام بخشی از مشکلات ایران و آمریکا را حل می‌کند. باید توجه داشت که توافق هسته‌ای به تنهایی واشنگتن را قانع نمی‌کند. آن‌ها بارها گفته‌اند که مشکل دو کشور تنها موضوع هسته‌ای نیست. اساسا مسائل منطقه‌ای، سیاست خارجی، نظامی، دفاعی، حقوق بشر و... میان دو کشور تنش‌زا هستند. بر این باور هستم آمریکا به برجام بر نخواهد گشت، مگر این که برجام پلاس یا برجام دو و سه را بتواند به دست بیاورد.»
