گروه سیاسی: در ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ بود که توافقنامه همکاری‌های مشترک امنیتی ایران و عراق طی مراسمی با حضور «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق توسط علی شمخانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر عراق در بغداد امضا شد. بر اساس این توافق، طرفین زمن 28 شهریور ماه 1402 را به عنوان موعد نهایی اجرای توافق خود انتخاب کردند. در این مقطع، محمد شیاع السودانی و قاسم الاعرجی تاکید کردند: «عراق تمام تلاش خود را برای اجرای کامل این توافقنامه به کار خواهد گرفت و به هیچ گروه یا کشوری اجازه نخواهد داد که از خاک عراق برای ایجاد ناامنی در ایران استفاده کند.» همزمان مقام‌های سیاسی اقلیم کردستان عراق به ویژه رئیس اقلیم کردستان، نچیروان بارزانی، نیز طی ماههای گذشته در چند نوبت بر پایبندی خود بر حفظ امنیت مرزهای ایران تاکید کردند.
اصرار تهران بر اجرای سریع توافقنامه 28 مرداد
مهم‌ترین کانون رایزنی برای اجرای توافقنامه امنیتی ایران و بغداد در تهران صورت می‌گیرد. یعنی جایی که بافل طالبانی، رئیس جزب اتحادیه میهنی کردستان در چند روز گذشته در حال رایزنی با مقام‌های سیاسی و امنیتی کشورمان بوده است. همزمان بنابر اعلام فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق نیز امروز (چهارشنبه) به منظور رایزنی پیرامون این توافق عازم تهران خواهد شد. در همین چارچوب، روز دوشنبه ۲۰ شهریورماه، حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در دیدار «بافل طالبانی» رئیس اتحادیه میهنی اقلیم کردستان عراق و هیات همراه، تاکید کرد: حضور تروریست ها در اقلیم کردستان و تحرکات آنان علیه امنیت ایران در تعارض با قانون اساسی عراق و مناسبات دوستانه فیمابین است هیچ طرفی نباید به امنیت همسایگان عراق آسیب برساند. وی با اشاره به روابط مستحکم تهران و بغداد بر تسریع در اجرای توافق امنیتی دو کشور تاکید کرد. همزمان با این دیدار «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه در پاسخ به سوالی در مورد سفر اخیر «بافل طالبانی» رئیس حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق به ایران و ارتباط آن با توافق امنیتی ایران و عراق گفت: «موعد اجرای این توافق امنیتی (۲۸ شهریور) تمدید نمی‌شود و ما این را به صراحت اعلام کرده‌ایم. اقدامات خوبی از سوی عراق برای اجرای این توافق انجام شده و نخست‌وزیر عراق نیز برای اجرای این توافق امنیتی تاکید کرده است». اظهارات اخیر مسئولان ارشد کشورمان در شرایطی ابراز می‌شود که حسین امیرعبداللهیان در سفر اوایل اسفند ۱۴۰۱ خود به بغداد و در دیدار با مشاور امنیت ملی عراق از سفر شمخانی به این کشور به منظور امضای سند همکاری امنیتی با عراق خبر داده بود و حضور هرگونه جریانات ضدانقلاب و جدایی طلب در اقلیم کردستان را غیرقابل قبول خواند و این مسئله را موجب ایجاد تهدیدات علیه کشورمان، عراق و حتی اقلیم کردستان اعلام کرده بود.
وی در گفت‌وگویی با شبکه العالم اعلام کرده بود: این پیام را به مقامات اقلیم کردستان در ماههای اخیر به صراحت داده‌ایم که جمهوری اسلامی ایران من بعد هرگونه تحرک گروهک‌های تروریستی و تجزیه طلب را از مبدا اقلیم کردستان علیه جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه تحمل نخواهد کرد. خوشبختانه با تشکیل کمیته عالی همکاری‌های امنیتی، دو دور گفت‌وگو در تهران و بغداد انجام شد. وزیر خارجه عراق و مشاور امنیت ملی این کشور نقش مهمی در این رابطه ایفا کردند، مقامات ذیربط اقلیم کردستان هم در گفت‌وگوها حضور داشتند. اکنون پیش نویس سندی بین ما آماده شده که امیدوار هستیم هر چه زودتر این سند به امضا برسد. (سندی که در سفر شمخانی به امضا رسید) معتقدیم وجود گروهک‌های تروریستی، ارتباط این گروهک‌ها با رژیم صهیونیستی و برخی از سرویس‌های امنیتی خارجی، تهدید کننده اولاً امنیت عراق، امنیت ایران و حتی امنیت اقلیم کردستان است و یک‌بار برای همیشه باید به این موضوع پایان داده شود.
تاکید بغداد بر پایبندی به توافق با ایران
در جبهه بغداد نیز تاکید شده که دولت عراق به توافق امنیتی با ایران پایبند است. فواد حسین وزیر امور خارجه عراق دیروز –سه‌شنبه- با اعلام این خبر، در اظهاراتی افزود: فردا (چهارشنبه) به تهران سفر خواهد کرد. او همچنین تاکید کرد که قانون اساسی عراق اجازه نمی‌دهد که هیچ طرفی از داخل خاک این کشور حمله‌ای علیه همسایگان انجام دهد. فواد حسین خاطرنشان کرد: اقدامات لازم برای دور کردن مجموعه‌های معارض (تروریست‌های تجزیه‌طلب) از مرزهای ایران و عراق را اتخاذ کردیم و به توافق امنیتی با ایران پایبند هستیم. در جبهه اربیل نیز روز دوشنبه (20 شهریور) «محمدکاظم آل‌صادق» سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد با «نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار دو طرف در خصوص راه‌های تقویت روابط میان ایران و منطقه کردستان، توافق امنیتی میان ایران و عراق و همچنین روابط اربیل و بغداد و گفت‌وگو برای حل مشکلات دو طرف تبادل‌نظر کردند. بارزانی با تاکید بر اهمیت روابط با جمهوری اسلامی ایران گفت که «ایران همسایه‌ای مهم برای منطقه کردستان است، این منطقه به توافق امنیتی ایران و عراق پایبند است و ایران مطمئن باشد که اجازه نخواهیم داد امنیت این کشور از داخل این منطقه تهدید شود».
اربیل و بغداد در جستجوی راه‌حلی برای اجرای توافق
همزمان با تمامی تلاش‌های چند جانبه، شواهد حاکی از آن است که دیروز –سه‌شنبه- وزیر امور داخلی اقلیم کردستان و مشاور امنیت ملی عراق با یکدیگر دیدار و توافق امنیتی ایران و عراق را بررسی کردند. به گزارش بخش عربی شبکه رووداو، ریبر احمد، وزیر امور داخلی اقلیم کردستان عراق با قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق در بغداد دیدار و رایزنی کرد. دو طرف در این دیدار آخرین اقدامات در راستای اجرای بندهای توافق امنیتی ایران و عراق را بررسی کردند.
زمزمه انتقال گروههای تجزیه‌طلب به نقاط دور مرزی ایران و عراق
با وجود تمامی تلاش‌های دیپلماتیک، حالا زمزمه‌هایی از انتقال گروههای تجزیه طلب به نواحی دور از مرز ایران مطرح شده است. در همین ارتباط، منابع عراقی اعلام کردند که پیشنهادی مبنی بر ساخت مجتمع‌های مسکونی برای تروریست‌های تجزیه‌طلب و دور کردن آن‌ها از مرزهای ایران مطرح شده است. شبکه عراقی ۹۶۴ در گزارشی نوشت که ۱۹ سپتامبر(۲۸ شهریور) مهلت نهایی ایران به عراق برای اجرای توافق امنیتی تهران و بغداد در خصوص تروریست‌های تجزیه‌طلب در اقلیم کردستان است. در این گزارش آمده است که بغداد تا این تاریخ باید تعهد خود مبنی بر خلع سلاح کردن احزاب معارض را عملی کند. این شبکه عراقی گزارش داده روزها و ساعات اخیر شاهد دیدارها و رایزنی‌های فشرده میان طرف‌های ذیربط در خصوص این مسئله بوده است. یک منبع عالی رتبه سیاسی در گفت‌وگو با این شبکه تاکید کرد که رایزنی‌هایی در سطوح بالا برای تعامل با چالش‌های این پرونده در جریان است و طرف‌های ذیربط پیشنهادی مبنی بر انتقال تروریست‌های تجزیه‌طلب از منطقه کردستان عراق به به استان الانبار در غرب عراق را داده‌اند. در این پیشنهاد آمده است که مجتمع‌های مسکونی تحت نظارت امنیتی عراق همانند اردوگاه «اشرف» که برای منافقین ساخته شده بود، برای این گروه‌ها در استان الانبار ساخته شود. منبع سیاسی عراقی در ادامه گفت که بر اساس این پیشنهاد قرار است منطقه‌ای در نزدیکی شهر الرطبه برای ساخت این مجتمع‌های مسکونی انتخاب شود و هدف این است که این گروه‌ها به دورترین نقطه از مرزهای ایران و عراق انتقال داده شوند.
