گروه انرژی: تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه موضوعی است که بارها از سوی مسوولان و دست‌‌‌اندرکاران مطرح شده، اما واقعیت این است که تاکنون برنامه‌‌‌ریزی در این خصوص نداشته‌‌‌ایم و تنها به رویا‌پردازی پرداخته‌‌‌ایم؛ این در حالی است که بسیاری از کشورها در حال استفاده از فرصت بی‌‌‌برنامگی ما هستند که از جمله آنها می‌توان به عربستان و ترکیه اشاره کرد؛ البته نباید از نظر دور داشت که موقعیت جغرافیایی و مزیت‌‌‌های نسبی موجود در ایران شاید در هیچ کشوری از منطقه وجود ندارد و ایران از نظر دسترسی به منابع گازی برای تولید برق، تجربه نیروی انسانی و شرکت‌های نیروگاه‌‌‌ساز، شبکه گسترده صادرات برق و موقعیت ژئواستراتژیک و همسایگی با ۱۵ کشور در منطقه، از جایگاه ممتازی برخوردار است. در عین حال ایران کشوری است که از دیرباز به دلیل داشتن ذخایر عظیم گاز طبیعی شناخته شده است. در سال‌های اخیر، اهمیت صادرات گاز به‌طور فزاینده‌ای آشکار شده است، زیرا این کشور به دنبال تغییر تجارت انرژی خود و استفاده از منابع طبیعی خود برای پیشبرد توسعه صنعتی است. یکی از دلایل اصلی اهمیت صادرات گاز، تطبیق‌پذیری کامل گاز به عنوان منبع سوخت است. در این راستا صباح زنگنه، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی پیشنهاد همکاری ایران و روسیه برای ایجاد قطب انرژی در شمال خلیج‌فارس اظهار داشت: روسیه از صادرکنندگان بزرگ گاز در جهان است و همکاری با این کشور می‌تواند مثبت باشد به شرطی که تعریف روشنی از همکاری به عمل آید. روسیه همواره تلاش کرده و می‌کند که خود را هاب انرژی در آسیا و اروپا معرفی کند و بنابراین باید مناطقی که روسیه و ایران هر کدام در نظر دارند بیشتر فعالیت کنند، مشخص باشد. وی افزود: برای هاب شدن علاوه بر موقعیت جغرافیایی و استراتژیک باید ابزارهای دیگری از جمله شبکه بزرگ و به‌روز لوله‌های انتقال، تکنولوژی و فناوری برای اینکه گاز به اشکال مختلف مانند ال‌ان‌جی و تبدیل گاز معمولی به گاز مایع در اختیار داشته باشیم، اکنون کشور ما فاقد این تکنولوژی است برخی اقدامات مقدماتی صورت می‌گیرد اما در حدی نیست که گاز استحصالی به ال‌ان‌جی تبدیل شود، امروز ال‌ان‌جی خارج از شبکه لوله‌های گاز با کشتی عظیم و با تکنولوژی خاصی قابل انتقال است و کشورهای جهان صنعتی مثل چین، ژاپن، استرالیا و در کل اغلب کشورهای اروپایی بیشتر از ال‌ان‌جی استفاده می‌کنند. این کارشناس حوزه انرژی در ادامه لازمه دیگر هاب شدن در حوزه انرژی را داشتن قدرت فرآوری و تبدیل گاز ترش به شیرین در حد بسیار گسترده دانست و گفت: شبکه حمل و نقل در سطح دریا دیگر لازمه اجرایی شدن این هدف است، ایران خطوط لوله خوبی در اختیار دارد اما در ابعاد دیگر توان کمتری دارد و باید به سمت این ابزارها برویم. وی تصریح کرد: امروز بحث بر سر استفاده از انرژی هیدروژنی است که در نفت و گاز وجود دارد و بتدریج جهان به سمت استفاده از این فرآورده می‌رود بنابراین صرف ادعای اینکه در نظر داریم هاب گاز منطقه باشیم جای تامل دارد، ضمن اینکه این موضوع را نیز در نظر داشته باشیم که روسیه توجه بیشتری به انتقال گاز از طریق ترکیه دارد موضوع دیگر اینکه باید تعریف روشنی از اینکه روسیه در تقسیم مناطق جغرافیایی آسیا و اروپا و هر منطقه دیگری باید مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. زنگنه گفت: هرچند به دلیل شرایط تحریم اجرای هر پروژه‌ای به صورت مشترک براحتی امکان‌پذیر نیست، اما موقعیت جغرافیایی و استراتژیک و از سوی دیگر ظرفیت عظیم ذخایر گازی در دو کشور امکان مهمی را فراهم می‌آورد، موضوع دیگر اینکه باید به یاد داشته باشیم در اعمال تحریم‌های کورکورانه شرایط اوکراین و بحران کمبود انرژی در اروپا در نظر نگرفته‌اند، با این اوضاع اگر سیاست‌های ایران و روسیه منسجم و هماهنگ باشد کشورهای اروپایی و غربی در نهایت ناگزیرند در تداوم تحریم تجدیدنظر کنند، همانگونه که در موضوع اوپک نفتی نیز کشورها روی کاهش تولید توافق کردند و باعث مشکلاتی برای کشورهای مصرف‌کننده اروپا و امریکایی شدند، اگر در حوزه گاز سیاست درستی انتخاب شود روسیه ظرفیت‌های زیادی دارد و می‌تواند در توسعه فناوری‌های گازی به ایران نیز کمک کند، اما تاکنون اثری از این مباحث شاهد نبودیم.
