ابهامات مالیات‌ستانی از لوکس سواران

گروه اقتصاد کلان:  ماجرای دریافت مالیات از خانه‌های خالی و خودروهای لوکس و ... مدتیست که توسط نمایندگان مجلس پیگیری می‌شود تا اینکه اواخر سال قبل با تصویب لایحه بودجه دولت توسط مجلس این بند قانونی یعنی دریافت مالیات از خوردوهای لوکس برای سال جدید اجرایی شد. نمایندگان مجلس در روز 7 اسفندماه، در روند بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال 1402 کل کشور، با بند(خ) تبصره (6) ماده واحده این لایحه موافقت کردند. طبق این بند، انواع خودرو سواری و وانت دوکابین دارای شماره انتظامی شخصی در اختیار مالکین، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی که قیمت روز خودروی آن‌ها بیش از 3 میلیارد تومان باشد، نسبت به مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌گردند. در لایحه بودجه سال‌های 1400 و 1401 افرادی که خود یا فرزند زیر 18 سال آنها، دارای خودرویی با ارزش بیش از 1 میلیارد تومان بودند، باید این مالیات را پرداخت می‌کردند که تا 1.5 میلیارد تومان مشمول یک درصدمازاد قیمت، تا 3 میلیارد تومان دو درصد، تا چهارونیم میلیارد تومان سه درصد و بیش از آن چهار درصد نسبت به مازاد قیمت، باید مالیات گرفته می‌شد. اما در سال 1402 این قانون با تغییراتی همراه شد. در قانون بودجه سال 1402، پیشنهاد دولت این بوده که از خودروهای بالای 1.5 میلیارد تومان مالیات‌ستانی شود یعنی رقمی معادل 7000 میلیارد تومان ولی کمیسیون تلفیق این رقم را به 3 میلیارد تومان افزایش داد که رقم مالیات دریافتی احتمالا کمتر از 3000 میلیارد تومان خواهد بود. بنابراین طبق مصوبه کمیسیون، اگر ارزش روز خودرویی 3 میلیارد تومان باشد معاف از مالیات است و بالاتر از آن مشمول مالیات یک‌درصد می‌شود. این سومین سالی است که مالیات بر خودروهای لوکس در لایحه بودجه پیش‌بینی می‌شود. نکته مهم ماجرا اما تعداد خودروهای لوکس در کشور است و به نظر می‌رسد میزان دقیق خودروهای لوکس در کشور مشخص نباشد. البته این موضوع نیز باید ذکر شود که بسیاری از خودروهای بالاتر از 3 میلیارد تومان در شرایط کنونی در کشورهای دیگر خودروهایی بسیار عادی و معمولی هستند و خودروهای لوکس در کشورهای دیگر معمولا قیمت‌های بالاتر از 50 هزار دلار هستند اما خودروهای ساده‌ای مانند انواع مختلف خودروهای برندهای هیوندای و کیا و ... معمولی هستند اما در کشور ایران با این سقف قیمتی به عنوان خودروهای لوکس شناخته شده‌اند. نکته جالب ماجرا اینجاست که پیشنهاد دولت قرار دادن خودروهای بالاتر از 1.5 میلیارد تومان به عنوان خودروهای لوکس بوده یعنی حتی خودروهای چینی و برخی دیگر از خودروهای مونتاژ داخل از نظر دولت لوکس محسوب می‌شوند.

تعداد خودروهای لوکس
در مورد تعداد خودروهای لوکس ابهام وجود دارد و اعداد مختلفی ذکر می‌شود. داود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، بهمن ماه سال گذشته درمورد مالیات خودروهای لوکس اظهار کرد در سال جاری اطلاعات بهتری نسبت به سال قبل از سوی پلیس راهور دریافت شده است. براساس گفته‌های وی، «موسسه پژوهش ناجی»، اطلاعات خودرو‌ها را در اختیار دارد. بنابراین با الگو‌های مشترکی که در این بخش طراحی شده و قیمت‌گذاری که توسط سازمان امور مالیاتی انجام گرفته، انواع خودرو گران‌قیمت براساس قیمت‌گذاری سازمان امور مالیاتی، کدبندی شد. در حال حاضر اطلاعات 400 هزار خودرو گران‌قیمت شناسایی شده و سازمان امور مالیاتی مشغول محاسبه مالیات آن‌ها است. رئیس سازمان امور مالیاتی نیز در همان زمان گفت پرداخت مالیات از خودرو‌های گران‌قیمت از سال گذشته تاکنون شتاب بیش‌تری گرفته و از حدود 2 هزار میلیارد تومان شناسایی مالیات خودرو‌های گران‌قیمت در سال گذشته، تاکنون بیش‌ از 400 میلیارد تومان منابع وصول شده است و مابقی نیز در حال عملیات وصول و اجراست که به زودی وصول خواهد شد.

جزئیات مالیات خودروهای لوکس
خردادماه سال 1402 بود که رئیس سازمان امور مالیاتی عنوان کرد در سال 1400 حدود 177 هزار خودروی لوکس شناسایی شده که مالیاتی معادل 2 هزار میلیارد تومان شناسایی شد و البته آن سال فقط 770 میلیارد تومان از این میزان مایات واریز شده بود. بر اساس گفته‌های وی در سال 1401، 263 هزار خودرو شناسایی و 2200 هزار میلیارد تومان مالیات تومان تعیین شد. از این رقم 20 میلیارد تومان مالیات وصول شده که علت آن این است که مالیات ها به تازگی به مودیان اعلام شده است. 520 هزار خودرو لوکس نیز برای سال 1402 شناسایی شده که به گفته سازمان امور مالیاتی اقدامات مربوط به آنها به سرعت در دستور کار این سازمان قرار خواهد گرفت. حالا در جدیدترین اظهار نظر که شهریور رئیس سازمان امور مالیاتی که شهریورماه انجام گرفت تعداد خودروهای لوکس تنها 170 هزار دستگاه اعلام شد که این موضوع با اظهارنظر قبلی وی مبنی بر وجود 520 هزار دستگاه تناقض دارد. اظهار نظر قبلی وی در مورد تعداد خودروهای لوکس نیز بعد از ابلاغ قانون بودجه و تعیین رقم سه میلیارد تومان انجام گرفته است. طبق گفته وی کل مالیات مورد نظر برای خودروهای لوکس در سال 1402 معادل 3000 میلیارد تومان خواهد بود. شاهین مستوفی، مدیرکل دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی، اشاره کرد که بر اساس قانون باید نسبت به مطالبه مالیات از املاک لوکس و گرانقیمت با ارزش بالای 20 میلیارد تومان و همچنین خودرو‌های لوکس با ارزش 3 میلیارد تومان، اقدام به محاسبه و مطالبه مالیات صورت گیرد. سازمان امور مالیاتی در سال 1402 با دریافت اطلاعات بالغ بر 151 هزار خودرو از طریق ناجا، بالغ بر 2 هزار و 800 میلیارد تومان مالیات از مالکین خودرو‌های لوکس و گرانقیمت مطالبه کرد. وی تاکید کرد به مالکان خودرو و خانه‌های لوکس و گرانقیمتی که مالیاتشان را پرداخت نکرده اند، اعلام کرده‌ایم که در صورت عدم پرداخت، با محدودیت‌هایی در نقل و انتقال موجه می‌شوند. سال گذشته 800 میلیارد تومان مالیات از مالکان 67 هزار خودرو لوکس دریافت شد. درسال 1400 قانون چند خودوریی وجود داشت، اما در قانون بودجه 1041 و 1402، مالیات هر خودرو به صورت مجزا بررسی می‌شود. آقای مستوفی همچنین اعلام کرد مالکان خودرو‌های لوکس تا بهمن ماه امسال فرصت پرداخت مالیاتشان را دارند و بعد از پایان این مهلت قانونی، برگه مطالبه بصورت پیامکی والکترونیکی صادر و ابلاغ می‌شود. نکته اینجاست که در قانون سال 1402 مالیات تجمعی خودروها مبنای مالیات قرار نمی‌گیرد یعنی اگر فردی چند خودرو داشته باشد و قیمت‌شان مجموعا به به بیش از 3 میلیارد تومان برسد نیز مشمول مالیات نخواهد بود در حالی که در سال‌های گذشته این قانون وجود داشت. اما اینکه چرا دولت اصرار دارد که خودروهای معمولی و مونتاژی داخل نیز مشمول مالیات شوند به روند بودجه‌ریزی دولت باز می‌گردد که قرار بود تا جای ممکن کسری بودجه را کمتر کنند و این موضوع می‌بایست به جای کاهش هزینه‌های سرسام‌آور و غیرمفید دولتی بر مبنای افزایش درآمدها از جیب مردم تأمین شود. خود رئیس سازمان امور مالیاتی نیز تلویحا به این موضوع اشاره کرده و مردادماه امسال گفت: «درست است که لوکس بودن خودرو با قیمت تعیین می‌شود، اما اگر قیمت پایین‌تر بود هم قیمت پایین مبنای لوکس بودن خودرو قرار می‌گرفت. اگر به سمت تأمین مالی غیر تورمی بودجه برویم، قطعاً تورم کاهش پیدا می‌کند. مطالبه فعالان اقتصادی مبنی بر اینکه دولت باید در مدیریت هزینه‌های خود اراده جدی داشته باشد، مطالبه به حقی است. دولت در همین مسیر در حال حرکت است و می‌توان گفت در حال حاضر رشد هزینه‌های دولت محدود است و قابل توجه نیست، در واقع اداره دولت بر کاهش مخارجش است. وی در ادامه گفته‌های خود افزود «بر این باور هستیم که مالیات را باید از کسانی اخذ کنیم که توان پرداخت بیشتری دارند، وصول مالیات باید منطبق بر قانون باشد و معتقدیم اگر این قوانین رعایت و جلوی فرار مالیاتی گرفته شود می‌توانیم به تکالیف خود عمل کنیم و لازم نیست برای رسیدن به اهداف وصولی بر مؤدی فشار بیاوریم».