گروه اقتصادکلان - آیلین سیروس: مرکز افکارسنجی سرمایه، مهرماه امسال اعلام کرده بود که «مسکن» در راس اولویت‌های اقتصادی مردم تهران قرار دارد. حالا مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران در سطحی گسترده‌تر خبر داده است که زمین و مسکن همچنان اولویت‌های اصلی سرمایه‌گذاری در میان ایرانیان هستند و 33.3 درصد از مردم اگر پولی برای پس انداز داشته باشند باز هم به سراغ همان سرمایه‌گذاری سنتی محبوب ایرانی‌ها یعنی بازار املاک می‌روند. این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان بازار بورس و سهام از بهترین بازارهای سرمایه گذاری است که در اکثر کشورهای دنیا بیشترین مخاطب را داشته اما به دلایل مختلف در ایران طرفداران کمی دارد و بر اساس این نظرسنجی بورس در قعر بازارهای محبوب قرار گرفته است.
ایسپا )مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(در مهرماه سال جاری از 12 هزار نفر از مردم بالای ۱۵ سال ایران به روش مصاحبه حضوری پرسیده است که «اگر شرایط مالی شما به گونه‌ای باشد که بتوانید پس‌انداز کنید، ترجیح می‌دهید پس‌انداز خود را چگونه مدیریت کنید؟» طبق یافته‌های این نظرسنجی، 33.3 درصد از مردم ایران گفته‌اند اگر پس اندازی داشته باشند ترجیح می‌دهند در زمین و مسکن سرمایه‌گذاری کنند. بر همین اساس، ترجیح 20.7 درصد مردم این است که طلا و سکه بخرند و 15.5 درصد اشتغال‌زایی و کارآفرینی کنند. 15.2 درصد دیگر نیز گفته‌اند در بانک پس‌انداز می‌کنند و 2.7 درصد هم اعلام کرده‌اند که دلار و ارز می¬خرند. 2.7 درصد در بازار خودرو، 1.3 درصد در بورس و 1.3 درصد در رمزارزها و بازارهای جهانی سرمایه گذاری می‌کنند.
چه گروهی طلا را ترجیح می دهند؟
به گزارش تجارت طبق یافته‌های این نظرسنجی، افرادی که تحصیلات کمتر از دیپلم دارند (26 درصد) بیشتر از سایر افراد، ترجیح می‌دهند در صورت داشتن پس‌انداز، در بانک سرمایه‌گذاری کنند. در مقابل، ارجحیت افراد باتحصیلات دانشگاهی (25.1 درصد) در مقایسه با سایر گروه‌های تحصیلی، پس‌انداز کردن در طلا و سکه است.
در بین گروه‌های مختلف هزینه‌ای، افراد با سرانه هزینه دو میلیون تومان و کمتر (20.9 درصد) بیشتر از دیگر گروه‌ها گفته‌اند اگر پس‌اندازی داشته باشند در بانک پس‌انداز می‌کنند. در مقابل، افراد با سرانه هزینه بالاتر از چهار میلیون تومان در ماه (38.5 درصد) ترجیح می‌دهند در زمین و مسکن سرمایه‌گذاری کنند. در مقایسه بین ساکنان شهری و روستایی، با وجود ارجحیت سرمایه‌گذاری هر دو گروه در زمین و مسکن، ساکنان شهری (23.4درصد) بیشتر از ساکنان روستایی، خریدن طلا و سکه را ترجیح می‌دهند و ارجحیت روستائیان نیز در مقایسه با شهری‌ها، سرمایه‌گذاری در اشتغال‌زایی و کارآفرینی است. بر اساس این نظرسنجی اولویت مردم برای سرمایه‌گذاری و نحوه مدیریت پس‌انداز بر حسب متغیرهای جنس، سن، تحصیلات، سرانه هزینه ماهیانه فرد در خانوار و محل سکونت قابل توجه و از حیث آماری معنادار است؛ زنان بیشتر از مردان گفته‌اند اگر پس‌اندازی داشته باشند طلا و سکه می‌خرند و یا در بانک سرمایه‌گذاری می‌کنند. در مقابل مردان (39.9 درصد) بیشتر از زنان (32.1 درصد) گفته‌اند در زمین و مسکن سرمایه‌گذاری می‌کنند. در بین گروه‌های مختلف سنی، افراد 50 سال و بالاتر (28 درصد) بیشتر از دیگران اظهار کرده‌اند اگر پس‌اندازی داشته باشند در بانک سرمایه‌داری می‌کنند. ارجحیت گروه 30 تا 49 سال نیز در مقایسه با سایر گروه‌ها این است که در زمین و مسکن سرمایه‌گذاری کنند. جوانان نیز (26.9 درصد) بیشتر از دیگر گروه‌های سنی ترجیح می‌دهند در صورت داشتن پس‌انداز، طلا و سکه بخرند.
مسکن و طلا از ارزش دارایی در مقابل افزایش ارز محافظت می کند
یک کارشناس اقتصادی با تحلیل آمار ایسپا از ترجیح مردم در خصوص سرمایه گذاری معتقد است: بر اساس آمار ایسپا نزدیک به 55 درصد مردم ترجیح می دهند دارایی خود را در بازار مسکن و طلا سرمایه گذاری کنند من این دو بازار را بهترین بازارهای موازی دلار برای سرمایه گذاری می دانم که همواره از ارزش دارایی در مقابل افزایش ارز محافظت می کند.
سیامک قاسمی می افزاید: فقط 15 درصد مردم ترجیح می دهند در بخش واقعی اقتصاد سرمایه گذاری کنند. سالهاست تحریم و رکود تورمی در اقتصاد ایران و پیش بینی ناپذیری و ریسک های سیاسی بالا، تمایل به سرمایه گذاری در بخش واقعی را به شدت کاهش داده است.وی با بیان اینکه بر اساس این نظرسنجی 15 درصد مردم همچنان بانک یا صندوق درآمد ثابت را مقصد سرمایه گذاری انتخاب کرده اند علیرغم نرخ بهره حقیقی منفی در اقتصاد ایران، بیان می کند: به دلیل ریسک پذیری پایین این سرمایه گذاری و قابلیت پرداخت سودماهانه آن، هنوز بخشی از مردم این بازار را مقصد سرمایه خود قرار داده اند.به گفته این کارشناس اقتصادی بازار ارز به دلیل ممنوعیت معاملات در ان و ریسکهای سیاسی و امنیتی آن، مقصد فقط 7/2 درصد مردم است. به واقع مردم بازار طلا و مسکن را به عنوان بازار موازی و جایگزین ارز انتخاب کرده اند. بازار خودرو نیز که به ذات بازار سرمایه گذاری نیست با توقف رشد دلار در کوتاه مدت، تقاضای سرمایه گذاری آن بطور طبیعی به شدت کاهش یافته است.
قاسمی با اشاره به بازار بورس که فقط 3/1 درصد مردم، مقصد سرمایه گذاری خود انتخاب کرده اند می گوید: حباب وحشتناک بازار در سال 99 و سقوط شاخص در این سال، باعث بی اعتمادی عمومی به بازار شده است. دولتی بودن و دخالت مستقیم دولت در این بازار هم از دلایل این عدم تمایل است.این کارشناس اقتصادی در پایان به بازار رمزارزها پرداخته و می گوید: بازار رمزارزها نیز با توجه به نوسانات شدید و کاهش قابل توجه در دو سال گذشته ریسکهای ناشناخته آن، طبیعی است که استقبال حداقلی در شرایط فعلی داشته باشد.
گفتنی است در جوامعی مانند ایران که قیمت کالاها و خدمات به طور مداوم در حال افزایش است، سرمایه گذاری به عنوان راهکاری برای مقابله با تورم و حفظ ارزش پول و قدرت خرید، اهمیت بسزایی دارد نا گفته نماند که سرمایه گذاری در هر کشوری، با توجه به ساختارهای اقتصادی، سیاسی و… متفاوت است؛ در اقتصادهایی مانند اقتصاد ایران که از یکسو با نوسانات زیادی در متغیرهای کلان اقتصادی مانند نرخ بهره و نرخ تورم روبه روست و از سوی دیگر رشد شاخص قیمت¬ ها رقم بالایی است، موضوع سرمایه¬ گذاری، اهمیتی دوچندان پیدا می کند. بنا به توصیه کارشناسان و فعالان اقتصادی همواره سهام و بازار سرمایه، بهترین بازار برای سرمایه گذاری است که متاسفانه به دلیل معضلاتی که در این حوزه با آن مواجه هستیم اولویت مهم دولت باید بهبود این بازار برای مردم باشد.
