گروه اقتصاد کلان: بازار سرمایه پس از گذر از دوره طلایی اوایل دولت روحانی، دچار نوساناتی شد که منجر به سلب اعتماد مردم از این بازار و تصمیم به خروج سرمایه ها و هدایت به بازارهای غیرمولد ارز، سکه و... شد در حالی که کارشناسان معتقدند؛ بازار سرمایه و بورس از جمله گزینه های مطلوب به منظور سرمایه گذاری مردمی تلقی می شود که ضمن ایجاد فرصتی برای جمع آوری نقدینگی ها، امکان عملیاتی شدن بسیاری از پروژه های عمرانیِ شرکت های حاضر در این بازار را نیز مهیا می سازد.
به گفته صاحبنظران؛ بازار در سال 1403 شروع امیدوار کننده‌ای داشت، هر چند پایانی تلخ در روزهای پایانی سال گذشته را پشت سرگذاشت. اما با عقب نشینی بانک مرکزی از تثبیت نرخ ارز نیما نقدینگی ها بازار سرمایه را فرصتی مطلوب برای سرمایه گذاری تشخیص دادند و این بازار رونق گرفت. همچنین کارشناسان بر این باور هستند حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه با توجه به سیاست های منطقی ایران در دیگر موارد مشابه در ماه های اخیر، تاثیری در وضعیت این بازار در روزهای آینده نخواهد داشت.
سعید درخشانی کارشناس بازار سرمایه در این باره به «تجارت» گفت: نرخ بهره ونزدیک شدن به فصل مجامع و تقسیم سودها با توجه به اینکه نرخ ارز نیمایی از نرخ بازار آزاد فاصله زیادی گرفته است ، این گمان را ایجاد کرده است که نرخ نیما باید رشد کند تا از فسادهای احتمالی جلوگیری شود یا اینکه در این فاصله سود حاصله به جیب دلالان نرود، از این رو به نظر می رسد که در سال 1403 از طریق افزایش نرخ نیما و همچنین دلار بازار آزاد، بازار سرمایه متنبه خواهد شد و می شود گفت که به اندازه افزایش تورم در سال جاری، بازار سرمایه رشد خواهد داشت. همچنین شرکت هایی که افزایش سود خوبی دارند نیز با افزایش نرخ ارز بازار آزاد ونیمایی شرایط جذابی برای سرمایه گذاری خواهند داشت. این کارشناس اضافه کرد: افزایش مشارکت مردم در بازار سرمایه با ایجاد فضایی امن و سودده برای شرکت های حاضر در این بازار محقق می شود، چرا که با بهبود وضعیت شرکت ها فعال در این بازار و فروش مطلوب محصولات خود، توان سوددهی آن ها افزایش می یابد و به این ترتیب مردم نیز متمایل به حضور در این بازار به عنوان سرمایه گذار می شوند و از طریق شرکت ها و پروژه های اعلام شده از سوی آنها، سطح مشارکت آن ها نیز در این زمینه افزایش خواهد یافت.
ضرورت کاهش حضور دستوری دولت در بازار سرمایه
درخشانی بیان کرد: هر چقدر حضور دستوری دولت در بازار سرمایه کاهش یابد، فعالان حاضر در بازار سرمایه و بورس به خوبی راه خود را به سمت متعادل کردن بازار در بخش های مختلف پیدا کرده و بر اساس تجربه در سال های گذشته این روند بسیار مطلوبتر از حضور دولت است که تا کنون نتایج و خاطره خوبی از خود برجای نگذاشته است. قطعاً تحقق شعار دولت مبنی بر جهش تولید با افزایش مشارکت های مردمی نیز در سایه ایجاد اعتماد در این فضا و ایجاد شرایط مناسب برای فعالان بازار و حفظ حاشیه سود شرکت های حاضر در بازار سرمایه ایجاد می شود. فرضیات علمی و تجارب تاکنون ثابت کرده است که بهترین تصمیم گیرنده های اقتصادی خود مردم و بازار هستند، از این رو بهتر است حاکمیت به سمت قانون و موانع زدایی تا قانون گذاری حرکت کند، چرا که بسیاری از قوانین در این زمینه دست و پای سرمایه گذاران را برای اخذ مجوزهای بسیار زیاد و دست و پاگیر می بندد و با نظارت های نابجا مانع از حرکت در مسیر جهش و رونق تولید می شود.
اجرای پروژه های عمرانی با افزایش مشارکت های مردمی
او ادامه داد: بر اساس یک تفکر عامیانه، بازار سرمایه محلی برای خرید وفروش سهام تلقی می شود، اما قطعاٌ بازار سرمایه فقط محلی برای این امر نیست بلکه همه پروژه های کشور می توانند با حضور در بازار سرمایه به رشد و تولید کشور کمک کند ودر حقیقت هر دو بخش شعار سال مقام معظم رهبری یعنی مشارکت مردم و جهش تولید با تقویت بازار سرمایه فرصت اجرایی شدن می یابند. ما نمونه های بسیاری خوبی در این زمینه داریم که با افزایش سرمایه های مردمی بستر مناسب برای بهبود تولید پیدا کردند. بنابراین به نظر می رسد می توان با فراهم آوردن شرایط برای اعتمادسازی در بازار سرمایه شاهد حضور مردم و سرمایه های آن ها در این بازار، ضمن ایجاد فرصت برای عملیاتی کردن پروژه ها، شاهد رونق تولید و افزایش سوددهی شرکت ها و تسریع و تسهیل روند تولید در حوزه های مختلف در کشور باشیم.
شاخص های بهبود دهنده بازار سرمایه در 1403
این کارشناس شرایط خوب بازار سرمایه را عاملی جهت افزایش سرمایه های مردم دانست و گفت: قطعاً بازار سرمایه به اندازه تورم پیش خواهد رفت و چنانچه سرمایه گذاری های معقولی با افراد متخصص صورت گیرد، همگان می توانند سودی مطلوب از این حوزه عاید خود کنند، بهترین گزینه سرمایه گذاری مردم در برخی از صندوق های سرمایه گذاری است که می تواند با فعالیت به شکل منطقی و علمی نتیجه ای برد – برد را حاصل طرفین حاضر در بازار کند که احتمالاً حتی بازدهی بالاتر از دلار را نیز برای حاضرین داشته باشد.
بازار سرمایه، ارزنده ترین بازار در اقتصاد
داوود حسنی کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار در سال ۱۴۰۲ شروع امیدوار کننده‌ای داشت، گفت: متأسفانه پایان بورس در سال ۱۴۰۲ تلخ بود، مهمترین دلیل صعود بورس تا ۱۷ اردیبهشت عقب نشینی بانک مرکزی از تثبیت نرخ ارز نیما در قیمت ۲۸،۵۰۰ تومان بود که باعث هجوم نقدینگی به بازار سرمایه شد و تا ۱۷ اردیبهشت که نامه نرخ خوراک پتروشیمی منتشر شد شاخص تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رشد کرد. ولی در ادامه که نزول بازار رخ داد سازمان بورس با ابلاغیه‌های جدید، کاهش حد نصاب سهام با درآمد ثابت را از ۱۵ به ۱۰ درصد اعلام کرده که افزایش عرضه‌ها را دامن زد، موضوع بعد ظهور اثرات منفی کسری بودجه و برداشتن دولت از خوراک و صنایع بود. مورد بعدی نیز که از اوایل مهر ماه اتفاق افتاد ریسک جنگ غزه و تنش‌های بین المللی و ژئوپلوتیک بود که باعث شد شوک جدیدی به بازار وارد شود. حسنی افزود: ارزنده‌ترین بازار در اقتصاد ایران، بازار سرمایه است، از لحاظ دلاری، بورس ایران در کف قرار دارد و ارزش دلاری بورس به ۱۴۰ میلیارد دلار رسیده و از لحاظ نسبت پی برای نیز وضعیت بازار بسیار مناسب است.
تهدیدهای بازار سرمایه
وی اضافه کرد: با توجه اختلاف ۵۰ درصدی نرخ دلار نیمایی بازار مبادله و قیمت دلار در بازار آزاد، یکی از ظرفیت‌های بالقوه بازار سرمایه برای رشد کاهش فاصله به سمت بازار آزاد است و هر زمان در سال ۱۴۰۳ می‌تواند اتفاق بیفتد، تهدید‌هایی نیز برای بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ وجود دارد که مهمترین تهدید افزایش نرخ بهره بدون ریسک به ۳۴ درصد است و ادامه سیاست انقباضی پولی توسط بانک مرکزی در سال ۱۴۰۳ نیز پیش بینی می‌شود مگر اینکه اتفاق خاصی افتاده و بانک مرکزی مجبور به تعدیل سیاست انقباضی باشد. تهدید بعدی برای بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ را پیش بینی ناپذیری اقتصاد کلان خوانده و افزود: این مورد می‌تواند به بورس در سال آینده ضربه بزند، اما در نگاه مقابل سیاست گذار هر زمان اراده کند می‌تواند با تغییر پارامتر‌های کلان اقتصاد بازار سرمایه را برای سرمایه گذاری جذاب کند، با در نظر گرفتن تمام موارد فوق، بازار سرمایه اکنون در کف خود قرار دارد و حداقل می‌تواند به اندازه تورم رشد داشته باشد و اگر دولت بخواهد می‌تواند رشد بسیار مطلوبی را در بورس ایجاد کند.
