گروه صنعت و تجارت: تعطیل و یا نیمه تعطیل شدن واحدهای صنعتی کوچک و متوسط یکی از آفت های چند سال گذشته در اقتصاد و بخش تولید کشور بوده است. خود تحریمی های داخلی و فشارهای خارجی مهمترین عواملی بوده اند که سبب این کج کارکردی شده و زمینه افول صنایع کوچک را ایجاد کرده اند.
به گزارش «تجارت»، یکی از مصداق های این اتفاق صنعت غذایی است که به دلیل سیاست هایی از جمله قیمت گذاری دستوری تحت فشار شدید قرار گرفته است. در این راستا، فعالان صنعت غذا تامین مواد اولیه را به‌عنوان یکی از مهمترین چالش‌های حوزه تولید معرفی می‌کنند و معتقدند مواد اولیه - چه آن بخشی که در داخل تولید می‌شود و چه بخشی که وارد می‌شود - با چالش‌های زیادی روبه‌رو است که بخشی از این چالش‌ها در نتیجه سال‌ها بی‌برنامگی و تصمیم‌گیری‌های خلق‌الساعه ایجاد شده و برخی دیگر در نتیجه تحریم‌های تحمیل شده به اقتصاد ایران. اما در عین حل کارشناسان و فعالان بازار معتقدند قیمت‌گذاری دستوری بلای جان صنایع غذایی شده است. وقتی که دولت درج قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده را روی کالاهای نهایی الزامی می‌کند، به این معناست که دولت به آخرین حلقه عرضه و تقاضا وارد می‌شود، در حالی که رسالت دولت این نیست. رسالت دولت این است که نظارت و کنترل در سطوح بزرگ‌تر را برعهده بگیرد. هرچند این چنین توجیه می‌شود که دولت با قیمت‌گذاری دستوری، درصدد رعایت حال اقشار کم‌درآمد است، اما این در حالی است که قیمت‌گذاری دستوری به نفع مصرف‌کننده نیست و سود حاصل از این روش تحت هیچ شرایطی به جیب مصرف‌کننده نرفته است.
دبیر سندیکای صنایع کنسروی ایران با بیان اینکه سال گذشته ۲۰ واحد کوچک تولید کنسرو ماهی تعطیل شد گفت: اصلی ترین عامل این تعطیلی ها افزایش قیمت ماهی تن توسط جامعه صیادان و سختی واردات ماهی بود. صنایع کنسروی از جمله صنایع نسبتا پرمصرفی است که طی سال های اخیر با تغییر و تحولات روی داده میزان مصرف آن در کشور رو به کاهش بوده است. این عمدتا به دلیل افزایش قیمت هایی است که به خصوص در سال ۱۴۰۲ در مورد برخی از این محصولات به خصوص کنسرو تن ماهی رخ داد. این در شرایطی است که تولید کنندگان این حوزه از بالا رفتن هزینه های تولید به ویژه به دلیل گران شدن ماده اولیه مصرفی خود یعنی تن ماهیان گلایه ها داشتند و آسیب هایی را نیز در این میان متحمل شدند. با این وجود باید دید در سال جدید آیا دولت تدابیری برای اینکه همچون سال قبل در رابطه با گرانی تن ماهیان رخ داد اندیشیده است یا اینکه باز هم افزایش قیمت ها را به دنبال خواهد داشت.
اما سید محمد میر رضوی دبیر سندیکای صنایع کنسروی ایران معتقد است امسال نیز مانند دیگر سال ها تا سیاست های کلی دولت مشخص نشده نمی توان چشم اندازی برای صنعت متصور شد و یا پیش بینی کرد این صنعت به کدام سمت و سو پیش خواهد رفت. میررضوی در خصوص آنچه در سال قبل صنایع کنسروی کشور را درگیر کرد و تولید را به چالش کشاند می گوید: متاسفانه سال ۱۴۰۲ چالش های زیادی به ویژه با قیمت گذاری دستوری داشتیم که خیلی آسیب های جدی به صنعت ما به خصوص در بخش «رب گوجه فرنگی و کنسرو تن ماهی» وارد کرد. البته در رابطه با مشکلاتی که بود با جلساتی که با مسئولین ذیربط به ویژه در ستاد تنظیم بازار داشتیم مقداری توانستیم به نتایجی برسیم اما بسیار دیر بود. در واقع مشکلی که ما داشتیم در تامین ارز لازم برای وارد کردن ماهی تن بود که به موقع رفع نشد. وی افزود: ضمن اینکه قیمت ماهی تن توسط جامعه صیادان تعیین می شد و دولت هم بنا به دلایلی قادر نبود قیمت را بتواند متعادل سازد. لذا صیادان نقشی که داشتند این بود که به بازارهای بین المللی نگاه می کردند و بررسی می کردند که اگر قرار باشد ماهی از بازارهای جهانی وارد شود چقدر تمام شود در نتیجه قیمت ها را طبق یکسری حساب و کتاب های اینچنینی و طبق بازارهای جهانی تعیین می کردند. به نحوی که قیمت ماهی تن که ماده اولیه کنسرو ماهی محسوب می شود سال قبل تا کیلویی ۵۸ هزار تومان هم رسید و علیرغم پیگیری های صورت گرفته و جلساتی که با مسئولین برگزار کردیم نشد که قیمت ماهی تن را پایین بیاورند. این روند ادامه یافت تا جایی که با رسیدن فصل ماهی و فراوان شدن ماهی قیمت ها تا حدودی کاهش یافت. دبیر سندیکای صنایع کنسروی ایران همچنین در خصوص اصلی ترین تبعاتی که گرانی ماهی تن برای این صنعت و بازار در پی داشت نیز گفت: در این بین بسیاری از واحدهای کوچک ما تعطیل شد که باعث تاسف است واحدهایی که با مشقت های زیاد سرمایه گذاری کرده بودند صرفا به دلیل بالا رفتن قیمت ماهی و پایین آمدن توان خرید مصرف کننده، این واحدهای کوچک نتوانستند سرپا بمانند. میررضوی تاکید کرد: به عبارت دقیق تر سال قبل حدود ۲۰ واحد تولیدی کوچک تعطیل شد عمدتا به این دلیل که قیمت ماهی تن بالا رفت و این واحدهای کوچک نتوانستند مانند واحدهای بزرگ در حاشیه زیان قرار بگیرند و به تعطیلی رسیدند. این مقام صنفی همچنین در پاسخ به این سوال که در حال حاضر قیمت ماهی تن به چه نحوی است گفت: فعلا مشخص نیست و در حقیقت باید ببینیم واردات ماهی به چه ترتیبی می شود و چون الان وضعیت نرخ ارز مشخص نیست و معین نشده با چه نرخی بتوانند ارز را در اختیار وارد کننده ها قرار بدهند در نتیجه قیمت هنوز مشخص نیست. میر رضوی خاطر نشان کرد: مساله اینجا است که حدودا ۵۰ درصد ماهی تن مصرفی در تولید کنسرو تن ماهی وارداتی است و ۵۰ درصد هم توسط جامعه صیادان از اقیانوس هند تامین می شود. لذا فعلا تغییرات قیمت کنسرو تن ماهی مشخص نیست با این وجود سال قبل با سازمان حمایت هماهنگ کردیم که از عید نیمه شعبان تا عید فطر ۱۵درصد قیمت کنسرو ماهی تخفیف بدهند و البته در مجموعه ها و فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ این کار انجام شد.
