«تجارت» از دلايل توقف صادرات گل و گياه كشور گزارش مي دهد
سالانه بيش از 100 ميليارد دلار انواع گل و گياهان زينتي در دنيا توليد مي‌شود که سهم کشورمان از اين بازار بزرگ بسيار ناچيز است. نکته مهمي‌که بايد مورد بررسي قرار گيرد، استفاده از ظرفيت داخلي و خارجي براي عرضه گل است. متاسفانه در ايران فرهنگ استفاده از گل نهادينه نشده و اگر مراسمهايي همچون عزا و عروسي را ناديده بگيريم، به ندرت شاهد هستيم که يک ايراني گل هديه بدهد.
با اين وصف در يک بررسي کلي مشخص شده که به طور متوسط سهم خريد
سالانه هر ايراني 10 ساقه گل بيشتر نيست. اين در حالي است که کشورمان از
نظر توليد گل، توان خوبي دارد و در برخي شهرها از جمله محلات، گل به عنوان
منبع اصلي درآمد مردم منطقه محسوب مي‌شود.
اما اين بازار تنها دراختيار ايران نيست و بيش از 70 کشور دنيا، پرورش گل براي عرضه به بازارهاي بين المللي را در دستور کار دارند اما تعداد کشورهاي مطرح در صادرات جهاني از تعداد انگشتان دست تجاوز نمي‌کند.
آمارها حکايت از آن دارد که بيش از 82 درصد صادرات جهاني گل در کشورهاي آلمان (22 درصد)،آمريکا ( 15 درصد)،فرانسه (10 درصد)، انگلستان ( 10 درصد) ، ژاپن (6 درصد)،ايتاليا و سوئيس (هر کدام 5 درصد)،عرضه و مصرف مي‌شود. البته کشور هلند در صنعت توليد گل سرآمد است و سالانه بيش از هفت ميليارد دلار از محل صادرات گل درآمد دارد که اگر صدور بذر و پياز گل و ارايه کمک‌هاي فني و مشورتي و خدمات مرتبط با پرورش گل و گياهان زينتتي و تجهيزات باغباني را نيز به اين درآمد بيفزاييم، هلند صدها ميليون دلار در سال از محل گل و گياه درآمد دارد.
بر اساس آمار سازمان جهاني تجارت در سال 2008 کشور هلند با صدور 634 ميليارد دلار کالا پنجمين قدرت صادراتي دنيا پس از آلمان، چين، آمريکا و ژاپن بوده و از لحاظ صادرات بر کشور فرانسه، ايتاليا، بلژيک، روسيه و انگلستان پيشي گرفته است. صادرات گل هلند به انگلستان در نيمه سال 2008 ميلادي حدود 19 درصد کاهش داشته است.
اما آنچه به تجارت گل دامن مي‌زند، فرهنگ خريد و هديه گل است. امروزه مصرف سرانه گل در کشورهاي اروپايي بين 40 تا 100 دلار است.
در حالي که توليد گل بخشي از فرهنگ مردم هلند است و هلندي‌ها گل را بهترين هديه مي‌دانند، آلماني‌ها، بلژيکي‌ها و انگليسي‌ها گل را يک کالاي لوکس و تفنني تلقي مي‌کنند.
البته هلندي‌ها اين جايگاه را به آساني به دست نياورده‌اند و براي توزيع گل به سراسر جهان شبکه‌هاي گسترده اي ايجاد کرده‌اند به نوعي که مي‌توانند در کوتاه‌ترين زمان ممکن به هر جاي دنيا گل صادر و يا از هر نقطه اي که مناسب بدانند، گل وارد کنند. در مقابل اين همه برنامه ريزي هلندي‌ها، احداث پايانه صادراتي گل و گياه‌امام خميني (ره) براي ايجاد تحول در اين صنعت از سال 1385 شروع شد و بيش از 80 درصد عمليات ساخت اين پايانه به اتمام رسيد، اما تکميل و تامين دستگاه‌هاي مورد نياز آن به حداقل 36 ميليارد ريال (3 ميليارد و 600 ميليون تومان) اعتبار نياز داشت که در دولت‌هاي نهم و دهم اين امر محقق نشد و براساس برآوردهاي سال 1393 تکميل اين پايانه به 260 ميليارد ريال (26 ميليارد تومان) اعتبار نياز دارد. اين درحاليست که در همان زمان يارانه‌هايي که بايد در دولت‌هاي نهم و دهم به پروژه‌هاي مهم کشور اختصاص مي‌يافت حدود 30 ميليارد ريال(3 ميليارد تومان) به احداث پايانه‌هايي همچون پايانه گل و گياه مازندران که جايگاه چنداني در صادرات نداشت، تخصيص يافت. تاسف آورتر اينکه در سال‌هاي گذشته، ضايعات گل و گياه ايران به دليل نبود پايانه صادراتي مناسب به بيش از 60 درصد افزايش پيدا کرده است.
در اين رابطه رئيس اتحاديه فروشندگان گل و گياه ايران از رشد 30 درصدي توليد گل و گياه ايران در سال جاري نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: گل و گياه ايران بازار مناسبي ندارد و صادرات به طور کلي متوقف شده است.
جلال عجايبي درگفت و گو با ايرنا به کاهش 30 درصدي تقاضاي گل و گياه در سال جاري نسبت به پارسال اشاره و دلايل توقف صادرات گل و گياه را «نبود پايانه صادراتي مجهز، حضور دلالان و واسطه گران و کاهش تقاضا» بيان کرد.وي افزود:به دليل نبود پايانه صادراتي، صادر کننده اي وجود ندارد تا اجناس با قيمت مناسب را از توليدکنندگان خريداري و با قيمت‌هاي مناسب صادر کند.
عجايبي گفت: بنابراين گل و گياه به دست دلالان و واسطه گران مي‌افتد که همين امر موجب افزايش قيمت‌ها و در نهايت کاهش تقاضا در داخل و خارج مي‌شود.رئيس اتحاديه فروشندگان و توليدکنندگان گل و گياه ايران با بيان اين که رقم توليد گل و گياه نامشخص است، تصريح کرد: هم اکنون روزانه به طور ميانگين 3 ميليون گل شاخه بريده و بيش از 300 هزارتن گياهان فضاي سبز و ريشه اي توليد مي‌شود.
به گفته وي، ساليانه بخش اندکي از گياهان فضاي باز و ريشه اي صادر مي‌شود که به دليل متغير بودن قيمت‌ها ارزشي صادراتي آن نيز رقم قابل ملاحظه اي نيست.عجايبي درباره سرنوشت پايانه صادراتي گل و گياه‌امام خميني (ره) پس از گذشت سالها گفت: براي ساخت پايانه نيمه تمام گل و گياه‌امام خميني (ره) حدود 60 ميليارد ريال( 6 ميليارد تومان) اختصاص يافت که اين پول براي احداث پايانه گل و گياه مازندران هزينه شد که بيشتر شبيه هتل است تا يک پايانه صادراتي.
رئيس اتحاديه فروشندگان و توليدکنندگان گل و گياه ايران درباره پس از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام ) و امکان ايجاد فرصت‌هاي خوب صادراتي براي اين صنعت گفت: در پسابرجام فرصت صادراتي براي کشور مهيا شده است‌اما متاسفانه زمينه و زيرساخت لازم را براي صادرات نداريم ، بنابراين نمي‌توانيم گل و گياه صادر کنيم.عجايبي افزود: هم اکنون فرصت خوبي براي توليدکنندگان گل و گياه در ايران است که بازار روسيه را در اختيار بگيرند، اما به دليل نبود ساختار زيربنايي لازم، صادرکننده اي نداريم تا بتوانيم بازار روسيه را در دست بگيريم. متاسفانه مسئولان به فکر صنعت گل و گياه و بازار صادراتي آن که مي‌تواند براي کشور ارزآوري خوبي داشته باشد، نيستند.
اما اين بازار تنها دراختيار ايران نيست و بيش از 70 کشور دنيا، پرورش گل براي عرضه به بازارهاي بين المللي را در دستور کار دارند اما تعداد کشورهاي مطرح در صادرات جهاني از تعداد انگشتان دست تجاوز نمي‌کند.
آمارها حکايت از آن دارد که بيش از 82 درصد صادرات جهاني گل در کشورهاي آلمان (22 درصد)،آمريکا ( 15 درصد)،فرانسه (10 درصد)، انگلستان ( 10 درصد) ، ژاپن (6 درصد)،ايتاليا و سوئيس (هر کدام 5 درصد)،عرضه و مصرف مي‌شود. البته کشور هلند در صنعت توليد گل سرآمد است و سالانه بيش از هفت ميليارد دلار از محل صادرات گل درآمد دارد که اگر صدور بذر و پياز گل و ارايه کمک‌هاي فني و مشورتي و خدمات مرتبط با پرورش گل و گياهان زينتتي و تجهيزات باغباني را نيز به اين درآمد بيفزاييم، هلند صدها ميليون دلار در سال از محل گل و گياه درآمد دارد.
بر اساس آمار سازمان جهاني تجارت در سال 2008 کشور هلند با صدور 634 ميليارد دلار کالا پنجمين قدرت صادراتي دنيا پس از آلمان، چين، آمريکا و ژاپن بوده و از لحاظ صادرات بر کشور فرانسه، ايتاليا، بلژيک، روسيه و انگلستان پيشي گرفته است. صادرات گل هلند به انگلستان در نيمه سال 2008 ميلادي حدود 19 درصد کاهش داشته است.
اما آنچه به تجارت گل دامن مي‌زند، فرهنگ خريد و هديه گل است. امروزه مصرف سرانه گل در کشورهاي اروپايي بين 40 تا 100 دلار است.
در حالي که توليد گل بخشي از فرهنگ مردم هلند است و هلندي‌ها گل را بهترين هديه مي‌دانند، آلماني‌ها، بلژيکي‌ها و انگليسي‌ها گل را يک کالاي لوکس و تفنني تلقي مي‌کنند.
البته هلندي‌ها اين جايگاه را به آساني به دست نياورده‌اند و براي توزيع گل به سراسر جهان شبکه‌هاي گسترده اي ايجاد کرده‌اند به نوعي که مي‌توانند در کوتاه‌ترين زمان ممکن به هر جاي دنيا گل صادر و يا از هر نقطه اي که مناسب بدانند، گل وارد کنند. در مقابل اين همه برنامه ريزي هلندي‌ها، احداث پايانه صادراتي گل و گياه‌امام خميني (ره) براي ايجاد تحول در اين صنعت از سال 1385 شروع شد و بيش از 80 درصد عمليات ساخت اين پايانه به اتمام رسيد، اما تکميل و تامين دستگاه‌هاي مورد نياز آن به حداقل 36 ميليارد ريال (3 ميليارد و 600 ميليون تومان) اعتبار نياز داشت که در دولت‌هاي نهم و دهم اين امر محقق نشد و براساس برآوردهاي سال 1393 تکميل اين پايانه به 260 ميليارد ريال (26 ميليارد تومان) اعتبار نياز دارد. اين درحاليست که در همان زمان يارانه‌هايي که بايد در دولت‌هاي نهم و دهم به پروژه‌هاي مهم کشور اختصاص مي‌يافت حدود 30 ميليارد ريال(3 ميليارد تومان) به احداث پايانه‌هايي همچون پايانه گل و گياه مازندران که جايگاه چنداني در صادرات نداشت، تخصيص يافت. تاسف آورتر اينکه در سال‌هاي گذشته، ضايعات گل و گياه ايران به دليل نبود پايانه صادراتي مناسب به بيش از 60 درصد افزايش پيدا کرده است.
در اين رابطه رئيس اتحاديه فروشندگان گل و گياه ايران از رشد 30 درصدي توليد گل و گياه ايران در سال جاري نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: گل و گياه ايران بازار مناسبي ندارد و صادرات به طور کلي متوقف شده است.
جلال عجايبي درگفت و گو با ايرنا به کاهش 30 درصدي تقاضاي گل و گياه در سال جاري نسبت به پارسال اشاره و دلايل توقف صادرات گل و گياه را «نبود پايانه صادراتي مجهز، حضور دلالان و واسطه گران و کاهش تقاضا» بيان کرد.وي افزود:به دليل نبود پايانه صادراتي، صادر کننده اي وجود ندارد تا اجناس با قيمت مناسب را از توليدکنندگان خريداري و با قيمت‌هاي مناسب صادر کند.
عجايبي گفت: بنابراين گل و گياه به دست دلالان و واسطه گران مي‌افتد که همين امر موجب افزايش قيمت‌ها و در نهايت کاهش تقاضا در داخل و خارج مي‌شود.رئيس اتحاديه فروشندگان و توليدکنندگان گل و گياه ايران با بيان اين که رقم توليد گل و گياه نامشخص است، تصريح کرد: هم اکنون روزانه به طور ميانگين 3 ميليون گل شاخه بريده و بيش از 300 هزارتن گياهان فضاي سبز و ريشه اي توليد مي‌شود.
به گفته وي، ساليانه بخش اندکي از گياهان فضاي باز و ريشه اي صادر مي‌شود که به دليل متغير بودن قيمت‌ها ارزشي صادراتي آن نيز رقم قابل ملاحظه اي نيست.عجايبي درباره سرنوشت پايانه صادراتي گل و گياه‌امام خميني (ره) پس از گذشت سالها گفت: براي ساخت پايانه نيمه تمام گل و گياه‌امام خميني (ره) حدود 60 ميليارد ريال( 6 ميليارد تومان) اختصاص يافت که اين پول براي احداث پايانه گل و گياه مازندران هزينه شد که بيشتر شبيه هتل است تا يک پايانه صادراتي.
رئيس اتحاديه فروشندگان و توليدکنندگان گل و گياه ايران درباره پس از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام ) و امکان ايجاد فرصت‌هاي خوب صادراتي براي اين صنعت گفت: در پسابرجام فرصت صادراتي براي کشور مهيا شده است‌اما متاسفانه زمينه و زيرساخت لازم را براي صادرات نداريم ، بنابراين نمي‌توانيم گل و گياه صادر کنيم.عجايبي افزود: هم اکنون فرصت خوبي براي توليدکنندگان گل و گياه در ايران است که بازار روسيه را در اختيار بگيرند، اما به دليل نبود ساختار زيربنايي لازم، صادرکننده اي نداريم تا بتوانيم بازار روسيه را در دست بگيريم. متاسفانه مسئولان به فکر صنعت گل و گياه و بازار صادراتي آن که مي‌تواند براي کشور ارزآوري خوبي داشته باشد، نيستند.
کورش شرفشاهی
آخرین اخبار