دانشجويان با هزينههاي هنگفت اقدام به خريد اين پايان نامهها ميکنند تا بتوانند بدون دردسر از دانشگاه فارغ التحصيل شوند؛ دانشجويان مهمترين علت خريد پايان نامه را بي توچهي مسئولان دانشگاهها ميدانند، آنها معتقدند براي تهيه يک پايان نامه تحقيقات و پژوهشهاي بسياري صورت ميگيرد، اما مسئولان دانشگاه هيچ گاه اين تحقيقات را براي استفاده در اختيار نهادهاي اجرايي قرار نميدهند و تنها اين پايان نامهها را در گوشه کتابخانه دانشگاهها نگهداري ميکنند و اين عامل دلسردي دانشجويان براي پژوهش است، به همين خاطر آنها ترجيح ميدهند يک پايان نامه بدون کاربرد تهيه کنند؛ در اين ميان مسئولان دليل خريد و فروش پايان نامه را راحت طلبي عده اي اندک از دانشجويان ميدانند که تنها به دنبال به دست آوردن مدرک تحصيلي هستند.
در ادامه اين گزارش بيشتر از فعاليت پايان نامه فروشي آگاه ميشويد:
خريدپايان نامه به صرفه تر است
بازار خريد و فروش پايان نامه در پايتخت ميدان انقلاب روبه روي دانشگاه تهران است، براي اينکه از چند و چون خريد و فروش پايان نامه جويا شويم، سري به مراکز فروش پايان نامه زدهايم.
«حسين_ م»يکي از خريداران پايان نامه است او که در رشته کشاورزي يکي از واحدايه دانشگاه آزاد تهران مشغول به تحصيل است، به ما ميگويد:«هزينه اين پايان نامه که پرداخت ميکنيم، خيلي به صرفه تر از آن است که خودم به دنبال تحقيقات باشم و در آخر نيز استاد ميخواهد اين پايان نامه را در گوشه کتابخانه دانشگاه نگهداري کند.»
او ادامه ميدهد:« براي پايان نامه ليسانسم خيلي تلاش کردم، کلي مصاحبه، پرسش نامه، آزمايش ،تحقيق و بررسي کردم و بيش از 4ماه وقت برايش گذاشتم و پايان نامه جامع و کاملي تهيه کردم، موضوع پايان نامهام در خصوص کاهش مصرف آب در زمينهاي کشاورزي به ويژه در مناطق خشک وبياباني بود، که متاسفانه هيچ توجهي به اين پايان نامه صورت نگرفت، به همين خاطر تصميم گرفتم پايان نامه مقطع کارشناسي ارشدم را خريداري کنم.»
در خارج از کشور به پايان نامه اهميت ميدهند
يکي ديگر از دانشجوياني که براي خريد پايان نامه به ميدان انقلاب آمده، « مينا _ج» دانشجوي رشته عمران يکي از دانشگاههاي تهران است. او در اين باره ميگويد:« خيلي از دانشجويان براي پايان نامه فارغ التحصيلي شان به اين مکانها مراجعه ميکنند و به راحتي نيز فارغ التحصيل ميشود.»
او ادامه ميدهد:« پايان نامهها در دانشگاههاي کشور به شکل نمادين است و هيچ وقت مورد استفاده قرار نميگيرد، به طور مثال يکي از دوستانم در دانشگاه آلمان تحصيل ميکند و برايمان تعريف کرده که در آنجا شرکتهاي خصوصي و نهادهاي دولتي و حتي سازمانهاي امنيتي و نظاميبراي انجام تحقيقات و پژوهشهايشان از دانشجويان دانشگاهها کمک ميگيرند، به اين شکل که دانشگاهها دانشجويان را براساس رشته تحصيلي شان به مراکز مربوط به رشته شان معرفي ميکنند تا براي آن مرکز پژوهش و تحقيقات انجام دهند و قبل از اين فعاليت آن مرکز هزينه اي را به دانشجو پرداخت ميکند، اين کار 2 فايده اساسي دارد، يک اينکه دانشجو با انگيزه و توان بيشتر تحقيقات خودرا انجام ميدهند تا تحقيق شان مورد بهره برداري قرار بگيرد و دانشگاه اين فعاليت را به عنوان پايان نامه دانشجو در نظر ميگيرد و هم اينکه شرکتها و نهادهاي مربوط با هزينه کمتربه تحقيق و پژوهش موضوع مورد نيازشان دسترسي پيدا ميکنند.»
«محمد رضا _ي» دانشجو رشته برق دانشگاه شريف است، او که به همراه يکي از دوستانش براي خريد پايان نامه به ميدان انقلاب مراجعه کرده است نظر ديگري دارد، ميگويد:« بسياري از همکلاسيهايم در تحصيلات شان بسيار موفق هستند و حتي از دانشگاههاي خارج از کشور بورسيه شدهاند، اما همين افراد نميتوانند دو صفحه مقاله بنويسند، نه که بگويم سواد ندارند، بلکه بسيار با معلومات هستند تنها پژوهش و مقاله نويسي را بلد نيستند، اين درحالي است که در کشورهاي پشرفته به دانش آموزان مقاله و ايده نويسي را آموزش ميدهند، اما در کشورما در زمان فارغ التحصيلي دانشگاه از دانشجو ميخواهد پايان نامه بنويسد، که طبيعتا کار دشواري را پيش فردي کهاموزش نديده است ميگذارند.»
قيمت پايان نامه چند؟
در اين گزارش سراغ پايان نامه فروشان را گرفتهايم، نام اين فروشنده بيش خبرنگار«تجارت» محفوط ميماند، او که خود يکي از دانشجويان ممتاز از دانشگاههاي معتبر کشور است، ميگويد :« من خودم دانشگاهي بودم و در جريان هستم بسياري از دانشجويان نميتوانند به دلايل گوناگون پايان نامه تهيه کنند، اما من چون استعداد اين کار را دارم بعد از فارغ التحصيلي تصميم گرفتم به جاي اينکه بروم استخدام اداره اي بشوم و ماهي 2ميليون حقوق بگيرم کسب و کار پايان نامه فروشي راهاندازي کردم و در ماه 8تا10 ميليون تومان کاسبي ميکنم.»
او که سه سال است وارد اين کار شده و تاکنون بيش از 50 پايان نامه تهيه و به فروش رسانده است، ميگويد:« تنها دانشجويان تهراني نيستند که به ما مراجعه ميکنند، بلکه از شهرهاي ديگر نيز براي خريد پايان نامه مراجعه کننده داريم.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت»در باره اينکه پايان نامهها را به چه قيمت به فروش ميرسانيد؟ پاسخ ميدهد:« قيمت هر پايان نامه متفاوت است، طبيعتا پايان نامه مقطع کارشناسي ارشد و دکترا نسبت به مقطع کارشناسي و فوق ديپلم گران تر است.
کارداني(فوق ديپلم)500هزار تومان، کارشناسي يک ميليون تومان، کارشناسي ارشد 2ميليون و دکترا بين 4تا 15 ميليون تومان معامله ميشود؛ البته پايان نامه براي دانشجويان رشته فني و مهندسي کميمتفاوت است، به طور مثال براي مقطع کارشناسي ارشد فني و مهندسي از 2ميليون تا 6ميليون تومان به فروش ميرسد، علت اين امر نيز به دليل تخصصي بودن اين رشته تحصيلي است.»
اين فروشنده پايان نامه ميافزايد:« يک سوم مبلغ توافقي مان قبل از تحويل پايان نامه از دانشجو دريافت ميشود و در زمان تحويل پايان نامه مابقي مبلغ آن دريافت ميشود، مدت زمان تحويل پايان نامه بين 20تا30 روز است و براي رشتههاي فني بين 40تا60 روز زمان ميبرد.»
او در پاسخ به سوال ديگر خبرنگار«تجارت» درباره اينکه کار درستي است که پايان نامهها را کپي برداري ميکنيد و در اختيار ديگران قرار ميهيد؟پاسخ ميدهد:« تعدادي از همکارانم اين کار را انجام ميدهند، اما بيشتر افرادي که در اين صنف فعاليت دارند پايان نامه جديد به دست مشتريانشان ميرسانند، ما حتي در صورتي که دانشجو بخواهد بخشي از کار پايان نامه اش را خودش انجام دهد مثل مصاحبه، پرسش نامه و تايپ هزينه کمتري از آنها دريافت ميکنيم و به نوعي کار ما کمک کردن به دانشجو است و در قبال اين کمک کردن هزينه اي دريافت ميکنيم.»
اين فروشنده پايان نامه ميافزايد:« بيشتر افرادي که به پايان نامه نياز دارند دانشجوهاي هستند که وقت آزاد ندارد و به نوعي کارمند هستند به همين منظور به مراکز فروش پايان نامه مراجعه ميکنند.»
به گفته او در يک مرکز فروش پايان نامه بين 5تا8 نفر کار ميکنند، شغلهاي مانند تراکت پخش کن؛ تايپيست، صحافي کار، موضوع پرداز و گردآوري کننده اطلاعات مشغول به فعاليت هستند. يکي ديگر از پايان نامه فروشان ميدان انقلاب «علي رضا_ ق» است، او تحصيلات دانشگاهي ندارد، اما در کارش بسيار حرفه اي به نظر ميرسد، به خبرنگار ما ميگويد:« گاهي تعدادي از دانشجويان به ما مراجعه ميکنند و در خواست دارند مقاله اي به نام آنها در نشريات تخصصي که به شکل بين المللي است چاپ کنيم، که اين کار را با مبلغي بين 3تا5 ميليون تومان انجام ميدهيم، البته نوشتن مقاله برعهده آنها است و ما فقط رابط دانشجو با نشريات بين المللي هستيم، بيشتر اين نشريات هم براي کشورهاي آسياي ميانه و آسيا شرقي است که با دريافت پول اين کار را انجام ميدهند.»
او که مدام در حال کار کردن با کامپيوتر است در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اينکه تاکنون از سوي نهادهاي مربوط مورد پاسخگويي قرار نگرفتهايد؟ پاسخ ميدهد:« تاکنون هيچ مشکلي برايمان وجود نداشته است، اما اگر بنده و همکارانم پايان نامه اي را کپي کنيم و صاحب آن پايان نامه از اين موضوع آگاه شود و از ما شکايت کند آن وقت بايد به مراجع قضايي پاسخگو باشيم که البته مراجع قضايي نيز با يک تعهد نامه از ما گذشت ميکنند و با يک معذرت خواهي از شاکي رضايت ميگيريم. نيروي انتظامينيز کاري به کار ما ندارد.»
کميسيون آموزش پيگيري ميکند
يکي از وظايف کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامينظارت بر وزارت خانه علوم و تحقيقات است، خبرنگار«تجارت» در اين گزارش تلاش کرده نظر تعدادي از اعضاي کمسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلاميرا جويا شود.
«اسفنديار اختياري»يکي از اعضاي اين کمسيون است، ميگويد:« در حال حاضر تماميپايان نامه دانشجويان دانشگاه دولتي در وزارت علوم ثبت ميشود و در اين خصوص تخلفي صورت نميگيرد، به همين منظور نمايندگان مجلس در تلاش هستند تا در برنامه ششم توسعه وزارت علوم را مجاز کنند تا پايان نامه دانشجويان دانشگاههاي آزاد، پيام نور و غيرانتفايي نيز ثبت شود.»
او ادامه ميدهد:« خريد پايان نامه به دو شکل است، نخست اينکه عده اي پايان نامه را کپي ميکنند و عده ديگر پايان نامه با موضوع جديد تهيه و تنظيم شده از سوي افراد ديگر را خريداري ميکنند؛ که هر دو روش غير قانوني است.»
پيشگيري بايد صورت بگيرد
از ديگر اعضاي کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي«محمدباقرعبادي» است، او نيز در اين خصوص ميگويد:« متاسفانه تخلفات علمياين روزها به شکل نمادين صورت ميگيرد و تنها راه حل آن نيز پيشگيري از وقوع اين نوع جرايم است که در مرحل نخست دانشگاهها بايد نظارت خود را بيشتر کنند.»
به گفته اين نماينده مجلس تخلفات علميو فرهنگي موضوع جديدي است که بايد براي آن برنامه ريزي شود و نهادهاي انتظاميو قوه قضاييه بايد برخوردهاي لازم را داشته باشند؛ چرا که تنها موضوع پايان نامه دانشجويان نيست، بلکه تعدادي از تاليف گران کتابها کل کتابشان را به شکل کپي برداري از اينترنت تهيه ميکنند و حتي اين متخلفان زحمت نميکشند که علائم ويرايشي آن کتاب را تغيير دهند، که در اين زمينه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلاميبايد با دقت مجوز چاپ کتابها را صادر کند.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار «تجارت» درخصوص اينکه کميسيون تحقيقات و آموزشهاي مجلس تاکنون به فروش پايان نامههاي ورود پيدا کرده است؟ پاسخ ميدهد:« در کميسيون تحقيقات و آموزشهاي مجلس چند کميته تخصصي وجود دارد که اين کميتهها فعاليتهاي در زمينهاموزش و پرورش، تحقيقات علميو بهداشتي به شکل کاربردي و تخصصي انجام ميدهد و اين کميتهها موضوع پايان نامه فروشي را بررسي کردهاند و اقداماتي را براي پيشگيري اين تخلفات علميصورت خواهند داد.»
در اروپا هم تخلفات علميصورت ميگيرد
« حبيب ا...دهمرده » عضو ديگر کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي دراين باره معتقد است:« در هر سيستم درصدي خطا وجود دارد، در حوزهاموزش عالي نيز افرادي هستند که تخلفات را انجام ميدهند که در اين زمينه مسئولان دانشگاه و اساتيد بايد نظارت و پيشگيرهاي را در خصوص صحت و سقم پايان نامه دانشجويان در نظر بگيرند.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار «تجارت» درباره اينکهاماري از تخلفات متخلفان در زمينه پايان نامه غير قانوني وجود دارد؟ پاسخ ميدهد:« آماري در اين خصوص وجود ندارد، اما کميسيون به شکل مداوم جلساتي را در خصوص تخلفات علميو آموزشي برگزار ميکند و در صورت نياز از وزير علوم نيز براي ارائه توضيحات به کميسيون دعوت خواهد شد تا پاسخ گوي سوالات نمايندگان باشد.»
اين نماينده مجلس که مقطع دکتراي خود را در کشور انگلستان گذرانده است، ميافزايد:« در کشورهاي اروپايي نيز تخلفات علميصورت ميگيرد، اما در صورتي که اين افراد اين پايان نامههاي غير قانوني را ارائه دهند و مدرک شان را نيز بدست آورند به دليل اينکه در رشته تحصيلي شان کار کشته نيستند نميتوانند شغل مناسبي در زمينه رشته تحصيلي شان بدست آورند.»
«دهمرده » درپاسخ به سوال ديگر خبرنگار«تجارت» درباره اينکه تعدادي از دانشجويان معتقد اند پايان نامههايشان را در مقطع ليسانس با زحمات زياد به شکل ميداني، تحقيقاتي و کارشناسي در قالب هزاران صفحه تهيه کردهاند و نهايتا بعد از فارغ التحصيلي پايان نامه شان در کتابخانه دانشگاه خاک ميخورد و هيچ استفاده از پايان نامه شان نميشود، به همين منظور شوق و ذوقي براي تهيه پايان نامه مقطع ارشد و دکترا ندارند،
آيا اين نوع تفکر درست است؟ پاسخ ميدهد:« ببينيد، دانشجو بايد وظيفه اش را انجام دهد، بي توجهي مسئولان ربطي به کم کاري دانشجويان ندارد.» دانشگاهها بايد رسيدگي کنند. «وحيد احمدي» معاون پژوهشي وزارت علوم تخقيقات،فناوري نيز در اين باره ميگويد:« بررسي لايحه مقابله با پاياننامهفروشي در دستور کار کميسيون آموزش اين وزارات قرار گرفته است و براي برخورد با دانشجو و استاد خاطي آييننامهاي را به دانشگاهها ابلاغ کرديم. همچنين يکي از ملاکهاي اصلي ما براي پايان نامهها اين است که اينها را ما ماموريت گرا کنيم تا تخلفاتي نظير کپي سازي و يا مشابهتهاي اين مورد صورت نگيرد.»
به گفته «احمدي»با ورود طرحهاي پژوهشي مانند صنعت، نفت و وزارت دفاع قصد ما بر اين است که پايان نامههاي اين طرحها را به سمت تقاضا محور شدن سوق دهيم.
وي ميافزايد:«: با مکاتباتي که انجام داديم قرار شد پايان نامههاي اين مراکز ثبت شوند تا تخلف صورت نگيرد و صرفا تصويب لايحه براي اين موضوع کافي نيست و بايد مجموعهاي از راهکارها براي جلوگيري از اين اتفاقات در نظر گرفته شود.»