مدتي قبول بود كه نعمتزاده، وزير صنعت در جلسه سياستگذاري خودرو از خودروسازان خواست تا خودروهايي كه تكنولوژي قديمي دارند را از خطوط خود خارج و خودروهاي جديد را جايگزين آنها كنند. موضوع جايگزين شدن خودروهاي قديمي، مدتهاست مورد توجه رسانهها قرار دارد و درباره آن خبر و گزارشهايي منتشر ميشود. با اين حال هنوز اين اقدام عملي نشده و به نظر ميرسد كه پيچ و خمهاي زيادي در اين مسير وجود دارد.
طي سالهاي گذشته بارها قواعد و قوانين توليد خودرو براي خودروسازان داخلي گوشزد شده و بارها مباحث زماني مختلفي براي خروج خودروهاي قديمي از خطوط توليد عنوان شده است. حالا به نظر ميرسد كه خودروسازان هم تصميم گرفتهاند تا خطوط توليدي خود را با محصولات جديدي كه قراردادهاي آنها را به تازگي منعقد شده، جايگزين كنند.
طي سالهاي گذشته كيفيت خودروهاي داخلي، قديمي و تكراري بودن اين خودروها همواره بهعنوان مهمترين دلايل نارضايتي مصرفكنندگان مطرح شده است. در همين حال برخي خودروهاي در حال توليد در دو شركت بزرگ خودروساز داخلي عمري بيش از دو دهه دارند. همين قديمي بودن تكنولوژي و خطوط توليد اين خودروها باعث شده كيفيت اين خودروها نيز پايين باشد. قديمي و از رده خارج بودن برخي خودروهاي در حال توليد در دو خودروساز بزرگ داخلي علاوه بر نارضايتي مصرفكنندگان انتقاد وزير صنعت را به عنوان مسوول ارشد دولتي سياستگذار صنعت خودرو به دنبال داشته است.
طي ماههاي گذشته هرچند بارها درباره جايگزين شدن خودروهاي داخلي قديمي از سوي مسئولان و كارشناسان صحبت شده است، اما وزير و خودروسازان هيچ نامي از خودروهايي كه قرار است از رده توليد خارج شوند، نبردهاند. با اين همه ناگفته پيداست كه حداقل يك نوع خاص از هردو خودروساز بايد غزل خداحافظي را با خطوط توليد بخوانند؛ پژو ۴۰۵ و پرايد؛ دو خودروي پرفروش هر دو خودروسازي است.
*مشكلات جايگزين كردن خودروهاي قديمي
طي ساليان سال پرايد پرتيراژترين خودروي توليد سايپا بوده و اگر قرار باشد اين محصول ديگر توليد نشود، بايد بيشتر خطوط توليد در تهران و ساير سايتهاي اين خودروساز به دنبال جايگزيني با بازار فروش مطمئن باشند تا با مشكلاتي مانند تعطيلي و بيكاري كارگران مواجه نشوند. نكته ديگري كه بايد مورد توجه قرار داد، اين است كه اين خودرو در رنج قيمتي زير ۳۰ ميليون تومان است كه پيش از اين نيز بحث خروج آنها مطرح شده بود و حالا چالش خودروسازان براي جايگزيني خودرويي كه در اين رنج قيمتي باشد بيش از گذشته به آنها فشار وارد خواهد كرد.
در حقيقت با توجه قراردادهاي جديدي كه خودروسازان منعقد كردهاند هم بعيد به نظر ميرسد در اين رنج قيمت باشد و خودروسازان بتواند متقاضيان اين رنج قيمتي را راضي نگه دارند و شايد مجبور شوند خودروي جديدشان را يا با قيمت پايينتر به بازار روانه كنند يا تلاش كنند متقاضيان را متقاعد به هزينهكرد بيشتري كنند. به نظر ميرسد سايپاييها با توليد انواع خودروي پرايد بازار مناسبي را در اختيار دارند كه به مدد تغييرات ظاهري و آپشنگذاريهاي مختلف انجام شده، اما نميتوان بهطور كامل اعلام كرد كه اين خودرو داراي تكنولوژي جديد است كه ميتواند همچنان در خط توليد باقي بماند. گو اينكه تيبا ديگر خودروي توليدي اين برند هم جزو خروجيهاي اين خودروساز است و حالا به نظر ميرسد آخرين برنامه اين است كه تيبا با افزايش توليد جايگزيني براي پرايد در بازار باشد.
*فرصت برجام براي خودروسازان داخلي
در اين ميان به اعتقاد کارشناسان، در حال حاضر توافق هستهای و برجام فرصتی مناسب را در اختیار خودروسازی کشور قرار داده تا بتواند باب مذاکره با شرکتهای خارجی را باز و محصولاتی جدید را با کیفیت و قیمتی مناسب جایگزین خودروهای قدیمی خود کند. یک جستجوی ساده در سایتهای خودروسازان خارجی، نشان میدهد اگر شرکتهای خودروساز داخلی تمرکز بیشتری روی بازار زیر 50 میلیون تومان میگذاشتند، میتوانستند محصولاتی مناسب با این بخش از بازار یافته و آنها را جایگزین قدیمیها کنند.محصولاتی مانند نیسان ورسا، هیوندای اکسنت، شورولت اسپارک، میتسوبیشی میراژ، تویوتا یاریس، فورد فیستا و کیا ریو، همه ضمن داشتن کیفیتی مناسب (بسیار بالاتر از خودروهای داخلی زیر 50 میلیون تومان)، قیمتی یکسان و حتی شاید ارزانتر از برخی محصولات قدیمی داخلی دارند.
با اين همه برخی از سازندگان این خودروها، سابقه همکاری با شرکتهای خودروساز داخلی را داشته و طبعا این موضوع میتوانسته و میتواند راه را برای تولید محصولات موردنظر در ایران فراهم کند. در این بین، نیسان و کیا پیشتر با پارس خودرو و سایپا همکاری داشتهاند، اما این موضوع تا به امروز نتوانسته به جایگزینی محصولات قدیمی خودروسازی ایران ختم شود.
*جمالي: تيبا جايگزين پرايد ميشود
در همين حال مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، تاکید کرده است که تیبا جایگزین خوبی برای پراید بوده و تیراژ تولید آن برای جایگزینی پراید افزایش مییابد. مهدی جمالی روز گذشته در گفتگو با خانه ملت، با اشاره به انعقاد قرارداد بین شرکت سیتروئن فرانسه با شرکت خودروسازی سایپا، گفت: شرکت سیتروئن در حال حاضر شرکت سایپا- سیتروئن شده و دیگر شرکت سیتروئن نیست، که تا پایان سالجاری از نخستین محصول این شرکت رونمایی میشود. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، اضافه كرد: سهم سایپا در این قرارداد 50 درصد و سهم سیتروئن نیز 50 درصد برابر است. جمالی در پاسخ به سوالی مبنی بر توقف خط تولید پراید در پایان سال 97 و تصمیمات ایرانخودرو برای جایگزینی خودرو با همان رنج قیمتی، ادامه داد: تیبا جایگزین خوبی برای پراید است و تیراژ تولید آن برای جایگزینی پراید افزایش مییابد. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، در پایان تصریح کرد: شرکت خودروسازی سایپا در حال طراحی خودروهای جدید و با قیمت مناسب است.