سعيد قليچي
saeedg6@gmail.com
زیرساخت‌های تولید در صنعت خودرو یکی از راهکارهای بهبود بهره‌وری و همچنین تولید اقتصادی است اما این زیرساخت‌ها در سال‌های گذشته با موانع و مشکلات متعددی روبه‌رو بوده که لازم است در دولت جدید توجه ویژه‌ای به تقویت زیرساخت‌های تولید با هدف توسعه صنعت خودرو در کشور شود. به‌طور قطع حمایت از تولیدکنندگان داخلی تاثیر مهمی در رشد و ارتقای توان رقابت‌پذیری تولیدات داخلی ازجمله صنعت خودرو خواهد داشت که این روند ضرورت حمایت از فعالان این حوزه را نشان می‌دهد. در این شرایط از دولت دوازدهم انتظار می‌رود نهایت توجه را به این مسئله داشته باشد تا مصرف‌کنندگان داخلی به‌جای خرید خودروهای خارجی در راستای حمایت از تولیدکنندگان به خرید محصولات داخلی رو بیاورند.
هرچند اقداماتی از سوی دولت با هدف کنترل واردات این خودروها انجام‌شده و می‌توان با اقدامات دیگری همچون تغییر تعرفه‌ها مانع ورود بالای خودروهای خارجی به کشور شد اما به نظر نمی‌رسد سیاست‌های کنونی صنعت خودرو مغایرتی با شرایط اقتصادی و فضای کشور داشته باشد. به‌طورقطع برای توسعه این صنعت باید بخشی از سیاست‌ها در حوزه کیفی‌سازی در تولیدات تغییر کند تا صنعت خودروی ایران رقابت‌پذیر شود. در این شرایط توسعه و پیشرفت صنعت قطعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید این بخش از صنعت بیش از پیش تقویت شود. ی‌تردید می‌توان با ارتقای فناوری تولید و افزایش بهره‌وری و همچنین تنوع‌بخشی به تولیدات در صنعت قطعه‌سازی زمینه‌های رشد و تحول در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی را فراهم کرد. با توجه به چنین قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی لازم است دولت دوازدهم توجه ویژه‌ای به زیرساخت‌های صنعت خودرو داشته و با بهبود آنها اهداف گمشده صنعت خودرو را تحقق بخشد.
از طرف ديگر بررسی شیوه برگزیده شده در صنعت خودروی ایران نشان می‌دهد که سیاست برگزیده شده مانند سیاست چینی‌ها بوده و با تکیه بر مونتاژ به تحقیق و توسعه می‌پردازند. این در حالی است که رشد کشوری همچون کره‌جنوبی که فعالیت خود را در صنعت خودرو بعد از ایران آغاز کرد، تمایل شرکت‌های خودروسازی امریکا برای سرمایه‌گذاری در این کشور بوده است. یکی از اصلی‌ترین دلایل چندان موفق نبودن صنعت خودرو را باید بی‌توجهی به تحقیق و توسعه در مونتاژ و تولید دانست. هرچند در قراردادهای اخیر خودرویی شرکت‌های طرف قرارداد ناگزیر به انتقال دانش فنی به ایران هستند و تنها تولید در این قراردادها ملاک قرار نگرفته و تولید بدون نقص، خود به عنوان تحقیق و توسعه شناخته می‌شود اما باید به این نکته توجه کرد که در شرایط فعلی نمی‌توان در رابطه با انتقال دانش و تحقیق و توسعه اظهارنظر کرد، زیرا همواره در ابتدای چنین پروژه‌هایی بر این موضوع تاکید می‌شود اما با گذشت زمان مشخص خواهد شد که اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است.
درحال‌حاضر واحدهای تحقیق و توسعه در واحدهای خودروساز فعال بوده و لازم است برای آنها زمان و انرژی صرف شود اما باید به این نکته توجه کرد که تحقیق و توسعه در صنعت خودرو هزینه بالایی دارد و در جهان برای کاهش هزینه تمام‌شده تحقیق و توسعه، شرکت‌های بزرگی برای تیراژ تولید تشکیل‌شده‌اند. هم‌اکنون در کشورهای مختلف همچون کره‌جنوبی، فرانسه و آلمان که بازارهای مختلفی را در زمینه خودرو از آن خود کرده‌اند، نشان‌های تجاری مختلفی فعالیت دارند اما در نهایت چند شرکت محدود مادر وجود دارند که تمام نشان‌های تجاری کشور خود را زیر پرچم حمایتی قرار داده‌اند. درحال‌حاضر شاهد تعدد شرکت‌های خودروسازی با تیراژ محدود در ایران هستیم اما به دلیل شکل نگرفتن صحیح تحقیق و توسعه در ایران از یک‌سو و مسیر غلط خودروسازان که تعدد آنها با میزان تیراژ تولید توجیه اقتصادی ندارد، این عوامل باعث شده تا تحقیق و توسعه رشد نکند و جایگاهی در صنعت خودروسازی نداشته باشد. بنابراین لازم است در زمینه تحقیق و توسعه به یک جمع‌بندی و همکاری واحد دست یافت.
برای نجات خودروسازان و بهبود شرایط اقتصادی آنها که باوجود تعدد خودروسازی، تیراژ تولید پایینی را به ثبت رسانده‌اند باید به سمت ایجاد واحد تحقیق و توسعه واحد در صنعت خودروسازی کشور پیش رفت هرچند در ایران به‌واسطه تفکر و فرهنگ فعالیت فردی، آن‌چنان علاقه‌ای به راه‌اندازی و سرمایه‌گذاری واحد وجود ندارد و خودخواهی و ترس از همکاری گروهی در صنعت خودروسازی ایران عاملی شده تا تمام شرکت‌ها و بخش‌ها با یکدیگر رشد صنعت خودرو را تجربه نکنند که باید نسبت به بهبود این وضعیت اقدام کرد.
saeedg6@gmail.com
زیرساخت‌های تولید در صنعت خودرو یکی از راهکارهای بهبود بهره‌وری و همچنین تولید اقتصادی است اما این زیرساخت‌ها در سال‌های گذشته با موانع و مشکلات متعددی روبه‌رو بوده که لازم است در دولت جدید توجه ویژه‌ای به تقویت زیرساخت‌های تولید با هدف توسعه صنعت خودرو در کشور شود. به‌طور قطع حمایت از تولیدکنندگان داخلی تاثیر مهمی در رشد و ارتقای توان رقابت‌پذیری تولیدات داخلی ازجمله صنعت خودرو خواهد داشت که این روند ضرورت حمایت از فعالان این حوزه را نشان می‌دهد. در این شرایط از دولت دوازدهم انتظار می‌رود نهایت توجه را به این مسئله داشته باشد تا مصرف‌کنندگان داخلی به‌جای خرید خودروهای خارجی در راستای حمایت از تولیدکنندگان به خرید محصولات داخلی رو بیاورند.
هرچند اقداماتی از سوی دولت با هدف کنترل واردات این خودروها انجام‌شده و می‌توان با اقدامات دیگری همچون تغییر تعرفه‌ها مانع ورود بالای خودروهای خارجی به کشور شد اما به نظر نمی‌رسد سیاست‌های کنونی صنعت خودرو مغایرتی با شرایط اقتصادی و فضای کشور داشته باشد. به‌طورقطع برای توسعه این صنعت باید بخشی از سیاست‌ها در حوزه کیفی‌سازی در تولیدات تغییر کند تا صنعت خودروی ایران رقابت‌پذیر شود. در این شرایط توسعه و پیشرفت صنعت قطعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید این بخش از صنعت بیش از پیش تقویت شود. ی‌تردید می‌توان با ارتقای فناوری تولید و افزایش بهره‌وری و همچنین تنوع‌بخشی به تولیدات در صنعت قطعه‌سازی زمینه‌های رشد و تحول در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی را فراهم کرد. با توجه به چنین قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی لازم است دولت دوازدهم توجه ویژه‌ای به زیرساخت‌های صنعت خودرو داشته و با بهبود آنها اهداف گمشده صنعت خودرو را تحقق بخشد.
از طرف ديگر بررسی شیوه برگزیده شده در صنعت خودروی ایران نشان می‌دهد که سیاست برگزیده شده مانند سیاست چینی‌ها بوده و با تکیه بر مونتاژ به تحقیق و توسعه می‌پردازند. این در حالی است که رشد کشوری همچون کره‌جنوبی که فعالیت خود را در صنعت خودرو بعد از ایران آغاز کرد، تمایل شرکت‌های خودروسازی امریکا برای سرمایه‌گذاری در این کشور بوده است. یکی از اصلی‌ترین دلایل چندان موفق نبودن صنعت خودرو را باید بی‌توجهی به تحقیق و توسعه در مونتاژ و تولید دانست. هرچند در قراردادهای اخیر خودرویی شرکت‌های طرف قرارداد ناگزیر به انتقال دانش فنی به ایران هستند و تنها تولید در این قراردادها ملاک قرار نگرفته و تولید بدون نقص، خود به عنوان تحقیق و توسعه شناخته می‌شود اما باید به این نکته توجه کرد که در شرایط فعلی نمی‌توان در رابطه با انتقال دانش و تحقیق و توسعه اظهارنظر کرد، زیرا همواره در ابتدای چنین پروژه‌هایی بر این موضوع تاکید می‌شود اما با گذشت زمان مشخص خواهد شد که اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است.
درحال‌حاضر واحدهای تحقیق و توسعه در واحدهای خودروساز فعال بوده و لازم است برای آنها زمان و انرژی صرف شود اما باید به این نکته توجه کرد که تحقیق و توسعه در صنعت خودرو هزینه بالایی دارد و در جهان برای کاهش هزینه تمام‌شده تحقیق و توسعه، شرکت‌های بزرگی برای تیراژ تولید تشکیل‌شده‌اند. هم‌اکنون در کشورهای مختلف همچون کره‌جنوبی، فرانسه و آلمان که بازارهای مختلفی را در زمینه خودرو از آن خود کرده‌اند، نشان‌های تجاری مختلفی فعالیت دارند اما در نهایت چند شرکت محدود مادر وجود دارند که تمام نشان‌های تجاری کشور خود را زیر پرچم حمایتی قرار داده‌اند. درحال‌حاضر شاهد تعدد شرکت‌های خودروسازی با تیراژ محدود در ایران هستیم اما به دلیل شکل نگرفتن صحیح تحقیق و توسعه در ایران از یک‌سو و مسیر غلط خودروسازان که تعدد آنها با میزان تیراژ تولید توجیه اقتصادی ندارد، این عوامل باعث شده تا تحقیق و توسعه رشد نکند و جایگاهی در صنعت خودروسازی نداشته باشد. بنابراین لازم است در زمینه تحقیق و توسعه به یک جمع‌بندی و همکاری واحد دست یافت.
برای نجات خودروسازان و بهبود شرایط اقتصادی آنها که باوجود تعدد خودروسازی، تیراژ تولید پایینی را به ثبت رسانده‌اند باید به سمت ایجاد واحد تحقیق و توسعه واحد در صنعت خودروسازی کشور پیش رفت هرچند در ایران به‌واسطه تفکر و فرهنگ فعالیت فردی، آن‌چنان علاقه‌ای به راه‌اندازی و سرمایه‌گذاری واحد وجود ندارد و خودخواهی و ترس از همکاری گروهی در صنعت خودروسازی ایران عاملی شده تا تمام شرکت‌ها و بخش‌ها با یکدیگر رشد صنعت خودرو را تجربه نکنند که باید نسبت به بهبود این وضعیت اقدام کرد.
آخرین اخبار