سعید قلیچی
saeedg6@gmail.com
صنایع باید از چرخه مواد اولیه تا مصرف مورد بررسی قرار گیرد تا با شناسایی عارضه‌ها بنا بر شرایط به تامین منابع، آموزش، نوسازی ماشین‌آلات، اصلاح ماده اولیه و... اقدام شود. برخی صنایع به نوسازی نیاز دارند اما باید بررسی شود که آیا نوسازی می‌تواند گره از مشکلات صنعت باز کند یا مشکل در جای دیگری است. پس از بررسی این موضوع میزان سرمایه مورد نیاز و چگونگی تامین منابع را می‌توان مورد توجه قرار داد. در دوران تحریم امکان نوسازی وجود نداشت اما در شرایط جدید باید با تمرکز بر صنایع اولویت‌دار و بررسی جنبه‌های دیگر همچون ظرفیت تولید، نرخ تمام‌شده و... به نوسازی ماشین‌آلات اقدام کرد.
صنایع کشور شناسنامه دقیقی از تجهیزات، فرآیند تولید، پیشینه فعالیت و... ندارند. به همین دلیل نمی‌توان آمار دقیقی از صنایعی که فرسوده هستند یا به نقطه غیر قابل بازگشت رسیده‌اند داد اما برآورد نسبی براساس شواهد گویای آن است که بسیاری از صنایع فرسوده هستند و ادامه فعالیت آنها توجیه اقتصادی ندارد. اولویت‌های صنعتی و ظرفیت‌های تولیدی در طول زمان تغییر می‌کند. در این میان صنایعی همچون کاشی و سرامیک، فرش ماشینی و... دارای ظرفیت‌های مازاد هستند که زمانی بازار مناسب داشتند اما اکنون اشباع شده‌اند. نمونه موفق تغییر کاربری‌ها که تعداد زیادی از واحدها را با تغییر فناوری‌های روز تغییر کاربری دادند و تنها چند واحد صنعتی با ظرفیت بزرگ باقی مانده است.
از طرف دیگر علاوه بر ماشین‌آلات مدیریت صنایع نیز به بروزرسانی و نوسازی نیاز دارد. مشکلات صنایع تنها در ماشین‌آلات و منابع مالی خلاصه نمی‌شود و منابع انسانی یکی از مهمترین محورهای صنعتی مغفول مانده است. همچنین صنایع از نبود مدیریت به‌روز رنج می‌برند، بنابراین تفکر حاکم بر صنایع به نوسازی نیاز دارد. رشد بهره‌وری، گسترش تحقیق و توسعه، انعطاف‌پذیری، استفاده از فناوری‌های نو و اتوماسیون مدرن و... همه در گرو تفکر مدیریت سازمانی است. نوسازی مدیریت صنعتی باید با تغییر ساختار مدیریت صنعتی و ورود مدیران اجرایی عملیاتی شود.
در این میان تربیت مدیران اجرایی را باید بر پایه تجربه قرار داد. اغلب آموزش‌های مدیریتی تئوری هستند اما باید به آموزش‌های عملی نیز توجه و در این راستا دانشگاهیان را وارد محیط اجرایی صنعتی کرد. در این مسیر باید هزینه‌هایی پرداخت کرد اما به‌طور قطع هزینه‌های آن کمتر از ادامه روند سنتی خواهد بود. بنابراین دولت همراستا با تسهیلات‌دهی به صنایع برای نوسازی ماشین‌آلات باید به بحث‌های مدیریتی توجه داشته باشد.
از طرف دیگر باتوجه به تاثیری که نوسازی صنایع بر بهره‌وری و نرخ تمام‌شده تولید دارند، تسریع در پرداخت تسهیلات و رفع محدودیت‌های منابع برای نوسازی صنایع می‌تواند نویدبخش ارتقای بهره‌وری در سال آینده باشد. هرچند در این مسیر نحوه تخصیص منابع به صنایع دارای اهمیت است و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با شناسایی درست صنایع اولویت‌دار مسیر روشنی برای تسهیلات نوسازی صنایع فراهم کند تا اثربخشی این منابع در تولید به خوبی در سال آینده نمایان شود.
saeedg6@gmail.com
صنایع باید از چرخه مواد اولیه تا مصرف مورد بررسی قرار گیرد تا با شناسایی عارضه‌ها بنا بر شرایط به تامین منابع، آموزش، نوسازی ماشین‌آلات، اصلاح ماده اولیه و... اقدام شود. برخی صنایع به نوسازی نیاز دارند اما باید بررسی شود که آیا نوسازی می‌تواند گره از مشکلات صنعت باز کند یا مشکل در جای دیگری است. پس از بررسی این موضوع میزان سرمایه مورد نیاز و چگونگی تامین منابع را می‌توان مورد توجه قرار داد. در دوران تحریم امکان نوسازی وجود نداشت اما در شرایط جدید باید با تمرکز بر صنایع اولویت‌دار و بررسی جنبه‌های دیگر همچون ظرفیت تولید، نرخ تمام‌شده و... به نوسازی ماشین‌آلات اقدام کرد.
صنایع کشور شناسنامه دقیقی از تجهیزات، فرآیند تولید، پیشینه فعالیت و... ندارند. به همین دلیل نمی‌توان آمار دقیقی از صنایعی که فرسوده هستند یا به نقطه غیر قابل بازگشت رسیده‌اند داد اما برآورد نسبی براساس شواهد گویای آن است که بسیاری از صنایع فرسوده هستند و ادامه فعالیت آنها توجیه اقتصادی ندارد. اولویت‌های صنعتی و ظرفیت‌های تولیدی در طول زمان تغییر می‌کند. در این میان صنایعی همچون کاشی و سرامیک، فرش ماشینی و... دارای ظرفیت‌های مازاد هستند که زمانی بازار مناسب داشتند اما اکنون اشباع شده‌اند. نمونه موفق تغییر کاربری‌ها که تعداد زیادی از واحدها را با تغییر فناوری‌های روز تغییر کاربری دادند و تنها چند واحد صنعتی با ظرفیت بزرگ باقی مانده است.
از طرف دیگر علاوه بر ماشین‌آلات مدیریت صنایع نیز به بروزرسانی و نوسازی نیاز دارد. مشکلات صنایع تنها در ماشین‌آلات و منابع مالی خلاصه نمی‌شود و منابع انسانی یکی از مهمترین محورهای صنعتی مغفول مانده است. همچنین صنایع از نبود مدیریت به‌روز رنج می‌برند، بنابراین تفکر حاکم بر صنایع به نوسازی نیاز دارد. رشد بهره‌وری، گسترش تحقیق و توسعه، انعطاف‌پذیری، استفاده از فناوری‌های نو و اتوماسیون مدرن و... همه در گرو تفکر مدیریت سازمانی است. نوسازی مدیریت صنعتی باید با تغییر ساختار مدیریت صنعتی و ورود مدیران اجرایی عملیاتی شود.
در این میان تربیت مدیران اجرایی را باید بر پایه تجربه قرار داد. اغلب آموزش‌های مدیریتی تئوری هستند اما باید به آموزش‌های عملی نیز توجه و در این راستا دانشگاهیان را وارد محیط اجرایی صنعتی کرد. در این مسیر باید هزینه‌هایی پرداخت کرد اما به‌طور قطع هزینه‌های آن کمتر از ادامه روند سنتی خواهد بود. بنابراین دولت همراستا با تسهیلات‌دهی به صنایع برای نوسازی ماشین‌آلات باید به بحث‌های مدیریتی توجه داشته باشد.
از طرف دیگر باتوجه به تاثیری که نوسازی صنایع بر بهره‌وری و نرخ تمام‌شده تولید دارند، تسریع در پرداخت تسهیلات و رفع محدودیت‌های منابع برای نوسازی صنایع می‌تواند نویدبخش ارتقای بهره‌وری در سال آینده باشد. هرچند در این مسیر نحوه تخصیص منابع به صنایع دارای اهمیت است و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با شناسایی درست صنایع اولویت‌دار مسیر روشنی برای تسهیلات نوسازی صنایع فراهم کند تا اثربخشی این منابع در تولید به خوبی در سال آینده نمایان شود.
آخرین اخبار