بی توجهی نهادهای نظارتی به کم فروشی

تجارت- محمد خادمی: بسته بندی یکی ازویژگی های خرید و فروش محصولات گوناگون مواد غذایی به شمارمی رود،طراحی زیبا و کیفیت بهداشتی موجب توجه ویژه مشتریان می شود.برخی ازصنوف کالا های خود را که به مشتری عرضه می کنند بدون در نظرگرفتن وزن خالص همراه با قیمت بسته بندی در نظر گرفته و هزینه ای را از مشتریان شان طلب می کنند.شیرینی،میوه، خواربار و تخم مرغ فروشان از جمله صنف هایی هستند که محصولات شان را با وزن جعبه به مشتریان عرضه می کنند واین موضوع گله مندی هموطنان را به وجود آورده است ومشتریان این اقدام را مصداق کم فروشی و تخلف می دانند.بسته بندی مواد غذایی در حوزه صادرات نیز کمک بزرگی به فروش محصولات از کشوری به کشور دیگر می کند و حتی این روزها بسته بندی به عنوان یک صنعت شناخته می شود، به طوری که در چند سال گذشته کشورمان از نعمت بسته بندی محصولات غذایی برای صادرات بی بهره بود و دو محصول خرما و زعفران به شکل فله به دیگر کشور ها فروخته می شد و در کشور دیگر با بسته بندی زیبا تر و با کیفیت بهتر به سایر کشورها صادر می شد، نمونه این موضوع را می توانیم به خرید زعفران به شکل فله از کشاورزان استان خراسان به کشور اسپانیا و از این کشور به سایر کشور های اتحادیه اروپا اشاره کرد یا اینکه خرما کاران استان سیستان، هرمزگان، کرمان و خوزستان خرما های خود را به شکل فله در اختیار بازرگانان اروپایی قرار می دادند و آنها با بسته بندی مناسب وارد بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس می کردند.درکشور مان صنعت بسته بندی چند سالی است رونق گرفته است، اما در حوزه محصولات غذایی داخلی هزینه سنگینی را به دوش مشتریان یا همان مصرف کننده به وجود می آورد، به طوری که در برخی از صنف ها وزن بسته بندی را با هزینه آن کالا به شکل کیلویی محاسبه می کنند، در این گزارش نگاهی انداخته ایم به  برخی از صنوف که هزینه بسته بندی و جعبه اجناس را از مصرف کنندگان دریافت می کنند.

جعبه را حساب نمی کنیم

شاید بیشترین احساس مصرف کنندگان درزمینه هزینه بسته بندی را درصنف شیرینی فروشان درک کرده ایم،که دراین خصوص « علی برومند» رئیس اتحادیه قنادی های شهر تهران به خبرنگار «تجارت» می گوید:« در گذشته وزن جعبه شیرین وکیک در برخی از قنادی ها مورد محاسبه قرارمی گرفت، اما شهریور ماه سال جاری به تمامی قنادی های شهر تهران ابلاغ شده است که شیرینی و کیک را باید به شکل وزن خالص به مشتریان عرضه کنند و نباید هزینه ای بابت کارتن و جعبه آن در نظر بگیرند.»او درپاسخ به این سوال خبرنگار«تجارت» درباره اینکه برخی از محصولات قنادی کیلیویی 25 هزار تومان است که هر جعبه  شیرینی در صورتی که 200 گرم باشد مصرف کننده باید 5 هزار تومان پرداخت کند مگر هزینه یک جعبه چقدر است؟ می گوید:« هزینه جعبه شیرینی به این میزان برای قنادی ها تمام نمی شود و به همین منظور مصوبه ای در کمیسیون نظارت اتحادیه برقنادی ها به تصویب رسید که هزینه جعبه شیرینی از مشتری دریافت نشود و این هزینه بر دوش قنادی هاست، که خوشبختانه از زمانی که این مصوبه به تصویب رسیده و به تمامی یک هزار و 190 قنادی شهر تهران ابلاغ شده  تخلفی در این زمینه صورت نگرفته است و قنادی ها وزن جعبه را با مشتریان حساب نمی کنند.»او ادامه می دهد:« محدوده جغرافیایی اتحادیه قنادی های تهران 20 منطقه تهران است، که منطقه یک تهران در حوزه شهرستان شمیران و منطقه20 در حوزه شهرستان شهرری قرار دارد و گزارش تخلفات این دو منطقه شهر تهران را نداریم، در حال حاضر نیز 350 قنادی پروانه فعالیت شان در حال صدور است، البته جا دارد این نکته را بگویم که شیرینی قنادی یکی از اصنافی است که کسبه این صنف در صورت نداشتن پروانه نمی تواند کسب کند و در شهر تهران قنادی وجود ندارد که بدون پروانه کسب اقدام به فعالیت کند، این نشان دهنده این است که اتحادیه قنادی های تهران نظارت کاملی در این حوزه دارد و تخلفات را به شکل ویژه بررسی می کند.»او در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اینکه جعبه هایی با ابعاد مختلف در شیرینی فروشی ها وجود دارد که هر کدام از آنها وزن مختلفی دارند، علت این موضوع چیست؟ می گوید :« این موضوع بر می گردد به حجم شیرینی مورد نیاز مشتری به طوری نمونه برای فروش شیرینی در جعبه های با ظرفیت 500 گرمی از وزن جعبه حداکثر 70 گرمی، برای فروش شیرینی در جعبه های با ظرفیت 750 گرمی از وزن جعبه حداکثر 100 گرمی، برای جعبه های با ظرفیت یک کیلوگرمی از وزن جعبه حداکثر 125 گرمی، برای جعبه های با ظرفیت 2 کیلو گرمی از وزن جعبه حداکثر 210 گرمی و برای جعبه های با ظرفیت 3 کیلو گرمی از وزن جعبه 260 گرمی استفاده  می کنند، در مجموع شیرینی فروشان باید در زمان عرضه محصولات شان، وزن جعبه را کم کنند و به نوعی خالص فروشی را رعایت کنند.»

ناخالص فروشی به قوت خود باقیست

یکی از صنف هایی که با جعبه های چوب، کارتن، کاغذ و پلاستیک محصولات را بسته بندی و به فروش می رساند صنف میوه فروشان است، که در این باره «اسد الله کارگر» معاون اتحادیه میوه فروشان شهر تهران به خبرنگار «تجارت» می گوید:« در جلساتی که با استانداری، فرمانداری، وزارت صنعت معدن تجارت، اداره تعزیرات حکومتی، جهاد کشاورزی و اعضا هیئت مدیره بار فروشان ودیگر مسئولان انجام شد قرار بر این شد که خالص فروشی صدور فاکتور انجام شود و پول کارگری یا همان زیر چوبی از مغازه دار دریافت نشود اما متاسفانه این موضوع نه این که انجام نشده هنوز به قوت خودش باقیست.»معاون اتحادیه میوه فروشان شهر تهران می افزاید:« در زمانی که خرده فروشان میوه اقدام به تهیه اجناس در میدان میوه و تره بار مرکزی می کنند باید هزینه های گوناگونی را پرداخت کنند، یکی از این هزینه ها ورود خودروهای باری به میدان تره بار است، که این هزینه به شکل ساعتی برای خودرو ها به حساب می آید و هزینه دیگر آن بر می گردد به هزینه  کارگران بار فروشان که برای هر جعبه بین 200 تا 500 تومان از خریداران دریافت می کنند و در صورتی که این هزینه را پرداخت نکنند باری در اختیار خریداران قرار نمی گیرد؛ این در حالی است که خرده فروشان باید 35 درصد سود برای فروش شان در نظر بگیرند.»«کارگر» در بخش دیگر از صحبت هایش به کارتن موز اشاره می کند، می افزاید:« موز با بسته بندی کارتنی از کشورهای دیگر وارد کشورمان می شود، که هر کارتن موز بین یک تا یک کیلو و 500 گرم وزن دارد که در این زمینه فروشندگان این محصول به شکل خالص موز را در اختیار خرده فروشان قرار می دهند و می توان گفت که این محصول به عنوان تنها محصولی است که خرده فروشان به شکل خالص تهیه می کنند.» وی می افزاید:« محصولات خارجی کاملا به شکل وزن خالص به خرده فروشان عرضه می شود در صورتی که محصولات داخلی آن طور که باید به شکل وزن خالص عرضه نمی شود.»

علت عدم نظارت است

دراین میان«پیمان تحقیقی»عضو اتحادیه بنکداران مواد غذایی شهر تهران به خبرنگار «تجارت» می گوید:« عدم نظارت بر کارخانه های مواد غذایی موجب می شود که تخلفات مانند کم فروشی برخی از اجناس در قالب ارائه بسته بندی را شاهد باشیم.»او در ادامه می افزاید:« بسته بندی یکی از وظایف تولیدکنندگان تمامی محصولات به ویژه مواد غذایی به شمار می رود و کارخانه ها و تولیدی ها حق ندارند در قالب بسته بندی اقدام به کم فروشی اجناس کنند.»این کارشناس بازرگانی می افزاید:« اتاق اصناف و سازمان تعزیرات حکومتی باید در این خصوص ورود کنند و با متخلفان در این حوزه برخورد کنند، البته در شهر تهران نزدیک به 137 اتحادیه اصناف وجود دارد که نظارت بر این حجم کمی دشوار است که در صورت همیاری اتحادیه ها با سازمان صنعت و معدن و تجارت این نظارت ها آسوده تر می شود.»آن طور که وی می گوید:« از بهمن ماه سال گذشته موضوع حق سرویس در رستوران ها از بین رفت و دیگر شهروندان برای صرف غذا در رستوران نیازی نیست مبلغی را با موضوع حق سرویس غذا خوری در رستوران پرداخت کنند.»وی در پاسخ به این سوال خبرنگار «تجارت» درباره اینکه برخی از محصولات غذایی که از خارج از کشور وارد کشورمان می شود هزینه بسته بندی آن را  برعهده بازرگان می دانند و بازرگان نیز این هزینه را به روی سودش می گذارد؟ پاسخ می دهد:« این طور نیست، در روابط بازرگانی بین المللی وزن بسته بندی به شکل جداگانه محاسبه می شود و تنها وزن خالص کالا مورد معامله قرار می گیرد، به طور نمونه در یک کانتینر محموله موز که 2هزار کارتن حمل می شود 200 کارتن موز به عنوان اضافه بر کالا به خریدار تحویل داده می شود تا وزن کل کارتن های موز جبران شود و خریدار هزینه ای بابت 200 کارتن موز دیگر پرداخت نمی کند، بنابراین در حوزه تجارت کالا موضوع خرید خالص وزن کالا لحاظ می شود.»

شانه تخم مرغ کیلویی چند

این روزها که بازار تخم مرغ داغ است و هر شانه تخم مرغ به مرز 17 هزار تومان دربازار رفته است، مصرف کننده در اصل باید 2 هزار تومان هزینه شانه تخم مرغ را به فروشنده پرداخت کند، البته شانه تخم مرغ از سوی مرغداران در اختیار بنکداران قرار می گیرد که نشانه دهنده این است که در مبدا تولید این کالا هزینه بسته بندی آن نیز با قیمت آن محصول به شکل کیلویی حساب می شود، طبق تحقیقات خبرنگار «تجارت» شانه تخم مرغ مبلغی کمتر از 50 تومان خریداری می شود، اما مرغداران کارتن را به شکل وزنی در اختیار فروشندگان شان با مبلغ چند هزار تومان به فروش می رسانند، که در این خصوص «مسیح انصاری»مدیرعامل انجمن حمایت از مصرف کنندگان می گوید:« خالص فروشی و کسر وزن جعبه باید از سوی واحدهای صنفی مربوطه رعایت شود.»او در این باره می افزاید:« قرار دادن این کالاها و محصولات در جعبه، بخشی از خدمات این اصناف و وظیفه آنهاست و اینکه آنها را به نرخ شیرینی، میوه و ... محاسبه می کنند، اجحافی در حق مصرف کنندگان است.»«انصاری» خاطرنشان می شود:« با تلاش های سازمان تعزیرات حکومتی استان تهران در پیگیری درخواست انجمن حمایت از مصرف کنندگان مبنی بر اجرای مصوبه خالص فروشی کالا به ویژه در قنادی هاو میوه فروشی طی نامه ای از سوی «علی فاضلی» رئیس اصناف کشور به اتحادیه های صنف دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی تهران مبنی بر کسر وزن جعبه به این واحدهای صنفی نیز اطلاع رسانی شد.»وی تاکیدمی کند:« مصرف کنندگان در صورت مشاهده هرگونه تخلف آن را از طریق کانال تلگرام و یا اینستاگرام به انجمن حمایت از مصرف کنندگان یا شماره تلفن 66435666 انجمن اطلاع دهند.»