جولان مافیای دارو

گروه اجتماعی - کورش شرفشاهی: در شرایط تحریم که آمریکا و همفکرانش به دنبال قدرت نمایی و تخریب توان ایران است، هر آماری می تواند امیدوار کننده باشد زیرا تولید و اشتغال بیشتر با شکوفایی و رونق بیشتر همراه است. می توان همه چیز را سیاه دید و به سیاه نمایی متهم شد یا می توان همه چیز را سفید دید و زیر بار انگ خوش بینی بیش از اندازه، متهم به دولتی بودن شد. اما مهمترین مساله واقع گرایی است. امروزه بخشهای بسیاری در کشور داریم که می توانند ابزاری برای مقابله با تحریم ها شوند، اما با کمال تاسف از آن ظرفیت ها استفاده نمی شود و به بخشهایی مانند نفت چسبیده ایم که پاشنه آشیل کشورمان شده اند. یکی از این بخشها ظرفیت تولید دارو در کشورمان است. بنابر تاکید مسوولان، در حال حاضر حدود 97 درصد داروی مورد نیاز کشور در داخل تولید می شود و البته این داروها به اندازه ای کیفیت دارد که نه تنها نیاز داخل را تامین می کند بلکه به کشورهای دیگر نیز صادر می شود.

خودکفایی دارویی

برای آنکه از وضعیت صنعت داروسازی کشورمان مطلع شویم، با دکتر منوچهر جمالی نماینده رودبار و عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت وگو کردیم.

وی با تاکید بر اینکه اکنون مهمترین بخش تولید دارو در کشور را انجام می دهیم گفت: در حال حاضر 97 درصد تولید داروی مورد نیاز بیماران در کشور خودمان اتفاق می افتد و این از موارد مهم است. به نوعی که تولید در این بخش درمانی در مرز خودکفایی قرار دارد.

عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اعلام اینکه آن بخش از داروهایی که نمی توانیم در داخل تولید کنیم، باید از خارج وارد کنیم گفت: اگر تامین برخی داروها مشکل دارد، به دلیل آن است که فرایندهای واردات دارو مشکلاتی دارد که البته آن فرایندها در حال اصلاح است.

وی از قاچاق دارو به خارج از کشور خبرداد و گفت: به دلیل اینکه قیمت دارو در کشورمان از کشورهای دیگر پایین تر است، داروی تولید داخل به صورت قاچاق از کشور خارج می شود.

جمالی با تاکید بر اینکه هر کالای دیگری در ایران ارزان باشد، کیفیت خوبی داشته باشد و در دیگر کشورها به ویژه کشورهای همسایه قیمت مناسب و خریدار داشته باشد، بدون توجه به اینکه چه کالا یا محصولی است، قاچاق می شود گفت: متاسفانه عده ای به دنبال سود جویی هستند و فرقی برای آنان نمی کند که چه کالایی با دیگر کشورها تفاوت قیمت دارد و قاچاق آن چه بلایی به روزگار مردم کشورمان می آورد.

راهکار جلوگیری از قاچاق دارو

وی با اعلام اینکه نمونه بارز قاچاق کالای ارزان و با کیفیت ایرانی، بنزین است گفت: افزون بر بنزین، صادرات بی رویه یا قاچاق برخی محصولات کشاورزی مانند میوه و صیفی جات نیز تاکنون بارها باعث بحران شده و همچنان نیز ادامه دارد.

نماینده رودبار با اشاره به اینکه اکنون مرزهای کشورمان در حال کنترل است گفت: اینکه در کشور ما چه میزان دارو به وسیله کدام شرکتها تولید می شود، مشخص است. شرکتهای پخش کننده نیز معلوم است که از کجا دارو تحویل می گیرند و آن داروها را به کدام داروخانه یا بیمارستان تحویل می دهند. بنابر این نظارت دقیق بر فرایند تولید تا توزیع دارو می تواند باعث جلوگیری از قاچاق دارو بشود.

وی خواستار توجه جدی مسوولان بر تولید تا توزیع دارو شد و گفت: ممکن است که قاچاق دارو صفر نشود، اما در نتیجه نظارت می توان از قاچاق گسترده دارو به دیگر کشورها جلوگیری کرد.

جمالی با تاکید بر اینکه باید توزیع دارو به اندازه ای در کشور کنترل شود که بیمار ایرانی نگران تامین داروی مورد نیازش نباشد گفت: البته هرگز نمی توانیم نظارت 100 درصدی داشته باشیم و در هرصورت منفذهایی برای خروج غیر قانونی دارو وجود دارد.

وی در پاسخ به اینکه چرا به سوی تولید 3 درصد داروی خاص نمی رویم گفت: داروهایی که نمی توانیم خودمان بسازیم، باید فناوری تولید آن داروها را به کشور وارد کنیم و تولید داخلی داشته باشیم.

عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر اینکه کارخانه هایی در کشور داریم که می توانند دارو را به وفور و با کیفیت مناسب تولید کنند گفت: فقط باید علم و فناوری تولید آن داروها را به کشور وارد کنیم.

وی با اعلام اینکه تولید برخی از داروها در کشور توجیه اقتصادی ندارد گفت: بسیاری از بیماری ها در کشور بسیار نادر است و اگر بخواهیم برای این بیماران نادر، خط تولید انبوه داروی مورد نیاز را راه اندازی کنیم، به هیچ وجه منطقی نیست. بنابر این بهتر است این قبیل داروها را به کشور وارد کنیم.

جمالی در پاسخ به اینکه برای بیماران خاص چه برنامه ای دارید گفت: واردات داروهای خاص باید با نظارت صورت بگیرد تا امکان سواستفاده از واردات این داروها مهیا نشود. این مسوولیت سنگین بر عهده دستگاهای انتظامی است که می توانند در زمینه واردات و توزیع این داروها نظارت مستمر و تاثیرگذاری داشته باشند.

وی تاکید کرد: دارو از جمله محصولاتی است که می توانیم به سوی هدفمند کردن در تولید آن پیش برویم.

نماینده رودبار در پاسخ به اینکه اکنون بحث فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی به شدت مطرح است و خوشبختانه داروی ایرانی بازار خوبی در جهان دارد، چرا به سمت گسترده کردن تولید دارو و کسب درآمدهای ارزی از فروش دارو نمی رویم گفت: اکنون این کار را انجام می دهیم. اکنون دارویی به نام سینوکس که برای درمان بیماران ام.اس مصرف دارد، با کیفیت مناسب در داروسازی های کشور تولید می شود.

استقبال از داروی ایرانی

وی با اعلام اینکه داروی سینوکس تولید ایران در بازار روسیه با استقبال خوبی رو به رو شده است گفت: سینوکس ایرانی برای روسها شناخته شده و بازار روسیه را به دست گرفته ایم. همین کار را می توانیم برای دیگر داروها نیز انجام بدهیم. داروی ایرانی به صورت هدفمند در کشورهای همسایه عرضه می شود و آنها نیز کمال رضایت را از داروی ایرانی دارند، اما می توانیم در فکر گسترده کردن تولید و توزیع دارو به جهان باشیم.

جمالی با تاکید بر اینکه مهم این است که ابتدا بازارهای هدف را داشته باشیم و سپس به فکر گسترده کردن تولید دارو برویم گفت: اگر کارخانه های تولید دارو را گسترش بدهیم و دارو به وفور تولید کنیم، در حالی که بازار فروش آن را نداشته باشیم یا یکباره کشورهای هدف به سراغ تولید کنندگان دیگر دارو بروند، آنگاه صنعت داروسازی کشور به زمین می خورد، زیرا ظرفیت ایجاد کرده ایم اما بازار فروش نداریم.

وی با اشاره به اینکه علم اقتصاد در همه بخشها از جمله صنعت دارو سازی کارایی دارد گفت: اگر دارو تولید کنیم اما قیمت آن مناسب نباشد، یا بازار هدف را نبینیم، باید آماده زیان یا ورشکستگی کارخانه های تولید دارو و به عبارت بهتر صنعت داروسازی کشورمان باشیم. به همین دلیل باید ابتدا بحث عرضه و تقاضا در دارو سازی را مورد توجه قرار بدهیم.

عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پاسخ به اینکه آیا دنیا داروی ایرانی را قبول کرده و داروسازی های ایرانی برند جهانی دارند گفت: برند داروی ایرانی برای جهان شناخته شده است، اما در حال حاضر کشورهای همسایه بیشتر نسبت به داروی ایرانی اقبال نشان می دهند و هنوز به فکر بازارهای جهانی نبوده ایم.

وی با تاکید براینکه داروی ایرانی می تواند راهکاری برای کسب درآمد ارزی و شکست دادن تحریم ها بشود گفت: دلیلی ندارد با داشتن صنعت داروسازی قوی، به دنبال صنایعی برویم که آمریکا روی آنها تمرکز کرده و به اشکال گوناگون ما را تهدید می کند.

جمالی در پاسخ به اینکه راهکار مقابله با قاچاق دارو چیست گفت: درخواست ما از داروخانه ها و داروسازان در سراسر کشور این است که تحویل دارو به بیمار بر اساس نسخه معتبر باشد تا در این بخش مشکلی نداشته باشیم.

وی با اشاره به توزیع مساله دار دارو در برخی داروخانه ها گفت: بر اساس آمارهایی که گرفته می شود، در برخی داروخانه ها فروش دارو بیشتر است که ملاک این افزایش، نیاز منطقه ای یا کاربری تخصصی داروخانه است که باعث افزایش فروش می شود. به عنوان مثال داروخانه هایی که نزدیک بیمارستانهای دولتی یا مراکزی هستند که بیماری های خاص را درمان می کنند، فروش برخی داروها در آن داروخانه ها بیشتر است. اما داروخانه هایی که درحاشیه و به دور از بازار مصرف فراوان قرار دارند، قرار نیست فروش آنچنانی دارو داشته باشند. بنابر این چنانچه داروی خاصی در این داروخانه ها فروش زیادی دارد، باید بررسی شود که به چه دلیل این فروش صورت می گیرد.

نماینده رودبار با تاکید بر اینکه قصد نداریم به همه داروخانه ها اتهام بزنیم گفت: باید بررسی صورت بگیرد که چرا در برخی مناطق کم جمعیت که میزان جمعیت و بیمار زیاد نیست، توزیع یک یا چند داروی خاص با استقبال ویژه ای رو به رو می شود.

وی در مورد بیماران خاصی که به داروهای خاص نیاز دارند گفت: اینکه چه دارویی، از کجا، چه مقدار، چگونه و با چه شرایطی وارد شود، چه کسی تحویل بگیرد و به چه کسی تحویل داده شود، با نظارت مناسب قابل حل است.

جولان مافیای دارو

جمالی در خصوص اینکه چرا برخی داروها حتی داروهای تولید داخل از بازار آزاد سر درمی آورد و اینکه مافیا در زمینه دارو هرکاری که دلش می خواهد انجام می دهد گفت: متاسفانه بازار سیاه دارو سالهاست وجود داشته وهمچنان نیز وجود دارد. اما بسادگی می توان جلوی این مافیا را گرفت.

وی با تاکید بر اینکه داروهایی که بازیچه دست مافیاست، چند گزینه دارد گفت: گزینه اول اینکه نام و نوع داروهایی که در دست مافیا قرار دارد، مشخص است. نکته دوم این که این داروها گسترده نیست، بلکه انواع مشخصی دارد و نکته سوم اینکه مورد نیاز بیماران خاصی در کشور است. اما نکته مهمتر این است که داروهای خاص وارداتی هستند. به عبارت بهتر تعداد این داروها زیاد نیست و مقدار مصرف مشخصی دارند که همین امر می تواند باعث کنترل در توزیع آنها شود.

عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مثال بارز برای کنترل داروهای خاص را مساله توزیع شیر خشک اعلام کرد و گفت: اکنون توزیع شیر خشک برای کودکان خاصی که نمی توانند شیر مادر را به هر دلیل استفاده کنند، به صورت سهمیه ای ارسال می شود. این کودکان مشکلات آنزیمی دارند و باید از شیر خشکی استفاده کنند که آن آنزیم را نداشته باشد. اکنون این شیر خشک به اندازه تامین نیاز این کودکان وارد و در اختیار مادران به صورت مستقیم قرار می گیرد و از این طریق دست واسطه های ناصر خسرو از توزیع این شیر خشک کوتاه شده است.

وی در توضیح بیشتر گفت: اکنون برای توزیع شیرخشک ابتدا پیامکی به مادران ارسال می شود که مبلغ شیرخشک و زمان تحویل آن در منزل به مادران اعلام می شود و پس از آن شیرخشک درب منازل به مادران تحویل می شود. با این نوع توزیع، واسطه و دلال از بین می رود.

جمالی با تاکید بر اینکه می توانیم بیمارانی که داروهای خاص را نیاز دارند، شناسایی کنیم گفت: این بیماران با توجه به نسخه هایی که در دست دارند، می دانیم چه دارویی، چه مقدار و چه موقع نیاز دارند. در نتیجه می توانیم از طریق وزارت بهداشت که وارد کننده داروهای خاص است، این داروهای خاص را به دست بیماران خاص برسانیم.

وی با اشاره به اینکه می توانیم اداره پست را درگیر توزیع داروهای خاص کنیم گفت: شبکه پست گسترده است و می توانند داروهای خاص را به دست بیماران خاص با قیمت مصوب دولتی برسانند و با توزیع مستقیم از واردات به دست مصرف کننده، دست دلالان را کوتاه کنیم.

عضوهیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با ابراز تاسف از اینکه احتمال سواستفاده یا تقلب با نسخه جعلی یا تخلف برخی پزشکان یا داروخانه ها وجود دارد گفت: تاکنون نیز این قبیل تقلب ها دردسرهای بسیاری برای نظام دارو و درمان کشور ایجاد کرده است، اما هنگامی که جامعه هدف مشخص و توزیع کننده نیز معلوم باشد، امکان سواستفاده به حداقل ممکن می رسد.