حمل و نقل عمومی فرسوده؛ ترمز توسعه

که با وجود برگزاری جلسات متعدد با مسئولان دولتی هنوز این مهم اجرایی نشده است. هاشمی ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه، کمیسیون تلفیق و نمایندگان مجلس شورای اسلامی بخصوص نمایندگان تهران که خود وضعیت نامناسب تهران را از نظر آلودگی هوا و ازدحام شدید در مترو و اتوبوسرانی مشاهده می‌کنند، حتماً متوجه هستند که با این بی‌مهری صورت گرفته در بودجه سال آینده، بحران حمل ونقل عمومی و آلودگی هوای تهران شدیدتر خواهد شد و دست کم در لایحه بودجه به اندازه زیان تعطیلی پایتخت که روزانه بالغ بر هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای حمل ونقل عمومی تهران و بالطبع محیط زیست آن منظور کنند.

• ادعای تخصیص اعتبار

پس از انتقادهای هاشمی مبنی بر اینکه"سرانه‌ محیط زیستی و حمل و نقل عمومی تهرانی‌ها در بودجه ۹۹ در حد صفر است"، سازمان برنامه و بودجه توضیح داد: با استفاده از اوراق مشارکت قانون بودجه سال ۱۳۹۸نسبت به تأمین۱۲۳۰۰ میلیارد ریال اوراق مشارکت برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی–اتوبوس پیش‌بینی و در دست اقدام است.لازم به توضیح است که اعتبار طرح " کمک به توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی" از ۲۶۰ میلیارد ریال در قانون بودجه سال‌جاری به بیش از ۱۵۲۵ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. همچنین طرح جایگزینی و نوسازی ناوگان حمل و نقل درون‌شهری و برون‌شهری" برای نوسازی ۹ هزار اتوبوس دیزل و گازسوز شهری با استفاده از صرفه‌جویی حاصل از سوخت تا سقف ۱۵۶ هزار دلار به وزارت صنعت، معدن و تجارت، اجازه داده شده که نسبت به نوسازی ناوگان با استفاده از سرمایه‌گذاری در این بخش اقدام نماید.

• مشکلات ترافیک و آلودگی

اما مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به عملکرد دولتها در توسعه حمل و نقل عمومی گلایه هایی دارد به نوعی که رییس کمیته حمل ونقل کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت: تهران دو مساله اساسی دارد که یکی بحث ترافیک و دیگری آلودگی هواست و انتظار مردم این است که شهرداری، دولت و مجلس تمام ذهنیت خود را برای کاهش مشکلات تهران روی ترافیک و آگلودگی هوا متمرکز کنند.شادمهر کاظم زاده در گفت و گو با خبرنگار تجارت با تاکید بر اینکه خوشبختانه حل معضل ترافیک و کاهش آلودگی هوا به یک راه حل می‌رسد که همانا بهینه سازی سیستم حمل و نقل عمومی است گفت: برای حل بسیاری از مشکلات باید سیستم حمل و نقل عمومی گسترش داده شود. اکنون بسیاری از خودروهای سبک به صورت تک سرنشین رفت و آمد می‌کنند و همین امر باعث ترافیک، مصرف سوخت بیشتر و آلودگی هوا می‌شود.وی در پاسخ به اینکه برای قانع کردن مردم به استفاده نکردن از خودرو شخصی، چرا فرهنگ سازی نمی شود گفت: وقتی به اشکال مختلف از جمله فرهنگ سازی به مردم مراجعه می‌کنیم و از آنها می خواهیم از خودرو شخصی استفاده نکنند، پاسخ می‌دهند که با این وضع حمل و نقل عمومی هرگز نمی توانند به کارشان برسند. حرف مردم این است که اگر ایستگاه اتوبوس یا مترو نزدیک خانه داشته باشیم، ساعت رفت و آمد آنها مشخص و سریع باشد، اتوبوس‌های بروز و مناسب در خدمت حمل و نقل عمومی باشد که بتواند مردم را به موقع به مقصد برساند، قول می دهیم که از ماشین شخصی استفاده نکنیم.

• ضعف های حمل ونقل عمومی

رییس کمیته حمل ونقل کمیسیون عمران مجلس افزود: این اظهارات مردم نشان می‌دهد که در سیستم حمل و نقل عمومی کشور ضعف‌های بسیاری داریم که یکی از این ضعف ها، عمر و کیفیت اتوبوس‌هاست. وی با تاکید بر اینکه بیشتر اتوبوس‌های عمومی سن بالایی دارند گفت: اگر چه این اتوبوس ها در سطح شهر رفت و آمد می‌کنند، اما همزمان آلودگی بیشتری ایجاد می‌کنند و باعث نارضایتی می شوند.کاظم زاده با ابراز تاسف از اینکه ناوگان حمل ونقل عمومی در سالهای اخیر محدود مانده و اضافه نشده است گفت: از یک سو اتوبوسهای فرسوده مردم را آزار می دهد و از سوی دیگر کیفیت آنها به روز نشده و مردم هنگام استفاده از آنها با انواع مشکلات دست و پنجه نرم می کنند که گرم بودن اتوبوس ها در تابستان و سرد بودن در زمستان است.وی با اعلام اینکه جایگاه‌ها نامناسب، سرعت حرکت اتوبوس ها پایین و زمانی که مسافر را به مقصد می‌رسانند، طولانی است گفت: بنابر این، مدت زمان طولانی انتظار مردم برای رسیدن به مقصد با سیستم حمل ونقل عمومی و مشکلات دیگر باعث شده تا اشتیاقی برای استفاده از سیستم حمل ونقل عمومی مشاهده نشود.

• اتوبوس های دودزای فرسوده

نماینده ایلام از دودزا بودن اتوبوس ها در اثر موتور فرسوده انتقاد کرد و گفت: استفاده از نیروی الکتریسیته به جای سوخت های فسیلی بنزین یا گازوییل می‌تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند، اما متاسفانه در این زمینه نیز گامهای اصولی برداشته نشده است. وی با تاکید بر اینکه اگر بگوییم به هیچ عنوان برای بهبود و توسعه سیستم حمل و نقل عمومی حرکتی نشده، ادعای درستی نیست گفت: بحث بر سر این است که سیستم حمل و نقل عمومی بروز نیست. یعنی در مقاطعی حرکتهایی انجام شده، اما ادامه دار نبوده است. کاظم زاده با تاکید بر اینکه اگر آمار و شرایط وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی را بررسی کنیم، می‌بینیم که سالهاست این خودروها به روز نشده است گفت: مدتها مردم با همین وسیله‌های نامناسب رفت و آمد می‌کنند، خودروهایی که از استاندارد خارج است و نه تنها خدمات مناسبی انجام نمی‌دهد، بلکه هوا را نیز‌آلوده می‌کند.

• معضل واردات اتوبوس خارجی

وی در پاسخ به اینکه تاچه اندازه واردات اتوبوس از خارج در شرایط تحریم مشکل آفرین شده است گفت: یکی از ایرادهایی که همه به آن باور داریم، این است که می‌توانیم بخشی از نیاز کشور به وسایل حمل ونقل عمومی را در داخل تامین کنیم و صنعتگران نیز نسبت به این توانایی بارها سخن گفته و اعلام آمادگی کرده اند.رییس کمیته حمل ونقل کمیسیون عمران مجلس در پاسخ به اینکه آیا خودروهای داخلی کیفیت لازم را دارد و اصولا می توانیم اتوبوس تولید کنیم گفت: شاید کیفیت خودروهایی که در داخل کشور تولید می شود، کیفیت مشابه خارجی را نداشته باشد، اما تفکر کمک به تولید داخل باعث می‌شود که بتوانیم از توان داخلی استفاده کنیم، با تحریم‌ها مقابله کنیم و تحریمها را دور بزنیم.

• کم توجهی به ظرفیت مترو

وی در خصوص کم توجهی به ظرفیت مترو و انتقاداتی که نسبت به وارد نکردن واگن ها می شود گفت: اکنون در بحث ساخت واگن و قطار مترو، تولیدکنندگان داخلی تاکید می‌کنند که می‌توانیم آنها را به نوعی تولید کنیم که نیاز کشور با کیفیت لازم تأمین شود، اما با وجودی که تولیدکنندگان بزرگ این قول را می دهند، اما دولت و شهرداری ها به سوی آنها نمی روند و شاهد چالش در این کارخانه ها هستیم.کاظم زاده با اعلام اینکه اکنون می توانیم در داخل کشورمان اتوبوس را تولید کنیم اما سازمانهای متولی حمل ونقل عمومی مانند شهرداری‌ها یا وزارت راه سراغ تولید کننده داخلی نمی روند گفت: دستگاههای متولی حمل و نقل عمومی باید به توان تولیدکننده داخلی اعتماد داشته باشند، اما ندارند. متاسفانه امروزه به سادگی از خارج کشور اتوبوس وارد می‌شود، اما حاضر نیستند با تولید کننده داخلی قرار داد ببندند. سوال این است که چرا بسادگی از خارج اتوبوس یا واگن و قطار وارد می‌کنیم، اما با کارخانه‌های داخلی قرارداد ساخت، بسته نمی‌شود؟

• بی توجهی به تولید داخلی

وی کمبود نقدینگی را یکی از جدی ترین مشکلات تولیدکنندگان دانست و گفت: امروزه بسیاری از شرکتهای داخلی سرمایه لازم را ندارند و اگر هم نقدینگی را به نوعی تامین کنند و اتوبوس یا کامیون تولید کنند، نگران بازار فروشی هستند که شهرداری ها یا وزارت راه در اختیار کشورهای خارجی قرار داده اند.رییس کمیته حمل ونقل کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر اینکه نگرانی تولیدکنندگان داخلی این است که مبادا تولید کنند اما نتوانند اتوبوس تولید شده را بفروشند گفت: چرا مصرف کنندگان اصلی مانند شهرداری‌ها یا وزارت راه و شهرسازی، به شرکتهای تولید کننده اتوبوس داخلی سفارش نمی دهند؟وی با اشاره به اینکه در قالب عقد قرارداد، پیش پرداختی به تولیدکنندگان داده می شود گفت: خریدار عمده اتوبوس، شرکتهای حمل ونقل زیر مجموعه دولتی یا عمومی نیمه دولتی است که متاسفانه نگاه خوبی به تولید داخل ندارند.کاظم زاده از وزارت خانه‌های صمت، راه و شهرسازی، نفت و نیرو خواست به جای آنکه دنبال ثبت سفارش خرید اتوبوس از خارج باشند و برای دورزدن تحریم ها، درصدهای کلان به واسطه ها بدهند، با دادن امتیازهایی به تولید کننده داخلی، سیستم حمل و نقل عمومی را بروز کنند.