با برگزاري همه پرسي در كريمه و جدايي اين شبه جزيره از اوكراين و الحاق آن به روسيه، تنش ميان مسكو و اتحاديه اروپا به نظر نمي رسد كه در آينده نزديك فروكش كند.
ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا، با هشدار نسبت به خطرات بحران اوکراين گفته گذشته از کشمکش ميان قدرتهای بزرگ، احتمال ایجاد درگیری بر سر گاز نیز وجود دارد که برخی آن را جنگ گاز نامیدهاند. جنگي كه به گفته اين مقام اروپايي قربانیانش، مصرف کنندگان انرژی و اقتصاد اروپا خواهد بود.
همين رويارويي گازي است كه با اوج گرفتن تنشها ميان روسيه و اروپا، برخي كشورها را به صرافت انداخته تا از اين موقعيت به سود منافع ملي خود استفاده كنند؛ از جمله تركيه. كشوري كه مدتها براي عضويت در اتحاديه اروپا تلاش مي كند و هر بار به بهانه اي از راه يافتن به اين اتحاديه باز مي مانند. اكنون به نظر مي رسد كه تركيه اي موقعيتي براي عرض اندام يافته است. دولتمردان تركيه بارها در واكنش به رد درخواست عضويت اين كشور در اتحاديه اروپا گفته اند كه اين اروپايي ها هستند كه نيازمند تركيه هستند. اما به نظر مي رسد كه اين بار به دنبال راهكارهاي عملي براي اثبات اين نيازمندي هستند. به گزارش سايت خبري تحليلي المانيتور، رجب طیب اردوغان امیدوار است كه حجم معاملات گازي خود را با ايران تا پایان سال 2015 به 30 میلیارد دلار برساند. اين در حالي است كه طبق مفاد قرارداد ميان دو كشور، اگر ترکیه واردات گاز خود را دو برابر کند - از 10 میلیارد متر مکعب به 20 میلیاد متر مکعب - تهران قیمت گاز را کاهش خواهد داد.
در ترکیه چهار خط لوله گاز مرزی با ظرفیت 46.4 میلیارد متر مکعب در حال فعالیت هستند: گاز غربی (16 میلیارد متر مکعب) و جریان آبی (14 میلیارد متر مکعب) از روسیه، تفلیس-ارزروم (10 میلیارد متر مکعب) از ایران و قففاز جنوبی( 6.6 میلیارد متر مکعب) از آذربایجان. اما چرا تركيه به دنبال افزايش واردات گاز از ايران است.
به گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، تركيه قرار است طی یک قرارداد بلندمدت، بیش از 90 درصد صادرات گاز طبیعی ایران را خریداری کند. اگر کسی به آنچه ترکیه میتواند با این گاز اضافی انجام دهد فکر کند، سه سناریو پدیدار میشوند: «دوباره آن را بفروشد»، «ذخیرهاش کند» یا «صورتحساب را پرداخت کند ولی گاز را دریافت نکند.»
اگر ترکیه تلاش کند گاز ایران را دوباره بفروشد، عملیترین مقصد اروپا به نظر میرسد، به این صورت که پروژه افسانهای خط لوله گاز ایران-اروپا را احیا کند و گاز ایران را از طریق خط لوله ترا-آدریاتیک به اروپا بفرستد. اين گزينه با توجه به تنش گازي اخير روسيه و اروپا بر سر اوكراين محتملترين گزينه به نظر ميرسد.
با اين حال نبايد فراموش كرد كه اگر تحریمهای آمریکا و اروپا به ترکیه اجازه چنین اقدامیدهد، جنگ قیمت بین گاز ایران و آذربایجان در بازارهای اروپایی در خواهد گرفت و توافقهای خط لوله تاناپ را به خطر خواهد انداخت.
درباره گزينههاي ديگر، به عنوان مثال، اگر ترکیه تصمیم به ذخیره گاز اضافی بگیرد، ظرفیت مخازن فعلی آن کافی نخواهد بود و آنکارا نیاز به ساختن تاسیسات جدید برای این کار دارد.