میلگرد و تیرآهن، پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنایع ساختمانی و عمرانی هستند؛ تقریباً هیچ سازه بشری را پیدا نمی‌کنید که اثری از این دو محصول در آن وجود نداشته باشد. این مقاطع در سایزها و انواع مختلفی در بازار موجود هستند که برخی از آن‌ها کاربرد بیشتری نسبت به بقیه نمونه‌ها دارند.
در این مقاله با بررسی پرفروش‌ترین و پراستفاده‌ترین انواع میلگرد و تیرآهن در ساختمان‌سازی همراه ما باشید.
منظور از سایز میلگرد و تیرآهن چیست؟
تیرآهن‌ها، از یک جان و دو بال عمود بر آن تشکیل شده‌اند. منظور از سایز تیرآهن، ارتفاع جان یا همان فاصله بین دو بال است که در شکل زیر با حرف h نشان داده شده‌است و با واحد سانتی‌متر محاسبه می‌شود. این محصولات عموماً در سایزهای ۸ تا ۱۰۰ سانتی‌متری و در شاخه‌های ۱۲ متری تولید و عرضه می‌شوند.
سایز میلگرد، معرف میزان قطر سطح مقطع آن است که برحسب میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود؛ به‌طورمثال، وقتی حرف از میلگرد سایز 18 است، یعنی مقطع دایره‌ای شکل محصول، قطری معادل 18 میلی‌متر خواهد داشت. البته سایز میلگرد با قطر واقعی مقدار کمی تفاوت دارد، مثلاً قطر واقعی میلگرد سایز ۸ برابر ۵/۷ میلی‌متر و این مقدار در سایز ۱۰ و ۱۲ به ترتیب ۳/۹ و ۱۱ میلی‌متر است. به همین ترتیب بهای این محصولات نیز متفاوت خواهد بود، مثلا قیمت میلگرد 18 بیشتر از سایزهای سبک‌تر است. میلگردها در سرتاسر دنیا در ضخامت‌های ۶ تا ۵۰ میلی‌متری تولید می‌شوند که عمده تولیدات کارخانه‌ها ۸ تا ۳۲ میلی‌متر است.
کدام سایز میلگرد برای ساختمان سازی مناسب تر است؟
میلگردهای استاندارد، دارای وزن و سایز مشخصی هستند؛ هر چه سایز میلگرد بیشتر شود، میزان ضخامت، مقاومت تسلیم و در نتیجه قیمت آن نیز افزایش می‌یابد. پس می‌توان نتیجه گرفت که به‌طورمثال قیمت میلگرد 14 به دلایل ذکر شده بیشتر از سایزهای ۸ و ۱۰ است.
یک مهندس ناظر در مرحله اول یک پروژه، باید کنترل آرماتوربندی ستون‌ها، تیرها و فونداسیون یک سازه را با دقت بسیار زیادی انجام دهد که مستلزم محاسبه دقیق سایز میلگردهاست. به‌طورکلی، میلگردهای سایز ۱۲، ۱۴، ۱۶ و ۱۸ از پرمصرف‌ترین انواع میلگردها در صنایع ساختمان‌سازی بوده که سایزهای ۱۲ و ۱۴ در کارهای ساختمانی سبک‌تر و سایزهای ۱۶ و ۱۸ در پروژه‌های عمرانی سنگین‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به‌همین‌جهت، بررسی و پیگیری نوسانات بهای محصولات پرمصرف مثل تغییرات نرخ میلگرد ۱۴ و 16 برای فعالین در زمینه‌های عمرانی، بسیار حائز اهمیت است. مهم‌ترین کاربرد میلگرد سایز ۱۶، افزایش مقاومت پی ساختمان در برابر نیروهای وارده است. کارخانه‌های متعددی در کشور، این محصول را به صورت آجدار و در گرید A3 تولید می‌کنند که با توجه به کیفیت‌های مختلف، قیمت میلگرد ۱۶ در بازار متغیر است.
پرکاربردترین سایزهای تیرآهن در ساختمان سازی و صنایع
تیرآهن‌ها، از مهم‌ترین مقاطع به‌کار برده شده در صنایع ساختمانی بوده که وظیفه اصلی تحمل بار سازه را بر عهده‌دارند؛ این کالای فولادی تحت تاثیر انواع فشارها و تنش‌های گوناگون قرار گرفته که به‌همین‌دليل انتخاب و به‌کارگیری سایز مناسب در این امر بسیار حیاتی و مهم است.
این محصولات در انواع و سایزهای متنوعی تولید می‌شوند که سایزهای ۱۴، ۱۶ و ۱۸ در صنعت ساختمان‌سازی کاربرد فراوانی دارند. تیرآهن سایز ۱۴، که به‌عنوان یک مقطع فلزی نسبتا‌ً سبک شناخته می‌شود، بیشتر تحت استاندارد اروپایی IPE در ایران تولید می‌شوند و طبق جدول استاندارد اشتال وزنی معادل ۸/۱۵۴ کیلوگرم در شاخه‌های ۱۲ متری دارد.
تیرآهن ۱۶ نیز که طبق جدول اشتال در حدود ۶/۱۸۹ کیلوگرم وزن دارد، در ساخت ستون، نعل، خرپا، تیر در پوشش‌های سقفی و پل‌های زنبوری به‌کار برده می‌شوند. لازم به ذکر است که قیمت تیرآهن ۱۶ در سال‌های اخیر به دلیل نوسانات ارزی، بسیار متغیر بوده‌است.
یکی از پرکاربردترین نمونه‌های این محصولات که به‌دليل استحکام فوق‌العاده زیاد خود در ساخت ستون‌های اصلی سازه‌های بزرگ استفاده می‌شود، سایز ۱۸ است. این محصول که تحت سه استاندارد IPE، INP و IPB تولید می‌شود، طبق جدول اشتال وزنی معادل ۶/۲۲۵ کیلوگرم دارد. قیمت تیرآهن ۱۸ به‌دلیل ضخامت، وزن و مقاومت بالا در برابر نیروهای خمشی و کششی، از سایزهای ۱۴ و ۱۶ بالاتر است.
کاربرد میلگرد سبک در صنایع
میلگردها، از لحاظ وزنی به دو دسته سبک و سنگین تقسیم‌بندی می‌شوند. میلگردهای سنگین دارای قطر، ضخامت، مقاومت و وزن بیشتری نسبت به نوع سبک هستند. میلگردهای سبک باید تحت استاندارد وزنی مشخصی تولید شوند، به این معنا که در حد پایینی بازه وزنی استاندارد قرار داشته باشند؛ درصورت پایین بودن بیش از حد وزن و خارج بودن از مقدار استاندارد، میلگرد توانایی تحمل بارهای وارده را نداشته و باعث ایجاد ضررهای جبران‌ناپذیری به سازه می‌شود.
از لحاظ اقتصادی خرید میلگردهای سبک، به‌صرفه‌تر است؛ فروشنده این محصولات را به‌صورت کیلویی خریداری کرده و به شکل شاخه‌ای به‌فروش می‌رساند؛ همچنین به‌دلیل وزن پایین‌تر این نوع میلگرد، تعداد بیشتری از آن‌ها در بندیل‌ها موجود بوده، لذا فروش این محصولات برای فروشنده سود بیشتری خواهد داشت. از طرفی به علت وزن پایین این محصولات، مصرف‌کنندگان می‌توانند تعداد بیشتری میلگرد را تهیه کنند که همین موضوع باعث می‌شود تا خرید آن‌ها به‌صرفه‌تر از نوع سنگین، برای خریدار باشد.
از میلگردهای نوع سبک بیشتر به‌عنوان تقویت‌کننده آهن در ساختمان‌ها استفاده می‌شود؛ همچنین این محصولات به‌عنوان محافظ و افزایش دهنده استحکام سازه نیز کاربرد دارند. کارشناسان توصیه می‌کنند که به‌دلیل احتمال کاهش ایمنی، این نوع از میلگردها به عنوان تقویت‌کننده در بتن‌ها به‌کار برده نشوند.
در بازار از میلگردهای سایز ۶، ۸ و ۱۰ به عنوان میلگردهای سبک نام برده می‌شود که قیمتی بالاتر از انواع سنگین دارند. به‌دلیل محبوبیت بالا، کاربرد فراوان و صرفه اقتصادی بیشتر، قیمت میلگرد ۸ در بازار، بالاتر از انواع سنگین‌تر است. دو کارخانه فولاد ظفر بناب و فولاد راد همدان، از معروف‌ترین تولیدکنندگان میلگردهای سبک در داخل کشور هستند. در مورد تفاوت وزنی آن‌ها با سایر محصولات مشابه مجتمع‌های دیگر، می‌توان به میلگرد سایز ۱۴ ذوب‌آهن اصفهان اشاره کرد که وزنی معادل ۵/۱۴ کیلوگرم داشته ولی همان نمونه در کارخانه راد همدان، برابر ۵/۱۳ کیلوگرم وزن دارد.
سخن پایانی
مجموعه آهن آنلاین، با در اختیار قراردادن قیمت روزانه انواع میلگرد و تیرآهن پرمصرف بازار، سعی دارد تا به عنوان یک مرجع معتبر در کشور، خدمات شایانی را به علاقمندان در این زمینه ارائه کرده تا با خیالی آسوده و دیدی بازتر برای خرید این محصولات در بازار از طریق این مجموعه اقدام نمایند.
منبع: https://ahanonline.com/210462/پرفروش-سایز-میلگرد-تیرآهن-بازار/
