به گزارش روزنامه تجارت، شغل‌هايي هستند كه كم شده‌اند. ديگر آن بازار سابق را ندارند. مشتري‌هايشان كم شده‌اند و خودشان رو به فراموشي‌اند. تنورسازي يا تنورمالي يكي از اين شغل‌هاست كه البته هنوز در روستاها رونق دارد اما شهرنشين‌ها رفته رفته با آن بيگانه مي‌شوند. تنور روستايي با آن‌چه در بيشتر نانوايي‌هاي شهري ديده مي‌شود، تفاوت دارد؛ در خانه‌ها ساخته مي‌شود تا بانوي خانه نان خانگي را براي اعضاي خانواده‌اش مهيا كند. كاري كه اين‌روزها كمرنگ شده است.
زهرا داور پناه، سراغ رجب‌علي عمويي رفته است، تنورساز 51 ساله‌اي كه از سختي‌هاي يك تنورساز سخن مي‌گويد.
تنورسازي را از كجا ياد گرفتيد؟
رجبعلی عمویی هستم 51 ساله و تنورساز. شغل ما موروثی است. نسل اندر نسل همین كار را مي‌كرديم. خود من از 10 سالگی وارد این شغل شده ام. البته كارمان فقط ساخت تنور نيست. چيزهاي ديگر هم مي‌سازيم.
غیر از تنور چه می‌سازید؟
قبل‌ترها تاپوی گندم و تاپوی بچه هم
می ساختیم ولی در حال حاضر فقط تنور نان پزی درست می کنیم. تاپوی گندم ظرف استوانه‌ای شكل بسیار بزرگی بود که در پایین آن دریچه ای برای برداشت گندم تعبیه می شد و گندم درون آن تا سال‌ها سالم می‌ماند. تاپوی بچه هم یک ظرف گلی استوانه‌ای و تقریبا نیم متری بود که مادران، بچه های نوپا را درون آن می گذاشتند تا به کارهای خانه برسند، چیزی شبیه رو رو اک های امروزی.
در خميني‌شهر كه شما در آن ساكن هستيد و كار مي‌كنيد، چند تنورساز داريم.
قبلا بیشتر از 30 تا بودم ولی در حال حاضر فقط سه چهار نفر هستيم. بازارمان كساد است. براي همين، تنورسازان شغلشان را عوض مي‌كنند. يادم هست، سال‌های گذشته كار آن‌قدر رونق داشت که 30 تا کارگاه هم جوابگوي مشتري نبود. آن روزها از روستاهایی مثل حب آباد هم تنور وارد خمینی شهر می‌شد ولی اين روزها، همين سه چهار کارگاه هم مشتری زیادی ندارند.
چرا اين‌طور شده؟
خب، مشخص است. مردم دیگر به خودشان زحمت دود و دم خوردن و پختن نان را نمی دهند. نان بازاری می‌خرند. تنور لازم ندارند.
خودتان كدام را ترجيح مي‌دهيد؟ نان خانگي يا بازاري؟
پر واضح است که کیفیت نان خانگی بهتر است. آدم خودش اين نان را مي‌پزد و مي‌خورد. براي همين، در تهيه‌اش دقت دارد. به خصوص ناني كه با آتش هيزم پخته شود، غوغاست.
شاگرد هم دارید؟
هيچ‌وقت نداشته‌ايم. نه الان و نه آن زمان‌هايي كه كار بهتر بود. فشار کار زیاد است و در آمد کمي دارد. براي همين کسی رغبت نمی‌کند به این شغل رو بیاورد.
فرزندانتان چطور؟ سراغ اين شغل موروثي نرفتند؟
دو پسر دارم ولي زيربار نرفتند. با وجود اين‌كه شغلمان موروثی است، سراغ كار و كاسبي‌هاي ديگر رفتند.
پس اگر شما بازنشست شويد، شغل‌تان هم منقرض مي‌شود؟
بله. بعد از من و دو سه همكارم، دیگر کسی تنور نخواهد ساخت.
به غیر از خمینی شهر در کدام شهرها تنورسازی رونق دارد؟
شهرهایی مثل فلاورجان، شهررضا و داران هم هستند. در شهرستان داران، زن‌ها تنور می‌سازند.
تنور صادرات هم دارد؟
قبلا از اين خبرها بود. ازاهواز و استان خوزستان تنور مي‌خريدند و به كشورهاي عربي مثل كويت صادر مي‌شد ولي اين‌روزها خيلي كم شده. آن‌وري‌ها هم نان بازاري‌خور شده‌اند.
حمايتي هم از شما مي‌شود؟
راستش را بخواهيد، کار ما بسیار سخت و کم درآمد است. اگر وضعیت اقتصادی خانواده‌ام اجازه داده بود، درس مي‌خواندم و الان براي خودم كاره‌اي شده بودم. یک سال پیش گفتند، بیمه می‌شوید ولی فقط در حد حرف بود. دولت اصلا ما را نمی‌بیند که حمایت کند. 40 سال اسباب نان مردم را فراهم کرده ام و حالا نتیجه اش کمر درد و روماتیسم است. روزهاي استراحتم است ولي باز هم دارم كار مي‌كنم.
زهرا داور پناه، سراغ رجب‌علي عمويي رفته است، تنورساز 51 ساله‌اي كه از سختي‌هاي يك تنورساز سخن مي‌گويد.
تنورسازي را از كجا ياد گرفتيد؟
رجبعلی عمویی هستم 51 ساله و تنورساز. شغل ما موروثی است. نسل اندر نسل همین كار را مي‌كرديم. خود من از 10 سالگی وارد این شغل شده ام. البته كارمان فقط ساخت تنور نيست. چيزهاي ديگر هم مي‌سازيم.
غیر از تنور چه می‌سازید؟
قبل‌ترها تاپوی گندم و تاپوی بچه هم
می ساختیم ولی در حال حاضر فقط تنور نان پزی درست می کنیم. تاپوی گندم ظرف استوانه‌ای شكل بسیار بزرگی بود که در پایین آن دریچه ای برای برداشت گندم تعبیه می شد و گندم درون آن تا سال‌ها سالم می‌ماند. تاپوی بچه هم یک ظرف گلی استوانه‌ای و تقریبا نیم متری بود که مادران، بچه های نوپا را درون آن می گذاشتند تا به کارهای خانه برسند، چیزی شبیه رو رو اک های امروزی.
در خميني‌شهر كه شما در آن ساكن هستيد و كار مي‌كنيد، چند تنورساز داريم.
قبلا بیشتر از 30 تا بودم ولی در حال حاضر فقط سه چهار نفر هستيم. بازارمان كساد است. براي همين، تنورسازان شغلشان را عوض مي‌كنند. يادم هست، سال‌های گذشته كار آن‌قدر رونق داشت که 30 تا کارگاه هم جوابگوي مشتري نبود. آن روزها از روستاهایی مثل حب آباد هم تنور وارد خمینی شهر می‌شد ولی اين روزها، همين سه چهار کارگاه هم مشتری زیادی ندارند.
چرا اين‌طور شده؟
خب، مشخص است. مردم دیگر به خودشان زحمت دود و دم خوردن و پختن نان را نمی دهند. نان بازاری می‌خرند. تنور لازم ندارند.
خودتان كدام را ترجيح مي‌دهيد؟ نان خانگي يا بازاري؟
پر واضح است که کیفیت نان خانگی بهتر است. آدم خودش اين نان را مي‌پزد و مي‌خورد. براي همين، در تهيه‌اش دقت دارد. به خصوص ناني كه با آتش هيزم پخته شود، غوغاست.
شاگرد هم دارید؟
هيچ‌وقت نداشته‌ايم. نه الان و نه آن زمان‌هايي كه كار بهتر بود. فشار کار زیاد است و در آمد کمي دارد. براي همين کسی رغبت نمی‌کند به این شغل رو بیاورد.
فرزندانتان چطور؟ سراغ اين شغل موروثي نرفتند؟
دو پسر دارم ولي زيربار نرفتند. با وجود اين‌كه شغلمان موروثی است، سراغ كار و كاسبي‌هاي ديگر رفتند.
پس اگر شما بازنشست شويد، شغل‌تان هم منقرض مي‌شود؟
بله. بعد از من و دو سه همكارم، دیگر کسی تنور نخواهد ساخت.
به غیر از خمینی شهر در کدام شهرها تنورسازی رونق دارد؟
شهرهایی مثل فلاورجان، شهررضا و داران هم هستند. در شهرستان داران، زن‌ها تنور می‌سازند.
تنور صادرات هم دارد؟
قبلا از اين خبرها بود. ازاهواز و استان خوزستان تنور مي‌خريدند و به كشورهاي عربي مثل كويت صادر مي‌شد ولي اين‌روزها خيلي كم شده. آن‌وري‌ها هم نان بازاري‌خور شده‌اند.
حمايتي هم از شما مي‌شود؟
راستش را بخواهيد، کار ما بسیار سخت و کم درآمد است. اگر وضعیت اقتصادی خانواده‌ام اجازه داده بود، درس مي‌خواندم و الان براي خودم كاره‌اي شده بودم. یک سال پیش گفتند، بیمه می‌شوید ولی فقط در حد حرف بود. دولت اصلا ما را نمی‌بیند که حمایت کند. 40 سال اسباب نان مردم را فراهم کرده ام و حالا نتیجه اش کمر درد و روماتیسم است. روزهاي استراحتم است ولي باز هم دارم كار مي‌كنم.
آخرین اخبار