«لغو تحریم‌های ضدانسانی» مهم‌ترین هدف دستگاه دیپلماسی از مذاکرات آتی میان ایران و ۱+۴ عنوان شده است؛ هدفی که تحقق آن با توجه به اهداف غرب و به ویژه امریکایی‌ها بسیار سخت و پیچیده به نظر می‌رسد چراکه اثرگذارترین اهرم ایالات متحده برای استانداردسازی رفتار ایران در حوزه هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای «تحریم» است و آن‌ها تحت هیچ عنوان تصمیم ندارند کارآمدترین ابزار خود را از دست دهند و خود را خلع سلاح کنند. تنها عنصری که می‌تواند امریکا را متقاعد سازد نسبت به بخشی از تحریم‌های ضدانسانی علیه کشورمان چشم‌پوشی کند، افزایش سطح غنی‌سازی و نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته است که البته چنین اقدامی منطبق با متن توافقنامه هسته‌ای است چراکه طرف‌های امریکایی و اروپایی به دفعات برجام را نقض (اساسی) کرده‌اند و در مقابل ایران نیز می‌تواند اجرای تعهدات خود را متوقف و حتی از برجام خروج کند.
در حالی امروز مهم‌ترین دغدغه و هدف از مذاکرات هسته‌ای، لغو تحریم‌های هسته‌ای عنوان می‌شود که هشت سال پیش دولتی در ایران روی کار آمد که شعار اصلی خود برای اداره امور کشور را لغو تمام تحریم‌های ظالمانه علیه ایران قرار داده بود و برای دستیابی به چنین هدفی از هیچ امتیازی به غرب غفلت نکرد و در انتها نه تنها نتوانست تحریم‌ها را لغو کند بلکه علاوه بر تعطیلی صنعت هسته‌ای، کشور را با انبوهی از مشکلات اقتصادی و معیشتی، سیاسی و حتی اجتماعی و فرهنگی تحویل دولت بعد داد. اگر چه ریل‌گذاری مترتب شده بر اهداف پیش روی دولت فعلی در بحث مذاکرات هسته‌ای، تفاوت‌های شکلی و ماهوی فراوانی با دولت قبل دارد، با این حال نباید از نظر دور داشت که محاسبات ایالات متحده و اروپایی‌ها بر اساس حفظ ساختار تحریم‌ها شکل گرفته است و برای دستیابی به اهداف از‌پیش‌تعیین‌شده حاضر نیستند اثرگذارترین ابزار خود را از دست بدهند.
به هر روی آنچه در این میان مطالبه مشترک دولت و جامعه ایرانی است و حتی به عنوان پیش‌شرط احیای برجام عنوان می‌شود «لغو تحریم‌هاست».
امریکا باید برای لغو تحریم‌ها تضمین دهد
در همین باره ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی می‌گوید: علت اینکه مذاکرات قبلی به نتیجه نرسید، آن بود که طرف مقابل مُصر بود تحریم‌های ایران حفظ شود و حتی حاضر نبود بخش مؤثری از تحریم‌های ایران را لغو کند. مسئله لغو تحریم‌ها جزو سیاست‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران است و برای ما قابل پذیرش نیست که طرف مقابل تحریم‌ها را لغو نکند.
وی در گفتگو با مهر اضافه می‌کند: درست است تغییراتی در ساختار تیم مذاکره‌کننده ایران ایجاد شده است، اما در دور جدید مذاکرات هم تغییری از لحاظ سیاست‌های اصولی ایران ایجاد نخواهد شد و مسئله اصلی برای ما آن است که تحریم‌های ایران لغو شود. عمویی لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ایران را سیاست اصلی ایران در مذاکرات معرفی می‌کند و می‌افزاید: طرف مقابل باید در رویه گذشته خود تغییر ایجاد کند و اگر آنان بخواهند مانند گذشته عمل کنند و تحریم‌های ایران را لغو نکنند، قطعاً مذاکرات باز هم به نتیجه نمی‌رسد. بدون ایجاد فرصت‌های اقتصادی، پذیرش محدودیت‌های هسته‌ای برای ایران هیچ معنایی ندارد چراکه ایران به همه تعهدات خود در برجام پایبند بوده، اما طرف مقابل بدعهدی کرده و الان لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی برای ما حائز اهمیت است.
عمویی درباره شروط بازگشت امریکا به برجام، گفت: امریکا برخلاف قانون و مقررات بین‌المللی و به صورت یکطرفه از برجام خارج شد و تعهدات خود را زیر پا گذاشت. آنان برای بازگشت به برجام باید تضمین‌های اساسی دهند و اگر از امریکا تضمین گرفته نشود، آنان باز هم تعهدات خود را زیر پا می‌گذارند.
تحریم‌ها باید در عمل لغو شود
محمدحسن آصفری نیز با بیان اینکه باید در مذاکرات آینده از غربی‌ها تعهدات لازم گرفته شود، بیان می‌کند: بعد از خروج امریکا از برجام، کشور‌های اروپایی همه تعهدات برجامی خود را زیر پا گذاشتند و بر این اساس باید در دور آینده مذاکرات حتماً از کشور‌های اروپایی تعهدات لازم گرفته شود و آنان باید به وعده‌های خود پایبند باشند.
وی تأکید کرد: تیم ایرانی این بار باید دقت عمل بیشتری داشته باشد و ابتدا باید کشور‌های غربی یک گام بردارند و سپس ایران هم یک گام برمی‌دارد، ما باید از تجربیات گذشته درس عبرت بگیریم و نباید به صورت یکطرفه تعهد دهیم. در دولت روحانی، ما به غربی‌ها بیش از اندازه اعتماد کردیم و برجام تبدیل به یک جاده یکطرفه شد، بنابراین این بار نباید بدون گرفتن تضمین به غربی‌ها اعتماد کنیم. همان‌طور که امریکا به صورت یک‌جانبه و بدون انجام مذاکره از برجام خارج شد، باید به همان صورت هم به برجام بازگردد، تحریم‌ها را باید در عمل لغو کند و از سوی دیگر باید ایران امکان راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها را داشته باشد که راستی‌آزمایی فرآیندی زمانبر است.
سخت، اما شدنی
اگر چه شرایط فعلی مذاکرات میان ایران و غرب به دلیل ارتقای سطح غنی‌سازی و نصب سانتیریفیوژ‌های جدید تا حدودی متفاوت از قبل است و امریکایی‌ها به خوبی می‌دانند تیم جدید ایرانی مذاکره را صرفاً برای مذاکره نمی‌خواهد، اما با این حال باید منتظر ماند و دید دستگاه دیپلماسی کشورمان چگونه می‌تواند نظام سلطه را حاضر به تغییر رویکرد نماید تا دست کم بخشی از تحریم‌های ضدایرانی را معلق کند.
