تاثیر مخرب حذف ارز ترجیحی بر بیمه‌ها

جلیل کاربخش راوری
عضو اتاق بازرگانی ایران

از هنگامی که حذف ارز 4200 تومانی مطرح شد، نگرانی بابت تبعات آن نیز قوت گرفت. از اول نباید نرخ 4200 تومانی اعمال می‌شد چراکه قیمت غیرواقعی بود، بعد از آن هم باید به صورت پلکانی و به تدریج حذف می‌شد نه امروز که فاصله بین نرخ ترجیحی با نرخ بازار حدود 24 هزار تومان است. اگر قرار باشد . در این شرایط ارز 4200 تومانی حذف شود آسیب سنگینی وارد می‌شود که در بسیاری از بخشها به ویژه بیمه ها تاثیرات منفی برجای می گذارد. بیمه‌های خصوصی، تامین اجتماعی و بیمه خدمات کشوری وضعیت به شدت نامطلوبی دارند. از آنجه که دولت بدهی‌ خود به این بیمه‌ها را پرداخت نکرده، وضعیت جاری آنها مناسب نیست. افزایش دستمزدها هم به اندازه‌ای که تورم پیش‌بینی می‌شود توسط دولت افزایش نخواهد یافت، بنابر این فشار به بیمه‌ها افزایش می‌یابد و نمی‌توانند به تعهدات خود نسبت به بیمه‌شدگان عمل کند پس قطعا آسیب خواهند دید.
از یک سو بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی بیش از400 هزار میلیارد تومان است واز سوی دیگر بخش بزرگی از هزینه‌های درمان مربوط به دارو است، بنابر این اگر قرار باشد حذف ارز 4200 تومانی و تورم در مورد دارو اعمال شود و با افزایش تنها 10 درصد دستمزدها و نرخ ارزی که با آن دارو وارد می‌شود 5 برابر شود؛ طبیعتا بیمه‌ها نمی‌توانند آن را پوشش دهند.
در این شرایط مجموع پرداختی حق بیمه کارگر، 27 درصد از حقوق است که 9 بیست و هفتم آن را سازمان تامین اجتماعی می‌تواند هزینه درمان کند. اگر بیشتر از آن هزینه شود باید از محل بازنشستگی و مستمری آینده بردارد و هزینه جاری کند که نمی‌تواند به تعهدات خود عمل کند. بنابر این دولت باید از ما به التفاوتی که از حذف ارز 4200 تومانی به دست می‌آورد، به صندوق‌های بیمه‌ای کمک کند اما نه به اندازه‌ای که در لایحه بودجه دیده شده چراکه این میزان کافی نیست. میزانی که نیاز است حدود یک سوم بودجه سازمان تامین اجتماعی تنها برای این سازمان است.
یعنی مطابق سال گذشته که بودجه سازمان تامین اجتماعی300 هزار میلیارد تومان بود باید 100 هزار میلیارد تومان فقط به سازمان داده شود. در حالی که درآمد دولت از محل حذف ارز 4200 تومانی حدود 100 هزار میلیارد تومان است که از محل آن می‌خواهد به اقشار محروم هم کمک کند. بنابراین اگر دولت همه ما به التفاوت به دست آمده را هم به بیمه اختصاص دهد باز هم کفایت نخواهد کرد.
اثرات تورمی که در دارو ایجاد می‌شود بسیار بیشتر از رقمی است که فکر می‌کنیم؛ بهتر است که دولت ارز 4200 را برای دارو نگه دارد و پلکانی افزایش دهد. اینکه بخواهد به صورت یک دفعه‌ای این کار را انجام دهد آسیب سنگینی به بیمه‌ها خواهد زد و بیمه‌ها هم توانایی اینکه تعهدات خود نسبت به بیمه‌شدگان انجام دهند را نخواهند داشت و عملا آسیب آن را بیمه‌شوندگان و اقشار کم‌درآمد جامعه که عمدتا کارگران و کارمندان هستند خواهند دید. امیدوارم دولت با سیاست‌هایی که اعمال می‌کند، طوری برنامه‌ریزی شود که کمترین آسیب را به مردم و اقشار آسیب‌پذیر جامعه وارد کند.